Miesiąc: sierpień 2023

PRETEKST(y) do czytania: „Wariacje Geldbergowskie” Ewa Lipska

To już dziś startuje 13. Festiwal Literacki Preteksty – zaczynamy z wysokiego C! spotkaniem z poetką Ewą Lipską.

A zapraszamy na nie jej ostatnią książką – małymi prozami poetyckimi zatytułowanymi „Wariacje Geldbergowskie”. No właśnie – proza, nie poezja, gdyż jak mówi poetka w ostatnich wywiadach, wybiera teraz poetyckie milczenie:

„Jakiś rozdział się skończył. Wydałam dużo tomów poezji. Teraz rozchodzą się po świecie. (…) to jest tak jak z dziećmi; dorosły, odeszły; żyją w innych językach. Powoli przestałam się mieścić w ascetycznej formie wiersza. Stąd proza. Ona oczywiście też jest poetycka, ale stwarza wiele innych możliwości. To jak z muzyką, która daje mi coraz więcej powietrza. Jest niczym tusz, który zmywa ze mnie brudy rzeczywistości. Ktoś kiedyś powiedział, że muzyka to strefa pośrednia między światem materialnym a królestwem „czystej woli” Schopenhauera” (cytat za: „Tygodnik Powszechny”, 9 lipca 2023, rozmowa Katarzyny Kubisiowskiej „Panikarz liryczny”).

Nawet jeśli Ewa Lipska żegna się z poezją, to nie ze słowem. Mamy dla Was kilka fragmentów „Wariacji Geldbergowskich”. Fragmentów, w których wciąż bije sens słów.

„Geldberg wie, że jeśli wykoleiło się kilka wagonów jego życia, to nie znaczy, że wykoleił się cały pociąg. Takie epilepsje losu zdarzają się na trasie Stamtąd do Teraz i z Teraz do Stamtąd. Teoria bezwzględności udowadnia, że kiedy stoimy na stacji, nasze życie i tak odjeżdża”.

„Geldberg lubi czasem czytać książki nienapisane. Nie może oderwać się od pustych stron wyłączonych z prądu gramatyki. Podniecają go nieobecne miejsca akcji i czasu. Nie można przecież wiecznie dotrzymywać słowa. Są pewne godziny, które nie są”.

„Jeżeli słowa mają serce, Geldberg posłucha, jak bije ich sens”.

 

Spotkanie z Ewą Lipską odbędzie się dziś o godzinie 18:00 w Auli Medyka (WSCKZiU), a poprzedzi je wystawa fotografii do wierszy poetki, w tym samym miejscu, pół godziny wcześniej, czyli o 17:30. Zapraszamy, wstęp wolny.

  1. Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

 

 

PRETEKST(y) do czytania: „Najlepsze miejsce na świecie. Gdzie Wschód zderza się z Zachodem”

Jednym z gości dyskusji „Strategie i bezpieczeństwo”, obok Marka Budzisza i gen. Waldemara Skrzypczaka, będzie dr Jacek Bartosiak. Panel odbędzie się w auli IKE UAM, w sobotę 2 września o godz. 17:00. Najnowsza książka dra Jacka Bartosiaka nosi tytuł „Najlepsze miejsce na świecie. Gdzie Wschód zderza się z Zachodem”.

„Najnowsza publikacja Jacka Bartosiaka nie jest poświęcona USA, Chinom czy Rosji – to książka o Rzeczpospolitej i o tym, czym ona jest i jakie mamy wobec niej marzenia.

Konflikt o panowanie nad światem stał się faktem. Czy Polska ma pomysł na swoją pozycję w tej rozgrywce? Z jednej strony mamy walczącą o utrzymanie imperialnego statusu Rosję, z drugiej – mające swoje cele kraje Europy Zachodniej, z Niemcami i Francją na czele. Nad głowami tych graczy rozgrywa się konflikt USA–Chiny, a w samym sercu coraz bardziej rozgrzanego tygla interesów tkwi Polska.

  • Czy polskie państwo ma obecnie przemyślaną strategię?
  • Jak powinna ona wyglądać?
  • Czy grozi nam wojna?
  • Co z naszymi elitami politycznymi w nowych, dużo trudniejszych czasach?

To pytania, na które wszyscy – jeśli chcemy być świadomymi obywatelami – musimy sobie szczerze odpowiedzieć.

Jacek Bartosiak wyjaśnia, dlaczego na naszych oczach stary ład przestał obowiązywać i znów stosuje się dawne chwyty, które już nigdy nie miały być używane. Opisuje rywalizację i wojnę, która trwa, choć nie zawsze jesteśmy jej świadomi.

Bartosiak to polski Harari geopolityki. Obrazowy i sugestywny styl wypowiedzi sprawia, że jego książki pochłania się jak dobry kryminał. A czytają je wszyscy – specjaliści, stratedzy, historycy i politycy. Każdy, kto chce zrozumieć sytuację Polski na tle zmian międzynarodowych układów. Każdy, kto chce zapewnić Polsce bezpieczeństwo na lata.”

