Spotkanie z Vincentem V. Severskim / XIV PRETEKSTY

Emocje na pretekstowych spotkaniach siegają zenitu – tak było na spotkaniu z Włodzimierzem Sokołowskim, znanym czytelnikom pod nazwiskiem Vincent V. Severski. Autor dał się poznać gnieźnieńskim czytelnikom jako niesamowity gawędziarz, zrywając ze stereotypem skrytego i zamkniętego w sobie „tajniaka”.
Nie zabrakło świetnych historii, ale także odrobiny refleksji. Patriotyzm, stosunki międzyludzkie, lojalność – te tematy przewijały się w trakcie rozmowy najczęściej. O tym wszystkim były oficer wywiadu opowiadał z zaskakującą wrażliwością. Spotkanie z pewnością zadowoliło wszystkich fanów autora, ponieważ – tak samo jak powieści Severskiego – było niezwykle emocjonujące.

Spotkanie odbyło się w ramach XIV Festiwalu Literackiego Preteksty. Festiwal Literacki „Preteksty” jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (program „Promocja czytelnictwa”).

XIV Festiwal Literacki Preteksty za nami.

To było pięć dni, a właściwie gorących wieczorów, z literaturą w Gnieźnie. Za nami wyjątkowo upalny, ale i udany XIV Festiwal Literacki „Preteksty”.

Ten „Pretekstowy” maraton zaczęliśmy od spotkania dla dzieci z Sylwią Błach w Domu Sąsiedzkim pod Sówką. Wspólnie z małymi pomocnikami Autorce udało się poskromić potwory i upiory, które rozpanoszyły się w jej książce. Wieczór tego dnia należał już do dorosłej fantastyki i Andrzeja Pilipiuka. Cięty dowcip i zabawne anegdoty z życia pisarza obarczonego kredytem zostawiły słuchaczy z uśmiechem na ustach.
Czwartek, czyli drugi dzień „Pretekstów”, zaczęliśmy od frekwencyjnego szturmu na Aulę Medyka. Spotkanie przy pełnej sali z autorkami – Elżbietą Urbaniak i Elżbietą Kowalską-Śmielecką udowodniło po raz kolejny, że gnieźnianie lubią opowieści o historii swojego miasta, w tym przypadku o dawnym życiu kupieckim ulicy Chrobrego. Dzień zakończyło spotkanie z Vincentem Severskim, pisarzem literatury sensacyjnej i byłym agentem wywiadu. Autor swoim niezwykłym głosem i niezwykłymi opowieściami zza szpiegowskich kulis skutecznie zachęcił do lektury książek z dreszczykiem.
Kolejny dzień zaczęliśmy od długo oczekiwanego spotkania z Anną Dziewit-Meller. Na tę feministyczną w duchu rozmowę wiele czytelniczek czekało od dawna. Wieczór zakończył się w plenerze, czyli w Latarni na Wenei, gdzie najpierw obserwowaliśmy slamowe zmagania, którym patronował Francois Rabelais, a podbił to muzycznym i literackim ładunkiem Smutny Tuńczyk.
Festiwalową sobotę rozpoczęła zaś Joanna Jax. Pod tym pseudonimem tworzy popularna i pracowita pisarka, która kupiła publiczność „Pretekstów” swoją barwną i soczystą opowieścią o tym, jak to jest porzucić pracę w korporacji i pisać, pisać, pisać oraz jeździć, jeździć, jeździć na setkę spotkań autorskich rocznie. Czwarty dzień uwieńczyło spotkanie z Wojciechem Jagielskim, niekwestionowaną gwiazdą Festiwalu – reporterem i korespondentem wojennym (choć autor, jak się dowiedzieliśmy, tego określenia nie lubi). Bogactwo doświadczeń, mądrość i wyważone, acz przenikliwe opinie o świecie zostawiły zapewne słuchaczy z wieloma tematami do rozmyślań.
Niedziela, ostatni dzień głównej części „Pretekstów”, obfitowała w wydarzenia. Popołudnie rozpoczęło się od spotkania z gnieźnieńską pisarką Irminą Kosmalą, która w przyjacielskim gronie, opowiedziała m.in. o swojej nowej książce. Równie sympatycznie przebiegło kolejne spotkanie, choć jego bohater – Wojciech Chmielarz – pisze głównie kryminały. Ciekawie było posłuchać o pisarskich początkach, warsztacie twórczym, czy ekranizacjach popularnych książek pana Wojciecha.
Tradycyjnie już „Preteksty” zakończył Teatr Wszelki Wypadek. Na scenie Miejskiego Ośrodka Kultury Tomasz Kujawski, w monodramie, zaprezentował miniaturę sceniczną „O szkodliwości tytoniu”. To gorzko-komiczny monolog męża-pantoflarza wymierzony we władczą żonę, ale i własną bezradność oraz uległość charakteru. Tomasz Kujawski od lat przypomina gnieźnieńskiej publiczności klasykę, zawsze z powodzeniem, oklaskiwany przez oddane grono miłośników tego Teatru.
Ostatnim akordem XIV Festiwalu „Preteksty” będzie Turniej Książkożerców, ale to wydarzenie jego organizator, czyli Klub Dyskusji o Książce, szykuje na początek października. Jedno możemy zagwarantować, wtedy powinno być już chłodniej. Miejmy taką nadzieję – a jeśli nie, to nie chowajcie jeszcze do szuflad wachlarzy (tak pomocnych na zakończonych właśnie „Pretekstach”). Zatem, do zobaczenia w październiku oraz za ROK!

