„Fonoteka/Jubileusz Biblioteki”- zapraszamy na otwarcie wystawy na 80-lecie gnieźnieńskiej książnicy

18 lutego 1945 roku zaczyna się historia Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna. Tego dnia, 80 lat później, zaczynamy obchody Jubileuszowego Roku 2025, od przypomnienia dwóch wystaw dotyczących naszej historii: „Fonoteka – audiohistoria gnieźnieńskiej książnicy” i wystawy jubileuszowej dotyczącej 80-letniej historii Biblioteki.

„Fonoteka – audiohistoria gnieźnieńskiej książnicy” to wystawa towarzysząca projektowi polegającemu na zebraniu, zarejestrowaniu i upowszechnieniu relacji mówionych pracowników Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna – byłych oraz obecnych (długoletnich) – dotyczących funkcjonowania placówki w ostatnich dekadach. Wspomnienia, rodzaj biografii zawodowych, zostały zamieszczone pod wspólnym szyldem „Fonoteki” na stronie internetowej (biblioteka.gniezno.pl/fonoteka).

Na wystawie zostały zaprezentowane portrety bibliotekarzy – nagranych świadków historii, z krótkimi wyimkami ich wspomnień.

Druga część wystawy dotyczy 80-lecia Biblioteki. To plansze, które były prezentowane podczas poprzedniego Jubileuszu. Wystawę wspomnieniową przygotowała wtedy Alicja Twardowska, kierownik Działu Gromadzenia, Opracowania i Bibliografii Regionalnej BPMG. Przypomina ona, w fotografiach i dokumentach, historię najstarszej powojennej instytucji kultury w Gnieźnie, w podziale tematycznym: sieć biblioteczna, wnętrza, ludzie i dokumenty.

Zapraszamy na otwarcie wystawy 18 lutego 2025 roku, o godz. 12:00, w Małej Galerii przy ul. Staszica 12a. Wstęp wolny.

Fonoteka, czyli echa przeszłości Biblioteki do odsłuchania

Kilka dekad historii Biblioteki zamkniętych w dwunastu wspomnieniach – w piątek otworzyliśmy uroczyście Fonotekę, czyli dźwiękowe archiwum wspomnień. Nie obyło się bez wzruszeń i łez, ale i wielu zabawnych anegdot.
Praca nad Fonoteką trwała kilka miesięcy – zarejestrowaliśmy kilkanaście nagrań dotyczących funkcjonowania gnieźnieńskiej książnicy. Można ich już odsłuchać na stronie biblioteki:
 
https://biblioteka.gniezno.pl/fonoteka/
 
Pretekstem do zebrania wspomnień bibliotekarzy jest nadchodzący jubileusz, czyli przypadające w przyszłym roku 80-lecie powstania Biblioteki. Stąd pomysł, by pochwycić echa przeszłości – to one pobrzmiewają w opowieściach emerytowanych i długoletnich pracowników Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna.
 
Swoimi wspomnieniami z pracy w Bibliotece podzielili się: Bożena Błaszak, Dorota Błażejewska, Anna Dams, Danuta Filipiak, Anna Grygiel, Czesława Janowicz, Ewa Jaworska, Jan Maćkowiak, Ludomira Nawrocka, Danuta Piątek, Bogumiła Swat, Alicja Twardowska.
 
Zebrane relacje świadków tworzą historyczny fresk jednej z najstarszych gnieźnieńskich instytucji. To rodzaj monografii oparty nie na oficjalnych dokumentach, a polifonii osobistych głosów i perspektyw. Osoby zatrudnione w gnieźnieńskiej książnicy były i są świadkami pewnego wycinka lokalnej historii. Przemiany, którym podlegała biblioteka odbijają zmiany w mieście, regionie i państwie. Zapis tamtych czasów z perspektywy osobistej pracowników i pozwala spojrzeć na tę historię z zupełnie innej strony. Inną pamięć zachowują bowiem oficjalne dokumenty i kroniki, a inną – ludzka pamięć.
 
