Fyrtel – Biblioteka Gniezno

„Społeczna historia Gniezna – zielone płuca Miasta” – wernisaż wystawy

Społeczne historie zazwyczaj są najciekawsze, bo opowiadają je ludzie dla ludzi. A jeśli unosi się nad nimi duch walki o wolność, równość i solidarność to czegóż chcieć więcej? Jednak jak opowiedzieć o tych co sami nie mówią i są innego gatunku czy wręcz pochodzą z odmiennego świata? Jak pokazać ich życie, perspektywę, a nawet uczucia?

Odpowiedzi na te pytania szukaliśmy podczas warsztatów z sześcioma młodymi osobami z I Liceum Ogólnokształcącego, czyli Nadią, Fern, Magdą, Łukaszem, Michałem i Jakubem. I to właśnie z tych warsztatów zrodziła się nasza wystawa i kolejna „Społeczna historia Gniezna…”, gdzie tym razem tematem stały się „zielone płuca Miasta”. Bo ważne w tym wszystkim było dla nas pokazanie miasta, a dokładnie okolic jeziora Jelonek, czyli popularnej Wenei, z perspektywy przyrody, głównie flory w postaci drzew. Tych wszystkich nie-ludzkich istot obecnych wokół nas.

W dobie bezmyślnej betonozy czy nieodpowiedniej pielęgnacji drzew w miastach oraz postępujących zmian klimatu, to spojrzenie „oczami przyrody” pozwoliło bowiem wczuć się w sytuację tych, którzy głosu nie mają, a ich przestrzeń do życia jest sukcesywnie ograniczana przez człowieka. Więcej, to także wyjście poza ludzką strefę komfortu i dominujący antropocentryzm przesłaniające całościowy obraz natury. Trochę tak jak patrzenie na mapę świata z innego punktu niż Europa. Albo poznawanie barier z którymi mierzą się osoby z niepełnosprawnościami.

Wernisaż odbędzie się 15 listopada (wtorek) o godzinie 13:00, ul. Staszica 12a.
Kuratorami wystawy są Kamila Kasprzak – Bartkowiak i Paweł Bartkowiak.

Wystawa w ramach VIII Festiwalu Fyrtel dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: “Kultura – Interwencje 2022”.

fot. Michał Stefański

Rozbudzanie lokalnego patriotyzmu – podsumowanie warsztatów gwarowych

Człowiek bez tradycji jest jak drzewo bez korzeni. Tradycja ma w sobie coś wartościowego, czego szkoda byłoby stracić, ma w sobie swoiste i niepowtarzalne piękno. To dzieci są kolejnym ogniwem w łańcuchu tradycji, która jeśli ma przetrwać, potrzebuje kontynuacji. Małe dzieci są ciekawe świata i pozbawione barier. Nie wstydzą się czegoś robić „bo to obciach”, są otwarte na wszelkie pomysły. Im wcześniej będziemy dzieciom pomagali uwewnętrzniać ważne wartości tym głębiej się one w nich zakorzenią. Będzie to dla nich naturalne, normalne.

Wychodząc z tego założenia Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna przygotowała i przeprowadziła szereg warsztatów dla dzieci w celu poznawania własnego regionu, miasta, dzielnicy w celu rozbudzenia patriotyzmu lokalnego oraz dumy z miejsca zamieszkania.

Bardzo ważnym elementem naszej tradycji jest gwara – język naszych przodków.

Ukoronowaniem edukacji gwarowej dzieci było spotkanie z znakomitym specjalistą w tej dziedzinie, a zarazem aktorem teatralnym Andrzejem Malickim w Przedszkolu nr 17 „Piastowska Gromada”. Czytane głośno książki „Szneka z glancem”, „Knipka dla gzubka”. Czy „Heksa na hulajpecie” wprowadziły dzieci w świat gwary i tradycji”

Warsztaty pokazały, że trzeba jak najczęściej „godać po naszymu”, aby nasza gwara nie uległa zapomnieniu.

VIII Festiwal Fyrtel dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: “Kultura – Interwencje 2022”.

W czwartek oficjalnie rozpoczęliśmy „Fyrtel”!