Festiwal Literacki „Preteksty” jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (program „Promocja czytelnictwa”).

 

„Składy kupieckie i zakłady rzemieślnicze przy głównej ulicy w Gnieźnie w świetle lokalnej prasy z lat 1919-1939” – spotkanie z dr Elżbietą Urbaniak i Elżbietą Kowalską-Śmielecką

Jeśli widzieliście wczoraj tłumy zmierzające w kierunku gnieźnieńskiego „medyka”, to zapewne mijaliście gości, którzy licznie i chętnie przybyli na spotkanie z dr Elżbietą Urbaniak oraz Elżbietą Kowalską – autorkami publikacji „Składy Kupieckie i zakłady rzemieślnicze przy „pryncypialnej” ulicy w Gnieźnie w świetle lokalnej prasy z lat 1919-1939.” Co kupowali gnieźnianie? Od kogo? I jak sprzedawca zachęcał do zakupów sto lat temu? Osoby obecne na spotkaniu już wiedzą. A jeszcze więcej dowiedzą się z książek, które wydawca – Wielkopolska Izba Gospodarcza – sprezentowała publiczności.

Dziękujemy za olbrzymią wprost frekwencję na tym spotkaniu – jednym z najważniejszych, bo dotyczącym Gniezna. Spotkanie odbyło się w ramach XIV Festiwalu Literackiego Preteksty. Festiwal Literacki „Preteksty” jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (program „Promocja czytelnictwa”).

Spotkanie z Andrzejem Pilipiukiem

Pierwszy dzień XIV festiwalu literackiego Preteksty zwieńczyło spotkanie z Andrzejem Pilipiukiem – Wielkim Grafomanem i prawdziwą gwiazdą polskiej fantastyki.
Podczas spotkania autor z rozbrajającą szczerością opowiadał o tym, jak polski pisarz żyje, pracuje i z czego spłaca kredyt. Pełne humoru i anegdot spotkanie wprowadziło nas w festiwalowy nastrój, dlatego już dziś zapraszamy na kolejne spotkania. Jak to na pretekstach bywa – zupełnie inne, ale nie mniej ciekawe.
Festiwal Literacki „Preteksty” jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (program „Promocja czytelnictwa”).

 

„Potwornie” ciekawe spotkanie, czyli pisarka Sylwia Błach rozpoczyna „Preteksty”

Musimy Wam zdradzić, że potwory są… potwornie ciekawe! Ciekawe było również pierwsze Pretekstowe spotkanie autorskie z Sylwią Błach, autorką książki „Wampiry, potwory, upiory i inne nieziemskie stwory”, które odbyło się w Domu Sąsiedzkim pod Sówką.