Po otwarciu Fonoteki, prelekcję wygłosił Dominik Czapigo, dokumentalista, który w latach 2006–2023 pracował w Fundacji Ośrodka KARTA (od początku w Programie „Historia Mówiona”, od 2014 roku jako członek redakcji kwartalnika „Karta”), współpracownik Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią w Warszawie. Koordynator i uczestnik wielu projektów dokumentacyjnych historii mówionej realizowanych w Polsce, jak i poza jej granicami.
 
Projekt „Fonoteka – audiohistoria gnieźnieńskiej książnicy” finansowany jest ze środków Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm Jutra. Edycja 2024”.
 
Konsultacje dotyczące historii BPMG: Alicja Twardowska
Wywiady: Monika Wierżyńska
Nagrania do Fonoteki i postprodukcja nagrań: Jakub Dzionek
Podstrona Fonoteki: Maciej Polus
Plakat i wystawa: Paulina Samonek
Fotografie: Waldek Stube

Fonoteka – audiohistoria gnieźnieńskiej książnicy

„Fonoteka – audiohistoria gnieźnieńskiej książnicy” to projekt polegający na zebraniu, zarejestrowaniu i upowszechnieniu relacji mówionych pracowników Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna – byłych oraz obecnych (długoletnich) – dotyczących funkcjonowania placówki w ostatnich dekadach.

Relacje zamieszczone zostaną pod wspólnym szyldem „Fonoteki” na stronie internetowej.

Pretekstem do zebrania wspomnień bibliotekarzy jest nadchodzący jubileusz, czyli przypadające w przyszłym roku 80. lecie powstania gnieźnieńskiej Biblioteki. Stąd pomysł, by zebrać echa przeszłości – to one pobrzmiewają w opowieściach emerytowanych i długoletnich pracowników Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna.

Zebrane relacje świadków pozwolą stworzyć historyczny fresk jednej z najstarszych gnieźnieńskich instytucji. Będzie to rodzaj monografii oparty nie na oficjalnych dokumentach, a polifonii osobistych głosów i perspektyw. Osoby zatrudnione w gnieźnieńskiej książnicy były i są świadkami pewnego wycinka lokalnej historii. Przemiany, którym podlegała biblioteka odbijają zmiany w mieście, regionie i państwie. Zapis tamtych czasów z perspektywy osobistej pracowników i pozwoli spojrzeć na tę historię z zupełnie innej strony. Inną pamięć zachowują bowiem oficjalne dokumenty i kroniki, a inną – ludzie.

„Fonoteka” zostanie zainaugurowała 22 listopada – tego dnia w Domu Sąsiedzkim pod Sówką odbędzie się uroczyste otwarcie, połączone z wystawą, a po nim prelekcja „Historia mówiona wokół nas – ich dokumentowanie, archiwizowanie oraz upowszechnianie – scenariusz prelekcji autorskiej Dominika Czapigo.

Dominik Czapigo – socjolog, dokumentalista historii mówionej, w latach 2006–2023 pracował w Fundacji Ośrodka KARTA (od początku w Programie „Historia Mówiona”, od 2014 roku jako członek redakcji kwartalnika „Karta”), współpracownik Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią w Warszawie. Koordynator i uczestnik wielu projektów dokumentacyjnych historii mówionej realizowanych w Polsce, jak i poza jej granicami. Redaktor inicjujący i opiekun redakcyjny wydania polskiego przekładu „The Voice of the Past” („Głos przeszłości. Wprowadzenie do historii mówionej”) Paula Thompsona i Joanny Bornat. Autor wyboru i opracowania m.in. książek „Konspiracja warszawska 1939–1944. Historie mówione”, „Polacy na Wschodzie. Historie mówione”. W Programie Trzecim Polskiego Radia razem z Agnieszką Obszańską prowadzi podcast „Mikrohistorie” (cykl realizowany wspólnie z Centrum Archiwistyki Społecznej).

Projekt „Fonoteka – audiohistoria gnieźnieńskiej książnicy” finansowany jest ze środków Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm Jutra. Edycja 2024”.