A rozpoczęliśmy, jak na bibliotekę przystało, bardzo literacko! „Msza za miasto Arras” – fenomenalna, uchodząca już dziś za kultową, powieść Andrzeja Szczypiorskiego, stała się kanwą monodramu Tomasza Kujawskiego. Niezwykle aktualny tekst, ascetyczna forma i emocjonalne zaangażowanie wykonawcy – wszystko to sprawiło, że pierwszy fyrtlowy wieczór stał się wyjątkowy. Prawdziwe teatralne katharsis! Nic dziwnego, że sala w gościnnym Starym Ratuszu wypełniła się po brzegi, a owacje po spektaklu rozbrzmiewały echem na Kareji. Po tak spektakularnym otwarciu pozostaje nam jedynie zaprosić Was na kolejne wydarzenia! Już dzisiaj, dedykowany rodzinom, choć otwarty na każdego, spacer „Girami po fyrtlu” z niezastąpionym Szczunem z Kareji w roli przewodnika (zbiórka o 17.30 pod Starym Ratuszem). Będzie zabawnie, gwarowo i nietypowo – bo w programie, oprócz Kareji, znajdzie się Rynek i Farna! Później, o godzinie 19.00 prawdziwa gratka dla miłośników najnowszej historii Gniezna – premiera filmu „Pomnik” w reżyserii Pawła Bartkowiaka połączona z dyskusją nad modernizmem. Na pokaz oraz dyskusję również zapraszamy do Starego Ratusza – tym razem do sali koncertowej.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: “Kultura – Interwencje 2022”.

Dwie znakomite wystawy na zakończenie Festiwalu „Fyrtel”

Tegorocznej 8. edycji Festiwalu „Fyrtel” towarzyszy nie lada przedsięwzięcie, które połączyło aż 3 instytucje kulturalne: Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna, Miejski Ośrodek Kultury oraz Centrum Kultury „Scena to dziwna”. Wszystko za sprawą osoby Marka Lapisa, który jako kurator przygotował aż 2 znakomite wystawy, a łączy je osoba Jerzego Sieczkowskiego.

Pierwsza z nich, “Jerzy Sieczkowski – Mistrz” jest formą hołdu złożonemu wybitnemu fotografowi i edukatorowi w 20 rocznice jego śmierci. Jerzy Sieczkowski (1957-2002) gnieźnieński artysta fotograf znany był głównie jako dokumentalista rejestrujący codzienne życie Gniezna, edukator i artysta owiany aura tajemniczości. Tworzył fotografię czarno-białą, tonowaną chemicznie i ręcznie barwioną, zajmował się sztuką wizualną od 1977 roku. W latach 1980-1988 był instruktorem sekcji fotograficznej MOK, a w latach 1984-2002 etatowym fotografem Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Był jednym z liderów gnieźnieńskiego środowiska fotograficznego. Mimo powszechnego uznania środowiska, jego twórczość w większości pozostawała w ukryciu. Artysta nagradzany w liczących się konkursach brał udział w wystawach indywidualnych i zbiorowych w Warszawie, Świdnicy, Bielsku Białej, Pile, Gnieźnie. Wychował w ramach warsztatów fotograficznych około 50 adeptów sztuki, zaszczepiając w nich miłość do fotografii przez duże F. Wielu jego uczniów zostało profesjonalnymi fotografami i fotoreporterami znanych polskich tytułów.

Wystawy indywidualne: „Hołd wdzięczności” – Gniezno 1983 r., „Uroczystości św. Wojciecha” – Gniezno 1985 r., „Krakowski Kazimierz” – Gniezno 1989 r., „12 fotografii” – Gniezno 1992 r., „Trochę koloru” – Gniezno 1993 (Galeria „Pod piątką”).

Swoje prace prezentował bardzo rzadko, unikał udziału w wystawach zbiorowych. Był indywidualistą i drogowskazem wiedzy dla poszukujących tajemnicy światła utajonego. Był wybitną jednostką na tle całego środowiska fotograficznego.

Druga wystawa „Jerzy Sieczkowski – Moi Kursanci. Marek Lapis, Piotr Robakowski, Przemysław Strzyżewski” to hołd złożony wybitnemu fotografowi i edukatorowi przez jego wychowanków, którzy dzisiaj są już uznanymi, cenionymi nie tylko w Polsce, artystami.

„Relacja „mistrz-uczeń” jest podstawą kształcenia artystycznego. W przeszłości tak wykuwały się nowe talenty. Chcemy do tego wrócić i zaprezentować artystyczną i trwałą wartość tej relacji . W dawnych czasach i obecnie kursanci czerpali ugruntowaną wiedzę, doświadczenie czy tajniki sztuki od swojego przywódcy duchowego. Teraz ta relacja zanika, więc odpowiedni czas aby ją zaakcentować i wskrzesić” – jak przyznaje pomysłodawca i kurator wystawy, Marek Lapis.

