X Festiwal Literacki PRETEKSTY udany jak nigdy!

Dwa weekendy wypełnione atrakcjami, ośmiu autorów, dwa koncerty, monodram, konkurs poetycki, wystawy i znakomita publiczność – tak w telegraficznym skrócie wyglądał tegoroczny jubileuszowy, bo dziesiąty już, Festiwal Literacki PRETEKSTY.

A jak AUTORZY

Na pewno najjaśniejszym momentem Pretekstów było spotkanie z Anną Seniuk. Okazją do niego była wydana w 2016 roku książka „Nietypowa baba jestem”, która powstała dzięki rodzinnej kooperacji – mamy Anny Seniuk i córki Magdaleny Małeckiej-Wippich. Autorka zauroczyła widownię optymizmem, energią i wigorem. W barwnych opowieściach przemyciła zachętę do czytania i pozytywnego patrzenia na życie.

Do Gniezna przyjechał także literacki duet Sławomir Shuty i Piotr Marecki. Panowie, od lat związani zawodowo (Marecki jest wydawcą Shutego)  i przyjaźnią, opowiadali o swoich ostatnio wydanych książkach „Polsce przydrożnej” i „Ludziach z wolnego wybiegu”. Na PRETEKSTACH gościliśmy także Olgę Gitkiewicz, której ostatnia książka „Nie zdążę”, a także wcześniejsza „Nie hańbi” była punktem odniesienia, w rozmowie o wykluczeniu z powszechnego dostępu do transportu i polskim rynku pracy.

Końcówka festiwalowych wydarzeń należała do gnieźnieńskiej strony literatury. Na spotkaniu z Irminą Kosmalą, która prezentowała swój prozatorski debiut „Złudę”, gościli także Dawid Jung, Krzysztof Szymoniak i Rafał Wichniewicz. Zaproszeni przez debiutantkę autorzy mieli szansę do wspólnej promocji wydanych książek.

K jak KONCERTY

Po pełnych intelektualnych wyzwań spotkaniach autorskich był czas na muzyczne ukojenie. Na Festiwalu zagrał Youth Novels. Wągrowiecki duet Anny Babrakowskiej i Emila Nowaka, młodych twórców, stylistycznie odpowiada szeroko pojętej muzyce alternatywnej i jest porównywany do brzmień zespołów Daughter czy London Grammar. Duet przyjemnie i nastrojowo rozkołysał publiczność. Mocnym akcentem zaznaczył się sobotni koncert Szegetza. Paweł J. Bąkowski dał popis swoich znakomitych umiejętności: performerskich i literackich i otrzymał zasłużone wiwaty zachwyconej widowni.

A TAKŻE:

Sztandarowym działaniem Festiwalu jest od wielu lat Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais’a. W tegorocznym konkursie uczestniczyli poeci-performerzy przybyli z Wrocławia, Bydgoszczy, Poznania i Wrześni. Uważne ucho publiki i jej decyzje zdecydowały o wygranej Smutnego Tuńczyka, który także w poprzednim roku znalazł się na podium. Do finałowej trójki zakwalifikowali się również: Krzysztof Szymoniak – poeta debiutujący w roli slamera oraz Sasza Kruk, dobrze znany już uczestnikom konkursu.

Tomasz Kujawski pokazał się, w tym roku, z nowym monodramem „Dojrzałość Niedojrzałości” opartym na „Dziennikach” Witolda Gombrowicza. Doskonały wybór fragmentów literackich i wspaniała gra aktorska dosłownie przykuły widownię do miejsc. Było czym nasycić swe intelektualne potrzeby.

Jubileusz 10-lecia obchodził także Klub Dyskusji o Książce, spotkanie członków klubu i okazjonalna wystawa uświetniły tę rocznicę.

