Podsumowania 2021 roku: “Gwarze mówimy TAK!”

Kto jeśli nie my, powinien dbać o kulturowe dziedzictwo lokalnego języka? Mamy przekonanie, że działania wspierające gwarę to właściwy kierunek. W tym roku postawiliśmy zwłaszcza na młode pokolenie.

W ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!” najpierw zaprosiliśmy na rodzinne spotkanie z Juliuszem Kublem, autorem gwarowego przekładu klasyki literatury dla dzieci – „Kubusia Puchatka”. Były więc fragmenty „Misia Szpeniolka” i spektakl w wykonaniu „Pana Walizki”. Gwarę przybliżały także filmiki dla najmłodszych z naszą sprawdzoną biblioteczną bohaterką – „Myszką Marcysią”. Przeprowadzono ponad 60 warsztatów przybliżający lokalny dialekt w grupach przedszkolnych i szkolnych w klasach I – III, a także w Miejskich Świetlicach Socjoterapeutycznych.

Dla koneserów był spacer po historycznych po lokalach gastronomicznych Gniezna w gwarze. Ten kulinarny element pojawił się również we współczesnych lokalach gastronomicznych, gdzie trafiły opracowane w ramach projektu ulotki z przepisem i słownikiem potraw w gwarze. Ogromną popularnością cieszyły się filmy z udziałem prof. Elizy Grzelak, która opowiadała o nazwach topograficznych Gniezna. Warto wspomnieć o torbach z gwarowym słówkiem, które rozdawano podczas spaceru, a także w trakcie imprezy o charakterze kulinarnym – „Restaurant Day”.

Biblioteka Otwarta Na Każdego z wizytą w Klubie Seniora

Zanim na dobre zakończymy i podsumujemy nasz projekt Biblioteki Otwartej Na Każdego – jeszcze jedna migawka ze spotkania z jego odbiorcami. Tym razem mowa o najstarszych mieszkańcach Gniezna, ale niebędących pensjonariuszami Domu Pomocy Społecznej im. Małżonków Terakowskich z ulicy Wrzesińskiej ani Domu Seniora „Jesienny Azyl” położonego przy ul. Libelta, tylko związanych z Klubem Seniora funkcjonującym przy ul. Sportowej. I choć to ostatnie miejsce nie jest przestrzenią z mocno ograniczonym dostępem do kultury i książek, to z uwagi na środowisko starszych osób, warto dotrzeć też do nich.
 
Tutaj bowiem przez cały listopad i pierwszy piątek grudnia, naszą emisariuszką była pracująca głównie głosem animatorka Katarzyna Duszyńska. Jednak, o ile we wcześniejszych miejscach jej propozycją dla seniorów było głośne czytanie wielu różnych tekstów, w tym codziennej prasy, o tyle członkowie Klubu wybrali mniej głośnego czytania i więcej literackich tekstów oraz przede wszystkim dyskusji. Przyczynkiem do tej ostatniej zaś okazała się m.in. książka gwarowa Juliusza Kubla, czyli „Blubry Heli przy niedzieli”, ale też sympatyczna i humorystyczna pozycja Marii Czubaszek pt. „Dzień dobry jestem z Kobry, czyli jak stracić przyjaciół w pół minuty i inne antyporady”.


Warsztaty zostały zrealizowane w ramach projektu Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna “Biblioteka Otwarta Na Każdego” dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Kultura Dostępna” oraz Miasta Gniezna.

Wieczór z gwarą – Pan Walizka na fyrtlu i Juliusz Kubel

Były fruwające bejmy, było rychtowanie gzika, świeża redyska i szntylok zez targu, Misiula Szpeniolek, Stary Marych, Hela i Kasprzoczka, były nawet zawody sportowe – słowem: były blubry po naszymu! A blubrało dwóch fantastycznych ambasadorów gwary: nasz lokalny – Jarosław Mikołajczyk jako Pan Walizka na fyrtlu i ambasador regionalny z samego Poznania – Juliusz Kubel. Człowiek-instytucja i człowiek-legenda! Popularyzator gwary wielkopolskiej, autor kultowych gawęd gwarowych w Rozgłośni Poznańskiej – „Blubrów Starego Marycha”, „Blubrów Heli przy niedzieli”, tłumacz klasyki literatury dziecięcej na dialekt wielkopolski oraz prezes Towarzystwa Bambrów Poznańskich.