Przekonali się o tym uczniowie klasy 5A ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Gnieźnie. Dowiedzieli się, jak oswoić swoje strachy i lęki, a także przekonali się, że nie takie upiory straszne, jak je malują! Chętnie zadawali pytania, dlatego wiele dowiedzieli się o procesie twórczym towarzyszącym powstawaniu książki. Między innymi, że książki z dużymi literami wcale nie pisze się szybciej!

Festiwal Literacki „Preteksty” jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury (program „Promocja czytelnictwa”).

 

 

V dzień PRETEKSTÓW: lokalnie, kryminalnie i teatralnie

„Samotność to w końcu, jak powiedziałem, mgła, która wnika z każdym następnym oddechem w najskrytsze zakamarki naszego Ja. W tejże mgle słyszymy głosy innych ludzi, jednak ich nie dostrzegamy. Wiemy, że nie jesteśmy sami, pomimo braku możności pełnego dialogu z drugim człowiekiem. Gęstą mgłą będzie zatem na tej płaszczyźnie porozumienia język, który „nie widzi” rzeczy takimi, jakimi są w swojej istocie. Język, który wypluwa słowa jak wulkan lawę. Język, który parzy, rani, naznacza. Próbując nazywać rzeczywistość, oddać w słowie emocje, kaleczy je, oszpeca.” (Irmina Kosmala „Złuda”)

„Powłóczył się jeszcze chwilę, aż zaczęło go ssać w żołądku i suszyć w gardle. Zawsze tak się działo, kiedy kogoś zabił. Jakby spalał się tak mocno, że organizm w pewnym momencie musiał uzupełnić zapasy. Zabawne, i jego ciało, i land rover domagali się w tej chwili tego samego – więcej paliwa. Zajechał na stację benzynową i przez chwilę stał z włączonym silnikiem niedaleko wjazdu. Obserwował budynek. Przed dystrybutorami stały tylko dwa samochody, oba osobowe. W rozświetlonym wnętrzu dostrzegał kilka osób, w tym dwójkę znudzonych sprzedawców. Wiedział, że na stacji zamontowany jest monitoring, ale czy to miało jeszcze jakieś znaczenie? Odjechał daleko od Lesznowoli. Jeśli naprawdę go szukają, to już wiedzą, jakim samochodem jeździ i jak wygląda. Zresztą czy miał inne wyjście?” (Wojciech Chmielarz „Długa noc”)

Ostatni dzień spotkań autorskich rozpoczniemy lokalnym akcentem: spotkaniem z Irminą Kosmalą. Podczas Festiwalu Literackiego PRETEKSTY zostanie zaprezentowana jej druga powieść „Krótka historia nikczemności”. Następnie rozmowa z jednym z Waszych ulubionych autorów kryminałów, Wojciechem Chmielarzem. Nie ma sobie równych jeśli chodzi o umiejętność utrzymania napięcia i zaskakuje zakończeniem.Wisienką na torcie będzie tradycyjnie (i znów lokalnie) monodram Teatru Wszelki Wypadek: „O szkodliwości tytoniu”. Tytuł jest jednocześnie tematem wykładu bohatera sztuki.

8.09.2024
16:00 – spotkanie z Irminą Kosmalą / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
18:00 – spotkanie z Wojciechem Chmielarzem / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
20:00 – spektakl Teatru Wszelki Wypadek: Monodram „O szkodliwości tytoniu” / sala widowiskowa Miejskiego Ośrodka Kultury
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

IV dzień PRETEKSTÓW z powieścią i reportażem

„Wróciła podekscytowana do domu i w wybornym nastroju. Jednak humor trochę jej się popsuł, gdy zobaczyła pakującą walizki Martę. Dziewczyna nie płakała, ale ręce jej się trzęsły, miała nerwowe ruchy i smutek w oczach. Obrazek dopełniał wkurzony Kostek, pomstujący na polską władzę, na czym świat stoi. Pomyślała, że zaletą mieszkania w suszarni jest brak sąsiadów, którzy z pewnością usłyszeliby inwektywy padające pod adresem Moczara, Gomółki i Cyrankiewicza.” (Joanna Jax „Śpiew bezimiennych dusz”)