Wystawa „Gnieźnianie AD 2020” zamyka tegoroczny Festiwal PRETEKSTY. Podobnie jak w roku ubiegłym artyści sami wybrali temat do fotograficznych opowieści. Swoje „światłoczułe reportaże” 26 września o godz. 18.00 na placu przed pomnikiem św. Wojciecha zaprezentują: Anna Farman, Szymon Malengowski, Beata Orczykowska, Dawid Stube, Waldek Stube i Michał Wysocki.

Organizatorem Festiwalu, już po raz drugi, była Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna. Podobnie jak od wielu lat “Preteksty” wspiera Miasto Gniezno. Partnerami wydarzenia byli: Stowarzyszenie Ośla Ławka, Gnieźnieński Klub Krytyki Politycznej oraz Stary Ratusz.

 

Spotkanie z Anną Seniuk realizowane w ramach projektu “Laboratorium słowa” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

 

Zdjęcia Anna Farman

 

Spotkanie z Piotrem Mareckim i Sławomirem Shuty oraz koncert Szegetz

Tym razem Preteksty wyruszają w stronę tego, co w literaturze świeże jak cukinia z ogródka i ciekawe, jak wyprawa do wnętrza Polski.
Zapraszamy na niecodzienne spotkanie z Piotrem Mareckim i Sławomirem Shuty, którzy w tym roku zaprezentowali swoje nowe dzieła. „Polska przydrożna” i „Historie o ludziach z wolnego wybiegu. Pasty i skity” to dwie różne książki, których pozornie nic nie łączy, ale czy rzeczywiście, o tym przekonacie się na spotkaniu. Do zobaczenia 12 września 2020 r. (sobota) o godzinie 18.00 na Latarni na Wenei.

O obydwu książkach pisze się wiele:
O „Polsce przydrożnej”:
„Od czasu Białoszewskiego nic mi takiej radości czytania nie dało. Przecież to jest lepsze niż Białoszewski połączony z reportażem typu „byliśmy głupi”. Piotr Marecki pojechał w Polskę w ramach wieczoru kawalerskiego, zniknął, wrócił po dwóch tygodniach i napisał najważniejszą książkę o Polsce od dawna. Czytam i czytam, i nie mogę się oderwać. I super zdjęcia też. To będzie hit.”
Ziemowit Szczerek

O „Historiach o ludziach z wolnego wybiegu. Pasty i skity”:
„W Pastach Shutego rzuca tobą, jakbyś robił zwrot przez sztag zdezelowanym statkiem kosmicznym miotającym się między planetami, z których każda ma inny ekosystem, florę i faunę, ustrój społeczny. Czytanie wywołuje efekty nieprzewidywalne – ale przeczuwalne, dociera do ciebie, że to wcale nie jest śmieszne, że oglądasz koniec świata live, z zapętleniem co bardziej efektownych momentów, z gadatliwym komentatorem; wkurwiają cię przerwy na reklamy, masz zastrzeżenia do decyzji sędziego, wstajesz i idziesz do lodówki, koniec świata dzieje się dalej przełączasz kanały, gasisz, bo jutro do pracy. koniec świata podgryza drzwi na klatkę 10. Zapominasz, że to tylko książka i wszystko dobrze się skończy, zaczynasz rozkminiać, gdzie przechować zapasy, kiedy to wszystko się zacznie”.
Agata Zu Jabłońska

Bohaterowie spotkania to:
Sławomir Shuty – artysta ruderalny; prozaik (Zwał, Cukier w Normie, Dziewięćdziesiąte), reżyser (Luna, Panoptykon, Pokój) i memiarz (art zin Baton, https://www.facebook.com/SlawomirShuty/). Laureat Paszportu Polityki za powieść Zwał („za literacki słuch, za pasję i odwagę w portretowaniu polskiej rzeczywistości”). Obecnie rolnik, prowadzi w Beskidzie Niskim gospodarstwo agroturystyczne Jasielówka.