Wystawa zaprezentuje prace kursantów: Marka Lapisa, Piotra Robakowskiego i Przemysława Strzyżewskiego, którzy w swoich autorskich wypowiedziach realizują swoisty testament artystyczny Jerzego Sieczkowskiego, widać w nich “krajobraz wewnętrzny” i “oko” ich Mistrza.

Wernisaż wystawy „Jerzy Sieczkowski – Moi Kursanci. Marek Lapis, Piotr Robakowski, Przemysław Strzyżewski” odbędzie się w Centrum Kultury „Scena to dziwna”, 16 października 2022 r. o g. 16.30.

Wernisaż wystawy “Jerzy Sieczkowski – Mistrz” odbędzie się w Starym Ratuszu, 16 października 2022 r. o g. 18.00.

Kurator: Marek Lapis

Wystawy realizowane w ramach projektu Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna pn. „Rozczytana Koalicja” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025.

Wystawy w ramach: VIII Festiwal Dziedzictwa Kulturowego “Fyrtel”, 6. Wielkopolskiego Festiwalu Fotografii im. Ireneusza Zjeżdżałki, obchodów 75-lecia Związku Polskich Artystów Fotografików

Mieszkańcy Gniezna w fotograficznym zapisie

Nie tak wymarzyli to sobie autorzy wystawy „Światłoczułe Miasto” – wernisaż bez gości, zarówno dla twórców, jak i organizatora – Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna, był powodem rozczarowania. Mimo tych niewesołych ekspozycję na skwerze przy pomniku św. Wojciecha otwarto, tyle że z nieco mniejszym rozmachem. Na wirtualnym wernisażu nie zabrakło podziękowań dla gnieźnian sportretowanych w kadrach przez Katarzynę Olejniczak-Gołembowskiej, Daniela Moperta, Michała Koszeli oraz Sebastiana Ucińskiego. Ich fotografie wraz z historiami, którymi zechcieli się podzielić stały się tematem wystawy. Obok opowieści o pasjach, są i te o niełatwych losach, trudnych wyborach. Na trzydziestu siedmiu zdjęciach znaleźli się przedstawiciele przeróżnych zawodów, hobbyści, osoby niepełnosprawne, ludzie w kwiecie wieku, ci młodsi i ci nieco starsi, a każda z prezentowanych postaci – z własną osobistą historią. Tym samym skwer przy ul. Chrobrego po raz kolejny w tym roku staje się miejscem, w którym mieszkańcy miasta mogą dotykać fotograficznego medium i… przyglądać się sobie samym. Jacy jesteśmy, jak widzi nas oko artysty.

Projekt najpierw pojawił się w przestrzeni wirtualnej i był publikowany na facebookowym profilu grupy pod nazwą: Gnieźnianie.

Wystawę, przy okazji spacerów i odwiedzin w centrum, można oglądać do połowy listopada.

Ta ekspozycja kończy VI Festiwal „Fyrtel” w Gnieźnie – projekt Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura – Interwencje 2020”.

Odwołujemy wernisaż “Światłoczułe miasto”

Z uwagi na nowe wytyczne Ministerstwa Zdrowia dotyczące zgromadzeń, zmuszeni jesteśmy odwołać jutrzejszy wernisaż fotografii “Światłoczułe miasto” realizowany w ramach VI Festiwalu FYRTEL w Gnieźnie.
Serdecznie zapraszamy do jej indywidualnego oglądania na skwerze przy Pomniku św. Wojciecha.
Polecają ją również sami autorzy: Michał Koszela Daniel Mopert, Katarzyna Gołembowska, Sebastian Uciński.