A blubrane było w przepięknym miejscu – na dziedzińcu Starego Ratusza! Z taką akustyką gwara wybrzmiała jeszcze mocniej!

Czwartkowy wieczór z gwarą to część bibliotecznego projektu „Gwarze mówimy TAK!”. Tak nazwaliśmy projekt, bo właśnie tak – gwarą – mówiło się kiedyś w Gnieźnie. I żeby w przyszłości nadal się mówiło – musimy gwarę pielęgnować. To nie poruta mówić gwarą – to mowa naszej małej Ojczyzny, naszych domów, fyrtli, podwórek. Mowa, w której odbija się historia regionu i jego wielokulturowość.

Zdjęcia: Anna Farman

Wieczór gwarowy zrealizowany był w ramach projektu “Gwarze mówimy TAK!”” dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021.

Wieczór z gwarą – to już dziś!

Nie trzeba wspinać się na drzewo, nie trzeba wejściówki! Na dzisiejszy wieczór gwarowy WSTĘP WOLNY!
Czekamy o 18.30 na najpiękniejszym dziedzińcu w Gnieźnie, a może i w całej Wielkopolsce – czyli w Starym Ratuszu.
Zapraszamy w imieniu własnym i naszych wspaniałych ambasadorów gwary – Pana Walizki na fyrtlu i Juliusza Kubla!
Do zobaczenia, TEJ!
Wydarzenia realizowane są w ramach projektu “Gwarze mówimy TAK!”” dofinansowanego środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021.

Rozdajemy „Misia Szpeniolka”!

Hej gzuby!

Mamy dla Was 5 egzemplarzy „Misia Szpeniolka”, czyli po polsku – Kubusia Puchatka do rozdania. A rozdamy pierwszym 5 osobom, które pojawią się na spotkaniu z Juliuszem Kublem z – UWAGA! – maskotką/pluszakiem Kubusia vel Szpeniolka!

Będzie można też „Misia Szpeniolka” sobie kupić – przed spotkaniem będzie prowadzona sprzedaż książek. A po spotkaniu z Juliuszem Kublem,  autorem przekładów klasyki dziecięcej na gwarę wielkopolską, będzie można zdobyć autograf!

Zatem przybywajcie jak najwcześniej – spotkanie o 19.00, na Dziedzińcu Starego Ratusza, ale już pół godziny wcześniej o 18.30 będzie Was bawił Pan Walizka na Fyrtlu!

Wydarzenia są organizowane w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!” dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”.

 

Stary Marych i Misiu Szpeniolek – czyli Juliusz Kubel zawita do Gniezna!

„Tej, Marych, mam dla ciebie ale coś ekstra, no mówię ci! – tak mnie od samych drzwiów powitał Biniu, – Daj co drasnąć, jakiejś blondki abo co, bo ledwo dycham!

– Pomalu, pomalu – ja mówię – Tu masz oryndżadę i nie gurgaj tak łapczywie, bo się jeszczek zagałuszysz. A potem gadaj jak się należy, o co ci się rozchodzi?”*

A rozchodzi się o to, że już w czwartek autor tych… blubrów pojawi się w Gnieźnie. To właśnie Juliusz Kubel jest autorem „Blubrów Starego Marycha”, gawęd gwarowych prezentowanych przez lata na antenie poznańskiego radia w fenomenalnej interpretacji Mariana Pogasza! Jest też autorem przekładów klasyki literatury dla dzieci na gwarę wielkopolską – m.in. Kubusia Puchatka, który w gwarze to po prostu… Misiu Szpeniolek.

Dlatego wiaruchna, zapraszamy na Dziedziniec Starego Ratusza w czwartek o 19.00 –ale już o 18.30 przy ul. Rzeźnickiej będzie na Was czekać na fyrtlu „Pan Walizka” z walizką pełną gwarowych opowieści! Zapraszamy!