(opis pochodzi od wydawcy)

Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Pierwsza zakładka dla każdego pierwszaka

Niebawem rozpoczyna się szkoła. Początek roku szkolnego dla wielu uczniów i rodziców to duże przeżycie. Szczególnie, jeśli jest to pierwszy dzień szkoły w życiu dziecka. Towarzyszą temu duże emocje.

Aby rozpoczęcie szkoły było dla dziecka pozytywnym doświadczeniem połączmy je z odwiedzinami w bibliotece. Na pierwszaków w Filii nr 2 „Pod Sówką „ Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna, przy ul. Staszica 12a, 4 września od godz. 11.00 będzie czekała zakładka do książki i plan lekcji.

Zachęcamy również do wypożyczania książek z działu „Pierwsze Czytanki”.

Książeczki w tym dziale wspierają rozwój dziecka i poznawanie nowych słów w prosty i  przyjemny sposób. Dzięki tym pozycjom nauka czytania i zasad ortografii jest przyjemna i dostosowana do możliwości dziecka. Nadal jednak czytajmy dzieciom w ramach akcji Cała Polska Czyta Dzieciom.

 

 

 

 

Spotkanie Kręgu Kobiet we wrześniu

Krąg Kobiet, który spotyka się w dniu nowego roku szkolnego? Niech też będzie rozpoczęciem! Na przekór smętkowi końca lata, na pohybel rezygnacji wzrastającej odwrotnie proporcjonalnie do kurczących się dni – trzymająca Krąg Agnieszka Antosik ogłasza i zaprasza: w najbliższy Dobry Poniedziałek rozpoczęcie roku Szkoły Samodbałości! Nabór otwarty, wstęp wolny! Aby ten rok pracy nad byciem dla siebie dobrymi był efektywny, rozpoczniemy od diagnozy, by ustalić nad jakimi partiami zaległości musimy się szczególnie pochylić. Spokojnie, zgodnie z regułami obowiązującymi podczas spotkań Kręgowych, nie będzie ocen! Wszystkie zainteresowane spędzeniem czasu dedykowanego ich dobrostanowi Panie zapraszamy zgodnie z tradycją w pierwszy poniedziałek miesiąca, 4 września, o godzinie 18:00, do Wypożyczalni dla Dzieci na Mieszka I 15.

PRETEKST(y) do czytania: „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa”

Reportażysta Cezary Łazarewicz będzie gościem trzeciego dnia festiwalu Preteksty – 2 września o godzinie 15:00 w auli „Medyka”. „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa” to najnowsza książka naszego gościa:

„Rano 7 maja 1977 roku w kamienicy przy Szewskiej w Krakowie znaleziono zwłoki mężczyzny. Był nim Stanisław Pyjas – student polonistyki, zaangażowany w działalność nieformalnej grupy studenckiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, która nawiązała kontakt z Komitetem Obrony Robotników i szybko stała się obiektem rozpracowania przez Służbę Bezpieczeństwa. Uczestnicy grupy byli zastraszani, inwigilowani, a nawet umieszczono pośród nich tajnych informatorów. Dlatego też podejrzenia o spowodowanie śmierci Pyjasa od razu padły na funkcjonariuszy bezpieki. W niedzielę 15 maja z inicjatywy przyjaciół Staszka na ulice miasta tłumnie wyszli studenci i jego mieszkańcy. W żałobnym marszu, nazwanym później czarnym, ruszyli pod Wawel, gdzie powołano Studencki Komitet Solidarności, pierwszą jawną opozycyjną organizację studencką w Krakowie.

Protokoły i notatki SB, milicji, prokuratury, a także relacje i wspomnienia uczestników i świadków krakowskich wydarzeń posłużyły Cezaremu Łazarewiczowi do skrupulatnego odtworzenia przebiegu i tła śledztw w sprawie tragicznej śmierci Stanisława Pyjasa – zarówno tego prowadzonego za komuny, jak i wznowionego w 1991 roku. Autor ukazał mechanizmy działania i interesy państwowych służb i organów, cele ich przełożonych oraz motywacje zwerbowanych współpracowników. Sportretował członków wolnościowego ruchu studenckiego, by śledzić także ich późniejsze losy. Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa to również historia wielkiej przyjaźni, którą spotkała niepojęta zdrada.”

(opis pochodzi od wydawcy)

Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

PRETEKST(y) do czytania: „Wymyślone miasto Lwów”

Spotkane z Ziemowitem Szczerkiem rozpocznie drugi dzień „Pretekstów”, 1 września, a odbędzie się w Czytelni Biblioteki Głównej o godzinie 17:00. Dziś polecamy najnowszą książkę autora: „Wymyślone miasto Lwów”:

„Lwów – ukraiński, polski, galicyjski, austriacki, austro-węgierski, żydowski, europejski, poradziecki… To miasto jest jak kostka Rubika, nie jest łatwo rozdzielić poszczególne kolory i zbudować jednolitą ściankę. A wielu próbowało! Zwykle tożsamości mieszają się ze sobą, tworząc obraz fascynujący i nieoczywisty. I zmienny – bo to miasto, które ciągle wymyśla siebie od nowa.