Girami po ulicy Franciszkańskiej

Wczoraj odbył się ostatni spacer z cyklu „Girami po fyrtlu”. Od ulicy Franciszkańskiej, przez Dolinę Pojednania, aż do ulicy św. Wojciecha uczestników zawadiacko prowadził Jarosław Mikołajczyk – jedyny przewodnik, który opowiada w gwarze gnieźnieńskiej. I trzeba przyznać, że była to doskonała przechadzka pełna anegdot, poważnych i mniej poważnych opowieści o mijanych budynkach. Grupa piechurów dowiedziała się między innymi: kto pierwszy w Gnieźnie produkował piwo, gdzie dokładnie przy obecnej ulicy Franciszkańskiej znajdowała się bożnica, w którym gnieźnieńskim lokalu odpoczywał Napoleon. Jarosław Mikołaczyk przywołał także historię kilku procesów, których świadkami były sądowe mury. Budynek sądu był scenografią w popularnym w latach 80-tych serialu „Ballada o Januszku”. Możemy powiedzieć jedno – było elegancko!

Wydarzenie Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna realizowane w ramach projektu “VI Festiwal “Fyrtel” dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura – Interwencje 2020”.

Tropem Gnieźnian – kolejna wystawa Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna

To będzie kolejna fotograficzna wystawa Biblioteki. W sobotę 24 października o godz. 16.00 nastąpi jej wernisaż. A wszystko rozpoczęło się tak… Kilka miesięcy temu grupa gnieźnieńskich fotografów pokusiła się o próbę spisania kilku lokalnych historii oraz sfotografowania ich bohaterów. W opisie do projektu, o którym mowa – to jest „Gnieźnian” – czytamy: W pędzie dnia codziennego mijamy się na ulicy, w sklepie, autobusie… Różnimy się zainteresowaniami, wykształceniem, upodobaniami kulinarnymi czy kolorem oczu. Jest jednak coś co łączy nas wszystkich – niesiemy bagaż doświadczeń, który z czasem staje się coraz pełniejszy. Każdy z nas ma do opowiedzenia swoją historię Autorzy projektu: Katarzyna Olejniczak-Gołembowska, Daniel Mopert, Michał Koszela oraz Sebastian Uciński na trzydziestu siedmiu zdjęciach przedstawiają mieszkańców Gniezna wraz z opowieścią.

Wystawa jest także pokłosiem warsztatów fotograficznych „Światłoczułe Miasto” zrealizowanych w ramach projektu Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna „VI Festiwal „Fyrtel” w Gnieźnie” dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura – Interwencje 2020”.

„Girami po fyrtlu” – wędrówki śladami dawnego Gniezna

“Girami po fyrtlu” – to spacery z Jarosławem Mikołajczykiem, przewodnikiem znanym też jako Szczun z Kareji czy Muzealny Detektyw. Z inicjatywy Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna jedyny przewodnik oprowadzający po Gnieźnie w gwarze rozpoczął cykl historycznych spacerów od Rynku. Około 20 osób usłyszało znane i mniej znane historie centralnego planu miasta. Opowieść nie ominęła wielkiego pożaru w 1819 rok, zmian architektonicznych od średniowiecza, ale także historii mieszkających tu ludzi. W tym poetki i projektantki mody Marii Springer, czy rodziny Nakulskich.

Druga z zaplanowanych wycieczek rozpoczęła się od dzisiejszego „Domu Lekarza”, gdzie swoją historię pisali zapomniani Bambrzy gnieźnieńscy – rodzina Falkenmbergów, którzy produkowali tu meble. Ponadto sporo miejsca poświęcono zapomnianej osobie wybitnego inżyniera, górnika i podróżnika Modesta Maryańskiego, który zakończył swoje życie właśnie przy Tumskiej 5 w Gnieźnie. Przywołana została także fabryka fortepianów i legendarny szewc Pejka.

“Girami po Fyrtlu” ulicą Tumską

Zaledwie dwadzieścia pięć kamienic, a historii ulicy Tumskiej wystarczyłoby na monografię małego miasteczka.
Właśnie ta ulica właśnie będzie bohaterką kolejnego spaceru z cyklu “Girami po Fyrtlu” w czwartek 8 października. Zapraszamy na godz. 17.30 na ul. Tumską 10 (pod “Dom Lekarza”).
Gnieźnieńscy Bambrzy z rodziny Falkenberg, pierwsze sklepy wyrobów tytoniowych czy oferujące znakomite meble, jeszcze przedwojenna kolektura Loterii Państwowej. Wspaniałe zakłady fotograficzne już od XIX wieku i fabryka pianin, oraz wiele innych mikrohistorii. To właśnie uliczka pomiędzy katedrą a Rynkiem. Będzie również o średniowiecznej Annie, która umarła z miłości do księcia. O wszystkim opowie mieszkający tuż obok Jarosław Mikołajczyk.