Dla pierwszych 5 osób, które przyjdą na spotkanie z maskotką/pluszakiem Kubusia Puchatka/Misia Szpeniolka, będziemy mieć książki!

* „Blubry Starego Marycha cz. II” Juliusz Kubel. Poznań 1988.

Spotkanie realizowane jest w ramach projektu “Gwarze mówimy TAK!”” dofinansowanego środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021.

 

 

 

 

Misiu Szpeniolek już za tydzień w Gnieźnie!

Łejery! Wygląda kubek w kubek jak Kubuś Puchatek, ale…blubro po naszymu! Mieszko w chacie, w na sto mil wielgachnym lesie, a jego komplem jest Proszczoczek.

Kto? Misiu Szpeniolek!

Każdy z Was czytał zapewne Kubusia Puchatka, ale kto słyszał o Misiu Szpeniolku? Jego „ojcem chrzestnym” jest Juliusz Kubel, bo to on przetminął Puchatka na gwarę wielkopolską.

W przyszły czwartek (22 lipca) o godz. 19.00 na Dziedzińcu Starego Ratusza Juliusz Kubel  zdradzi, jak to z tym Kubusiem-Szpeniolkiem było. Zapraszamy dzieci, ale i Wy rodzice i dziadkowie rychtujta się na spotkanie cuzamen z gzubami – bo będzie też o  blubraniu po naszymu! Juliusz Kubel to człowiek instytucja w  Wielkopolsce – to on jest autorem „Blubrów starego Marycha”, jest też prezesem Towarzystwa Bambrów Poznańskich.

A pół godziny wcześniej, o 18.30, na fyrtlu będzie Was witać Pan Walizka – z walizką pełną gwary! Zapraszamy!

Wydarzenia realizowane są w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!” dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”.

 

Lipiec i sierpień razem z Biblioteką Publiczna Miasta Gniezna

Początek lipca to najwyższa czas, aby przedstawić tegoroczny program wydarzeń, jakie znajdą się w wakacyjnej ofercie Biblioteki Publiczne Miasta Gniezna. Zapewniamy, że ich liczba robi wrażenie. To chyba jeden z najintensywniejszych czytelniczo i kulturalnie wakacji w historii instytucji.

Z czego zatem można będzie skorzystać dzięki staraniom miejskiej książnicy?

Po pierwsze: spotkania autorskie.

Nie tylko z pisarzami i pisarkami, ale także z animatorami i twórcami, generalnie – ludźmi kultury. Do Gniezna przyjadą wielkie i głośne nazwiska: Ałbena Grabowska, autorka niezwykle popularnej ekranizacji „Stulecie Winnych”, Jakub Żulczyk, Mariusz Szczygieł, Robert M. Wegner. Dzięki takim twórcom jak Maria Strzelecka, Ola Szmida, Emilia Dziubak, Konstanty Usenko będzie też awangardowo i niekonwencjonalnie. Wśród zaproszonych gości są również fotograf Bartłomiej Jurecki oraz Adam Frankiewicz – kompozytor i producent muzyczny.

Po drugie: warsztaty – tych w ofercie będzie aż sześć.

Na początek znane już i cenione wśród gnieźnieńskich rodzin „Czytadełka dla maluszka”, czyli warsztaty czytelnicze dla dzieci i ich rodziców w wieku 0-3 lata. „Baza Czytelnicza” to z kolei czytelnicze warsztaty dla dzieci już nieco starszych, nastawione na nowatorskie spojrzenie na książkę i czytanie. Ponadto: warsztaty dziennikarsko-fotograficzne prowadzone w kooperatywnie – ceniony dziennikarz „Przemian” – Aleksander Karwowski wraz z  zastępem fotografików: Katarzyną Olejniczak-Gołembowską, Michałem Koszelą, Danielem Mopertem i Sebastianem Ucińskim; teatralne – według zamysłu i pod czułym okiem Tomasza Kujawskiego, znanego ze swoich niezależnych działań scenicznych; kreatywnego pisania prowadzone przez autorkę książek dla dzieci – Agnieszkę Gadzińską. Wreszcie, coś dla pasjonatów gier fabularnych RPG – warsztaty kreatywnego opowiadania przygotowane przez weterana role-playing game – Tomasza Antosika.