„Dopiero świtało, miasto było jak wymarłe, a pustymi ulicami zimny wiatr pędził gazetowe płachty, na których poprzedniego dnia uliczni sprzedawcy rozłożyli swoje towary. Gospoda nazywała się Key Key’s, a do wejścia położonego jakby w podziemiu prowadziły strome schody. Chowając się przed wiatrem i zacinającą mżawką, pchnąłem masywne, zbite z grubego drewna drzwi. Ze środka uderzyło ciepło i przyćmione, żółtawe światło. Nie pamiętam, czy przy drewnianych ławach odgrywających rolę restauracyjnych stolików siedzieli jacyś ludzie. Pamiętam za to, że izdebkę wypełniały płynące z głośników nad barem dźwięki pieśni Shine on You Crazy Diamond.” (Wojciech Jagielski „Na wschód od zachodu”)

Sobota to dwa spotkania z Waszymi ulubionymi Autorami powieści i reportażu. Joanna Jax w swojej twórczości najchętniej buduje wzruszające historie rodzinne, w które ingeruje wiatr historii. Wojciech Jagielski natomiast to gwiazda polskiego reportażu, podróżnik, dziennikarz i publicysta, były korespondent wojenny. Znany przede wszystkim z bezkompromisowości oraz reporterskiej dociekliwości.

7.09.2024
17:00 – spotkanie z Joanną Jax / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
19:00 – spotkanie z Wojciechem Jagielskim/ aula Medyka / ul. Mieszka I 27
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Trzy podróże na III dzień festiwalu PRETEKSTY

„Jak każe stara tradycja, gość, który przybywa na Kaukaz, jest niczym wysłannik nieba i nieba trzeba mu przychylić, a ostatnimi czay przede wszystkim zapewnić go, że w Swanetii jest bezpiecznie. Dlatego też przy pierwszym spotkaniu przybysz otrzymuje solenną obietnicę, że jeśli spadnie mu choć jeden włos, gospodarz zastrzeli winowajcę, spokojna głowa, kałasznikow jest w domu. Kiedy Zakro poinformował nas o tej szczególnej polisie ubezpieczeniowej, nie byłam pewna, czy to żart, czy nie, na szczęście włos mi z głowy nie spadł, więc kałasznikowem nikt nie musiał dochodzić sprawiedliwości.” (Anna Dziewit-Meller i Marcin Meller „Gaumardżos! Opowieści z Gruzji”)
Trzeciego dnia PRETEKSTÓW zabieramy Was w podróż! Najpierw dosłownie, na spotkanie z Anną Dziewit-Meller, Autorką książek dla dzieci (między innymi „Damy, dziewuchy, dziewczyny. Podróże w spódnicy”), ale również współautorką książek podróżniczych. W swoich powieściach nasza gościni przedstawia głównie historie kobiet.
Następnie, wśród pięknych okoliczności przyrody, na latarni na Wenei czeka Was podróż poetycka (11. Slam poetycki im. Franciszka Rabelais) oraz muzyczna (koncert Smutnego Tuńczyka).
6.09.2024
18:00 – spotkanie z Anną Dziewit-Meller / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
19:30 – slam poetycki im. Franciszka Rabelais / Latarnia na Wenei
21.00 – koncert Smutny Tuńczyk / Latarnia na Wenei
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