Dla Ziemowita Szczerka Lwów to po prostu jego miasto. Miejsce, które zna od lat i w którym czuje się u siebie. Pisze o jego historii, bolączkach, zmianach, bohaterach pierwszego, drugiego i trzeciego planu. Patrzy mu prosto w twarz – zarówno wtedy, kiedy Lwów nakłada przykrywający wszystko makijaż sceniczny, jak i wtedy, kiedy miasto nad ranem z trudem dochodzi do siebie po nocnej hulance.”

(opis pochodzi od wydawcy)

Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

PRETEKST(y) do czytania: „Synu, jesteś kotem”

W ostatnim dniu Pretekstów – w niedzielę 3 września o 15:00 (Czytelnia Biblioteki Głównej przy ul. Mieszka I 16) – bardzo polecamy Wam spotkanie z Katarzyną Michalczak – autorką książki „Synu, jesteś kotem”.

Za tym intrygującym tytułem ukrywa się niezwykła opowieść z życia wzięta – bo autorka napisała książkę o swojej relacji z synem w spektrum autyzmu. To przejmująca, emocjonalna i szczera do bólu opowieść o tym, na czym polega rodzicielstwo – każde: na pozbawianiu się oczekiwań i złudzeń. I na wielkiej miłości.

Jak to jest akceptować swoje dziecko, kiedy się go nie rozumie? Jak przeżyć rozczarowania i pogodzić się z nieadekwatnymi oczekiwaniami wobec naszych dzieci? To rzecz o sile relacji, o pracy nad sobą, podana bez lukru, za to z wielką wrażliwością. W książce występuje gościnnie syn autorki – a jego spojrzenie na sprawę czynię tę opowieść jeszcze ciekawszą i wartościową. Bardzo Wam polecamy tę lekturę, i to spotkanie.

  1. Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

PRETEKST(y) do czytania: „Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową”

Drugi dzień „Pretekstów” zaczniemy od spotkania z Ziemowitem Szczerkiem w Czytelni Biblioteki Głównej. W naszym księgozbiorze mamy kilka książek tego autora – dziś polecamy „Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową. ”. To nie pierwsza, i nie ostatnia książka Ziemowita Szczerka, ale chyba najbardziej emblematyczna. Kondensują się w niej zainteresowania autora, ale i styl literacki, który bywa określanym reportażem gonzo – to tekst reporterski bardzo subiektywny, dygresyjny, zawadiacki, bliski esejowi, a nawet beletrystyce.

„Międzymorze jest konsekwentnym rozwinięciem tego, co Szczerek proponował w poprzednich książkach. Większy jest jednak obszar, który go interesuje. To już nie tylko Polska oraz Ukraina – tym razem to teren rozciągający się między Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym. Teren byłych demoludów i byłych ościennych republik radzieckich. W tej podróży przez peryferyjną Europę Szczerek podgląda i podsłuchuje – często zadając prowokacyjne pytania” – pisze w swojej recenzji Maciej Robert. Bardzo polecamy tę czytelniczą podróż po tej części Europy widzianej oczami Ziemowita Szczerka.

  1. Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

PRETEKST(y) do czytania: „Gargantua i Pantagruel”

Pierwszy festiwalowy dzień Pretekstów zakończymy w Latarnia na Wenei – Slamem Poetyckim im. Franciszka Rabelais (czwartek 31 sierpnia, 19:30, Stowarzyszenie Ośla Ławka). No właśnie, skoro Rabelais – francuski pisarz (oraz duchowny i lekarz) żyjący na przełomie XV i XVI wieku, to spoglądamy na nasze biblioteczne półki w poszukiwaniu klasyki – „Gargantua i Pantagruel”.

Jest to pięciotomowa powieść opisująca losy dwóch olbrzymów: Gargantui i jego syna Pantagruela. I – mówiąc w wielkim uproszczeniu – wspaniała, pełna rozmachu satyra obyczajowa, pisana ludowym językiem – dosadnym, soczystym, pełnym neologizmów, a nawet obscenicznym. Dzieło spolszczył Tadeusz Boy-Żeleński. I to kolejny powód, żeby po nie sięgnąć!

A co do samego slamu to…

To nie są żarty. Nasze czcigodne spotkanie ze słowem mówionym odbędzie się po raz dziesiąty. Gdy w Gnieźnie zaczynały się pierwsze slamy poetyckie, świat wyglądał inaczej i był trochę młodszy.

Ale! Slam im. Franciszka Rabelais to niezmiennie okazja do usłyszenia przedstawicieli i przedstawicielek lokalnego środowiska, ale również poetyckich delegacji z całego kraju (m.in. Bydgoszcz, Kraków, Poznań).

Zasady są proste i (slamowo) ortodoksyjne:

– runda trwa trzy minuty

– wyłącznie własna twórczość

– publiczność głosuje i wybiera

Wbrew złym zwyczajom i piosence zespołu ABBA – the winner doesn’t take it all. Z przyjemnością nagradzamy też inne miejsca (na podium). Szczegóły wkrótce.

Chcesz wziąć udział? Zgłoś się: latarnia.weneja@gmail.com a w tytule mejla wpisz SLAM.

  1. Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.