Są jeszcze wykłady ”Klasyka – rozmowy niekontrolowane”, czyli prowadzone porywająco przez Pawła Bąkowskiego (antropologa) nieoczywiste impresje na tematy literackie oraz spotkania „Porozmawiajmy” czyli kontynuacja świetnie przyjętych „Rozmów przy wspólnym stole”, podczas których mieszkańcy Gniezna będą mieli okazję poruszać i omawiać ważne dla lokalnej społeczności tematy.

W ofercie Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna jest i solidny smaczek gwarowy. Oprócz spotkania z Juliuszem Kublem, autorem przekładu Kubusia Puchatka na gwarę wielkopolską („Misiu Szpeniolek”), zaplanowano spacer „Fyrtel od kuchni”, który wyruszy tropem gastronomicznych punktów na kulinarnej mapie Gniezna. W roli przewodnika – niezawodny Jarosław Mikołajczak. Kilka dni wcześniej można będzie także podziwiać jego talenty aktorskie i gwarowe jako „Pana Walizki na Fyrtlu”.

Na koniec wspomnijmy jeszcze o zbliżającej się kolejnej edycji Gnieźnieńskich Spotkań Teatralnych „Bez kurtyny” – najbardziej spontanicznego i nieprzewidywalnego wydarzenia Królewskiego Festiwalu Artystycznego. Od 15 do 17 lipca przestrzeń naszego miasta opanują tak znamienite zespoły i indywidualności teatralne jak Teatr Fuzja, Teatr Circus Ferus, Eliasz Gramont czy Zachodniopomorska OFFensywa Teatralna.

 

Wydarzenia są realizowane w ramach projektów: „Laboratorium Słowa 2021”, „Królewskie Gniezno Czyta 2021” dofinansowanych ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, pochodzących z Funduszy Promocji Kultury, oraz „Gwarze mówimy TAK!” dofinansowanych ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021 oraz w ramach Królewskiego Festiwalu Artystycznego dofinansowanego ze środków Miasta Gniezna.

 

Szczegółowy program wydarzeń:

Spotkania autorskie:

2.07 (piątek) g. 19.00 / Maria Strzelecka / Latarnia na Wenei

3.07 (sobota) g. 18.00 / Ola Szmida / Latarnia na Wenei

18.07 (niedziela) g. 18.00 / Ałbena Grabowska / Dziedziniec Starego Ratusza / obowiązują darmowe zaproszenia do odbioru w placówkach BPMG

22.07 (czwartek) g. 19.00 / Juliusz Kubel / Dziedziniec Starego Ratusza

23.07 (piątek) g. 19.00 / Bartłomiej Jurecki / Latarnia na Wenei

29.07 (czwartek) g. 19.00 / Jakub Żulczyk / Latarnia na Wenei

5.08 (czwartek) g. 19.00 / Konstanty Usenko Latarnia na Wenei

7.08 (sobota) g. 18.00 / Adam Frankiewicz / Latarnia na Wenei

14.08 (sobota) g. 19.00 / Robert M. Wegner / Latarnia na Wenei

20.08 (piątek) g. 19.00 / Emilia Dziubak / Latarnia na Wenei

29.08 (niedziela) g. 18.00 / Mariusz Szczygieł / Dziedziniec Starego Ratusza / obowiązują darmowe zaproszenia do odbioru w placówkach BPMG

 

Warsztaty:

8, 14, 16 lipca, 19, 24, 25 sierpnia g. 13.30 / Baza Czytelnicza – prow. Daria  Polus / BAZA / zapisy: daria.polus@onet.pl

2, 6 lipca g. 10.00 / „Czytadełka dla maluszka” – prow. Ewa Jaworska, Daria Polus / BAZA / zapisy: daria.polus@onet.pl