Piotr Marecki (ur. 1976) – wychował się w Trzcinicy na Podkarpaciu, obecnie mieszka w Krakowie. Pracuje jako profesor na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie zajmuje się mediami cyfrowymi. Był profesorem wizytującym na amerykańskich uczelniach (m.in. MIT, Uniwersytet Kolorado w Boulder, Uniwersytet w Rochester). Jest także redaktorem naczelnym wydawnictwa Korporacja Ha!art. Tworzy literaturę eksperymentalną, m.in. boty, generatory tekstu, poezję flarf, gry.
Prowadzenie spotkania: Paweł Bartkowiak.

 

A po spotkaniu z literatami czas na koncertowe dźwięki – o godz. 20.00 na Latarni na Wenei zagra Szegetz.
Szegetz – raper, który zaczynał słowa na polskich slamach poetyckich. Członek duetu Destruenci, który łączył teksty z elektroniką i trąbką. Dotychczas Szegetz występował w „Mózgu” (Bydgoszcz), na Rozbracie, festiwalu Malta czy w “Pogłosie” i na warszawskich skłotach.
Na żywo towarzyszy mu KR, który od trzynastego roku życia gra na trąbce na pogrzebach, a wokalnie i instrumentalnie wspiera przedświtową chutzpę na żywo.
„Przedświt” – epka o porażkach, gapieniu się nocą w gwiazdy; o sarnach, miłości, chodzeniu po ulicy, oddechu i krwi. Komentuje siłę i brak sił, plany na życie i ludziach robiących społeczeństwo. Stylistycznie nawiązuje od eksperymentalnego hip-hopu po atmosferyczne odmiany trapu. Całość materiału charakteryzuje przestrzenne brzmienie oraz głębokie i przesterowane dźwięki.

 

 

Święto Słowa po raz dziesiąty!

Tak jak obiecywał Organizator tegorocznych „Pretekstów” – Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna, Festiwal odbędzie się! To już drugie podejście do wydarzenia, poprzednie w przeddzień krajowego lockdown’u zostało odwołane. Dziś, przedstawiając aktualny program i zapraszając na wszystkie wydarzenia, Biblioteka czuje szczególną radość.

Spotkania autorskie, slam poetycki oraz nietuzinkowe koncerty, to tylko niektóre z pozycji programu tegorocznego, jubileuszowego Festiwalu Literackiego „Preteksty”.  Wśród zaproszonych gości, którzy przyjadą do Pierwszej Stolicy,  są: Anna Seniuk, Sławomir Shuty, Olga Gitkiewicz i Piotr Marecki. Koncertowe atrakcje zapewnią grupy: Youth Novels i Szegetz. O emocje i poetycką część programu zadba, popularny już środowisku literackim, Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais’a, na którym pojawią się slamerskie sławy z całej Polski. Szerokiej publiczności podczas Festiwalu zaprezentują się: Irmina Kosmala z prozatorskim debiutem „Złuda”, a także Tomasz Kujawski, który przedstawi autorski monodram przygotowany na podstawie fragmentów „Dzienników” Witolda Gombrowicza. Wizualna uczta czeka zaś odbiorców wystawy fotograficznej „Gnieźnianie AD 2020”. Podobnie jak w roku ubiegłym artyści sami wybrali temat do fotograficznych opowieści. Swoje „światłoczułe reportaże” zaprezentują: Szymon Malengowski, Anna Farman, Dawid Stube, Waldek Stube, Beata Orczykowska i Michał Wysocki.

Dziesiąta edycja festiwalu potrwa od 4 do 26 września. Organizatorem Festiwalu, już po raz drugi, będzie Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna. Podobnie jak od wielu lat „Preteksty” wspiera Miasto Gniezno. Partnerami wydarzenia są: Stowarzyszenie Ośla Ławka, Gnieźnieński Klub Krytyki Politycznej oraz Stary Ratusz.

Formuła „Pretekstów” od kilku lat opiera się na 3 podstawowych motywach:

ZBLIŻENIA – ukazania literatury jako elementarnej część naszej codzienności,
INSPIRACJI – pokazania, że Słowo może inspirować artystów,
SPOTKANIA – przybliżenia twórców do publiczności.