II dzień PRETEKSTÓW historycznie i sensacyjnie

„Włościanki, wraz z udziałem Kółek Rolniczych, skrzętnie budowały zainteresowanie wystawą propagującą wytwórczość miasta i powiatu. Początkowo miała trwać od 3 do 6 października, jednak ogromne zainteresowanie wymusiło na organizatorach przedłużenie jej do 11 października. Od 26 września 1936 roku ukazało się kilkanaście tekstów w „Lechu”, a pierwsze z nich pełniły rolę przewodnika. Autor, zapraszając czytelników do obejrzenia wystawy, wskazywał kierunek zwiedzania i opisywał znajdujące się tam stoiska Koła Ziemianek, młodych artystów i dalej korytarzem prowadził do ogrodu, zachęcając też do zwiedzenia pawilonu nad jeziorem oraz hali Wielkopolskiej Garbarni. Ekspozycje zwiedziło ponad 16 tysięcy osób.” (E. Urbaniak i E. Kowalska-Śmielecka „Składy kupieckie i zakłady rzemieślnicze przy „pryncypalnej” ulicy w Gnieźnie w świetle lokalnej prasy z lat 1919-1939″)
„Mieszkał na drugim piętrze, ale winda była zepsuta od dwóch dni, więc ruszył po schodach. Doszedł na pierwsze półpiętro, gdy usłyszał trzaśnięcie drzwi i ruch na klatce schodowej. Po chwili szybkim krokiem zeszli trzej mężczyźni. Minęli go w milczeniu i znikli na dole. Nigdy ich wcześniej nie widział. Przyspieszył kroku. Dobrze przeczuwał: drzwi do jego mieszkania były uchylone. Pchnął je delikatnie, wsunął rękę i nacisnął włącznik, ale światło się nie zapaliło. Wyłączyli prąd, żeby nie działało wi-fi – pomyślał. Bali się ukrytej kamery. Poświecił sobie telefonem i włączył prąd. Dopiero teraz zobaczył, że program monitorujący mieszkanie wysłał mu ostrzeżenie.” (Vincent Severski „Nabór”)
Drugi dzień pretekstów, to niesamowite historie. Dosłownie – historia lokalna, którą opisały w najnowszej książce Autorki – lokalne patriotki, emerytowane muzealniczki i pasjonatki historii Gniezna. A zaraz potem historie tajemnicze i sensacyjne, czyli spotkanie z Vincentem Severskim, którego powieści szpiegowskie inspirowane są wieloletnią służbą wywiadowczą.
5.09.2024
17:00 – spotkanie z Elżbietą Urbaniak i Elżbietą Kowalską-Śmielecką / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
19:00 – spotkanie z Vincentem Severskim / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Duchy, upiory i fantastyka – czyli I dzień PRETEKSTÓW

„Karolek próbował zasnąć. Leżąc w trumience, ściskał pluszowego nietoperza, ale sen nie nadchodził, przeganiany uporczywym bólem brzucha. Dzisiejsze badanie… Było takie trudne! Mamusia mówiła, żeby nie gryzł pani dentystki. I prawie się udało. Dzielnie siedział w fotelu przez godzinę. Gdy jednak dentystka kciukiem dotknęła jego długiego kła, nie wytrzymał i chaps! Ugryzł.” (Sylwia Błach  „Wampiry, potwory, upiory i inne nieziemskie stwory”)
„Aleksander Dymitriewicz Skórzewski wypaplał, że jest pan bez grosza, potrzebuje pan znacznych funduszy na badania, a przy tym można zaufać pańskiej ogromnej wiedzy, połączonej z pomysłowością i duchem przygody. – Z tym duchem przygody smarkacz trochę przesadził – mruknął lekarz na wpół do siebie.” (Andrzej Pilipiuk „Szewc z Lichtenrade”)
Lubicie duchy (lub inne upiory)? 4 września, w pierwszy dzień PRETEKSTÓW czekają Was iście „duchowe” przeżycia. Ale wcale w nie tak oczywistym znaczeniu. Na pewno jednak oboje Autorzy (choć dla różnych grup Czytelników) zabiorą Was w swoje magiczne, fantastyczne i nieco mroczne światy.
4.09.2024
10:00 – spotkanie z Sylwią Błach / Dom Sąsiedzki pod Sówką / ul. Staszica 12a
18:00 – spotkanie z Andrzejem Pilipiukiem / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.