Dziennikarsko-fotograficzne: panel dziennikarski – 13, 15 lipca g. 17.00 / Latarnia na Wenei / panel fotograficzny – 12, 14, 16, 19 lipca g. 17.00 / Latarnia na Wenei / 14, 16 lipca g. 17.00 / plener / Atelier na piętrze / – prow. Aleksander Karwowski, Katarzyna Olejniczka-Gołembowska, Michał Koszela, Daniel Mopert, Sebastian Uciński / Latarnia na Wenei / zapisy: ucinskisebastian4@gmail.com

10, 24, 31 lipca, 21 sierpnia g. 11.00 / Kreatywnego opowiadania – prow. Tomasz Antosik / Latarnia na Wenei / zapisy: antosik.tomasz@interia.pl

4 sierpnia g. 16.00, 11, 18 sierpnia g. 18.00 / Kreatywnego pisania – prow. Agnieszka Gadzińska / Latarnia na Wenei

19, 20, 21 lipca, 4, 18, sierpnia g. 13.00 / Teatralne – prow. Tomasz Kujawski / Latarnia na Wenei / zapisy: kaneta4@wp.pl

 

Ponadto:

9, 21, 28 lipca g. 18.00, 15 lipca g. 19.00, 4 sierpnia g. 18.00 / Klasyka – rozmowy niekontrolowane – wykłady – prow. Paweł Bąkowski / Latarnia na Wenei

18 sierpnia g. 16.00, 25, 30 sierpnia g. 18.00 / Porozmawiajmy – spotkania – prow. Tomasz Ławniczak / Latarnia na Wenei

Gwarze mówimy TAK!:

22 lipca g. 18.30 / Pan Walizka na Fyrtlu – spektakl / ul. Rzeźnicka / Dziedziniec Starego Ratusza

24 lipca g. 12.00 / „Fyrtel od kuchni” – spacer gwarowy – prow. Jarosław Mikołajczyk / zbiórka: Restauracja Europejska

15-17 lipca Gnieźnieńskie Spotkania Teatralne „Bez kurtyny” (szczegółowy program wkrótce).

 

 

Spotkania gwarowe w Czytelni Biblioteki Głównej w roli gościa – Juliusz Kubel

„Taka nowa tradycja” – czyli nasze piątkowe spotkania gwarowe w Czytelni Biblioteki Głównej przy ul. Mieszka I 16. Co piątek, na tle plakatów Inspirowanych gwarą, na naszym kolorowym krześle zasiada inny gość. Ale za każdym razem jest tak samo fantastyczna atmosfera! Juliusz Kubel – wielka postać gwary poznańskiej – podbił serca mieszkańców Gniezna. Nie tylko rozłożył dialekt wielkopolski na czynniki pierwsze, ale zrobił to z ogromnym wdziękiem i poczuciem humoru. Mogliśmy posłuchać mnóstwa opowieści, anegdot, pośmiać się do łez z żartów z gwary i …z poznaniaków. Próbowaliśmy też swoich sił w tłumaczeniu tekstów literackich na gwarę oraz zostaliśmy zaprzysiężonymi mieszkańcami Pyrlandii. Juliuszowi Kublowi dziękujemy za wspaniały wieczór ze Starym Marychem, Helą, Księciem Szarankiem i pyrami w każdej – gotowanej i smażonej – postaci! Wyczekujemy z niecierpliwością „Kubusia Puchatka” w tłumaczeniu na gwarę poznańską – ma się pojawić w listopadzie!
Wieczór miał też swój podniosły moment, bo doszło do spotkania na szczycie – znawca gwary gnieźnieńskiej prof. Włodzimierz Bulikowski podarował swoją książkę „Bądźma ludźmi, szak!” znawcy gwary poznańskiej!
A za poprowadzenie spotkania dziękujemy Istnemu Rojbrowi, czyli Paweł J. Bąkowski!
I już zapraszamy na kolejny piątek. 20.09 też gość z Poznania – Marek Szymański, popularyzator gwary poznańskiej i m.in. autor felietonów „Wuja Czechu”.

Projekt Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna „Tu blubramy po naszemu!” dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2019”.

 

Zdjęcia: Anna Farman