Nasza Biblioteka już od lat popularyzuje gwarę wielkopolską – w tym roku w odsłonie międzypokoleniowej.
W ramach programu „Blubramy na Fyrtlu” odbyło się 12 spotkań gwarowych pt. „Biblioteka Pokoleń”.
Do udziału w warsztatach z gwary zaprosiliśmy przedszkolaków, uczniów szkoły podstawowej i seniorów.
Każde z tych spotkań miało inny charakter i atmosferę.
Pan Andrzej Malicki – długoletni aktor Teatru im A. Fredry w Gnieźnie, miłośnik i popularyzator naszej gwary – na zaproszenie Biblioteki przygotował odpowiednio dobrane „wykłady” do poszczególnych grup wiekowych.
Seniorów odwiedziliśmy w Klubie Seniora na Piekarach oraz Wierzbiczanach, w DPS przy ul. Wrzesińskiej oraz Gnieźnieńskim Klubie Seniora przy ul. Sportowej. Tutaj nie tylko przyswajano wiedzę jeśli chodzi o pojęcia gwarowe, ale dzięki aktorskim umiejętnościom pana Andrzeja był to czas przede wszystkim świetnej zabawy i relaksu. Zresztą długoletni mieszkańcy naszego regionu bardzo dobrze radzili sobie z rozpoznawaniem słów : ajntopf , dycht, gemyla, klejdry i szereg innych – być może dla niektórych obco brzmiących, a jednak „naszych” pojęć.
Wykład, humor, satyra i trochę wspomnień (bo w niektórych domach gwarę przekazuje się z pokolenia na pokolenie do dziś wplatając ją w potoczny język) – tak będą wspominać te wydarzenia ich uczestnicy.
Przedszkolaki to z kolei zupełnie inny charakter przekazu. Pojęcia gwarowe dzieci poznawały głównie poprzez zabawę . Dzięki przygotowanym rekwizytom łatwiej (bo poprzez obraz) było wytłumaczyć co to jest niuda albo pyra. Posiłkowaliśmy się też książkami dla dzieci z barwnymi ilustracjami – np. „Szneka z glancem” Elizy Piotrowskiej. Dzieci są bardzo wdzięcznymi słuchaczami – chętnie odpowiadają na pytania i aktywnie uczestniczą w przeprowadzanych zabawach i konkursach. Pan Andrzej rozśmieszał widownię krótkimi wierszykami w gwarze. W przedszkolu nr 17 „Piastowska Gromada” dla uczczenia tego wydarzenia przygotowano specjalny poczęstunek w postaci „szneki z glancem” co było nie tylko przemiłym słodkim akcentem, ale też wyrazem współpracy we wspólnych działaniach. W ramach projektu odwiedziliśmy jeszcze przedszkole nr 12 „Plastusiowo”, ale nasza Biblioteka edukuje gnieźnieńskie dzieci już od lat w wielu innych instytucjach.
W pomieszczeniach filii nr 2 odbyły się ostatnie z „gwarowego cyklu” spotkania przeznaczone dla uczniów z sąsiedzkiej Szkoły Podstawowej nr 9. Młodzież z ciekawością wysłuchała opowieści pana Andrzeja Malickiego, a także zmierzyła się w słownych „potyczkach”, próbując przeczytać przygotowane teksty gwarowe.
„Dwójka pod Sówką” gościła też na jednym z warsztatów członków Klubu Nauczycieli Polskich i Polonijnych w Gnieźnie, na którym przybyli uczestnicy stworzyli prawdziwie międzypokoleniową grupę wzajemnie edukującą się w gwarze wielkopolskiej.
„Gwarowa jesień” w Bibliotece Pokoleń należała do bardzo udanych wydarzeń – zawsze w oparciu o książki z naszego księgozbioru, a także z prywatnej kolekcji pana Andrzeja, którą chętnie udostępniał w ramach wykładów.
Projekt „Laboratorium Słowa 2022” został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