Literatura jest Przygodą, a największą barierą jest problem z tym, by ją wreszcie rozpocząć. Wskazane trzy filary festiwalu to zaproszenie do takiej Przygody, i to właśnie w Gnieźnie – miejscu, gdzie magia historii przekształca rzeczywistość.

 

X Festiwal Literacki PRETEKSTY
Gniezno, 4-26 września 2020
PROGRAM

04 września 2020 r. (piątek)
g. 18.00 Slam Poetycki im. F. Rabelais /slam/ Latarnia na Wenei
g. 20.30 Youth Novels /koncert/ Latarnia na Wenei

05 września 2020 r. (sobota)
g. 18.00 Nietypowa baba jestem. Spotkanie z Anną Seniuk /spotkanie autorskie/ Dziedziniec Starego Ratusza

06 września 2020 r. (niedziela)
g. 18.00 Nie działa! Czyli o komunikacji publicznej i rynku pracy w Polsce. Spotkanie z Olgą Gitkiewicz /spotkanie autorskie/ Latarnia na Wenei

11 września 2020 r. (piątek)
g. 18.00 10 lat Klubu Dyskusji o Książce przy BPMG /spotkanie z wystawą/ BPMG ul. Staszica 12a

12 września 2020 r. (sobota)
g. 18.00 Pasty przydrożne. Spotkanie z Piotrem Mareckim i Sławomirem Shutym /spotkanie autorskie/ Latarnia na Wenei
g. 20.00 Szegetz /koncert/ Latarnia na Wenei

13 września 2020 r. (niedziela)
g. 18.00 Dlaczego żyjemy w pozorze prawdy? „Złuda” – debiut prozatorski Irminy Kosmali /spotkanie autorskie/ Latarnia na Wenei
g. 20.00 „Dojrzałość Niedojrzałości”/monodram Tomasza Kujawskiego na podstawie fragmentów „Dzienników” Witolda Gombrowicza/ Latarnia na Wenei

26 września 2020 r. (sobota)
g. 18.00 Wernisaż wystawy „Gnieźnianie AD 2020”/wystawa/ plac pod pomnikiem św. Wojciecha

 

 

 

Czy wiedzieliście, że…. Sławomir Shuty napisał książkę „Historie o ludziach z wolnego wybiegu”

Od dobrych kilku miesięcy rozpoczynamy każdy tydzień literackimi nowinkami, o których informują sami twórcy. Dziś ostatni przed wakacjami gość – artysta poszukujący i eksplorujący różne formy wyrazu. Sławomir Shuty – najbardziej znany z głośnej swego czasu książki „Zwał”, za którą otrzymał Paszport Polityki. Jest autorem pierwszej polskiej powieści hipertekstowej „Blok”, redaktorem i wydawcą dodatku satyrycznego „Baton” do kwartalnika „Ha!art” z którym współpracuje. Ponadto jest: fotografem, reżyserem filmów undergroundowych, twórcą opery disco-polo, uprawia malarstwo.

 

 

Jeśli macie ochotę poznać inne ciekawostki z kręgów literatury, zachęcamy odwiedzić nasze pozostałe wpisy:

Czy wiedzieliście, że… Michał Zygmunt

Czy wiedzieliście że… właśnie pojawiła się nowa powieść Nataszy Sochy

Czy wiedzieliście że… w debiutancka powieść Irminy Kosmali powstawała 14 lat

Czy widzieliście, że…nowa książka Przemysława Semczuka

Czy wiedzieliście, że… Sejm RP rok 2020 ustanowił rokiem Tyrmanda?

Czy wiedzieliście, że… Joanna Opiat-Bojarska

Czy wiedzieliście, że… Mariusz Czubaj

Czy wiedzieliście, że… Joanna Jax

Czy widzieliście, że… Jakub Ćwiek

Czy wiedzieliście, że… Łukasz Orbitowski i Szczepan Twardoch