Podsumowania 2021 roku: “XI Festiwal Literacki PRETEKSTY”

Wrzesień otworzyliśmy XI Festiwalem Literackim „Preteksty”. Dopomogły ostatnie ciepłe promienie słońca i sprawdzeni partnerzy: Stowarzyszenie Ośla ławka, Miejski Ośrodek Kultury i Miasto Gniezno. Większość z 16 wydarzeń bowiem odbyła się pod gołym niebem.

Gnieźnianie na pewno zapamiętają festiwalowe spotkania autorskie z prof. Jerzym Bralczykiem, Michałem Rusinkiem, Jakubem Małeckim, Danielem Wyszogrodzkim, Filipem Springerem, prof. Elizą Grzelak i Piotrem Górnym – czyli DonGURALesko. Po raz VIII wyłoniono mistrzów słowa w Slamie Poetyckim im. Franciszka Rabelais. Poezja znalazła się także na warsztatach przygotowanych dla najmłodszych. O głos słyszalny ze sceny zadbały: Teatr Wszelki Wypadek dając dwa spektakle oraz grupa „Daj ać!: poza”. Niezapomnianych wrażeń dostarczyły również hip hopowe dźwięki, podczas koncertu Szegetz i „Dzieci Sarah Lynn”. Dwójka to także liczba wystaw otwartych przy okazji festiwalu „LEM” z grafikami Daniela Mroza i współczesnych polskich artystów interpretujących twórczość Stanisława Lema, a także plenerowa wystawa „Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna 75+1” z historycznym podsumowaniem 75-lecia istnienia miejskiej książnicy i współczesnym pandemicznym akcentem jej działalności.
W sumie ponad 400 uczestników w czasie czterech dni.

VII Fyrtel: „Wieczór na Fyrtlu” – koncert zespołu Zagrali i Poszli i dużo DUŻO…

Wieczorna gala w Teatrze, spinająca wydarzenia w ramach VII Fyrtla, to już chyba początek małej festiwalowej tradycji.
W zeszłym roku można było uczestniczyć w naszej gali zdalnie, czyli online. W tym roku na wydarzenie zapraszamy osobiście.
A o tym, że warto niech zaświadczą punkty wieczoru, który rozpocznie się w sobotę 2 października o godz. 18.00.
UWAGA! Na wydarzenie obowiązują bezpłatne 1-osobowe zaproszenia, do odbioru w placówkach Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna. Ich liczba jest limitowana!

W programie wydarzenia m.in. ogłoszenie tegorocznego laureata „Królika” – Nagrody Kulturalnej Miasta Gniezna oraz podsumowanie kilku autorskich projektów edukacyjno-artystycznych realizowanych w ramach tegorocznego „Fyrtla”: „Gniezno, które nigdy nie powstało” Rafała Wichniewicza, ‘To kobiety zbudowały Gniezno” Kamili Kasprzak-Bartkowiak oraz Pawła Bartkowiaka, „Czy Miasto do nas mówi?” Pawła Bąkowskiego oraz „Dźwięki naszego Miasta” Jakuba Dzionka i Aleksandra Karwowskiego. Nie zabraknie też muzycznych niespodzianek w wykonaniu samego Aleksandra Schmidta, cenionego multiinstrumentalisty, pedagoga i animatora wielu wspaniałych przedsięwzięć muzycznych.

Swoistym „deserem” wieczoru będzie koncert, uwielbianej w Grodzie Lecha (ale i nie tylko!) gnieźnieńskiej formacji „Zagrali i Poszli”, która w tym roku obchodzi 30 lat pracy twórczej.

Wszystko zaczęło się jakieś 30 lat temu przy harcerskim ognisku, teraz występują na polskich i zagranicznych scenach. Swoją twórczość określają „piosenką drogi”. Śpiewają o włóczędze po świecie, opowiadają o swoich podróżach po górach, morzach i bezdrożach. Eksperymentują z egzotycznymi instrumentami. Swoim balladom nadają folkowy charakter, często z rockowym pazurem. Łączą folk z bluesem, bluegrassem i country. Przez zespół przewinęło się wielu muzyków, każdy wniósł coś magicznego. To, co usłyszymy 2 października to wywar ugotowany przez: Andrzej Janka – ukulele, mandolina, Arek Królak – gitara akustyczna, banjo, Artur Franczak – gitara elektryczna, mandolina, cigar box guitar, Andrzej Andrzejewski – skrzypce, Paweł Brylewski – bas, akordeon, Piotr Szymczak – instrumenty perkusyjne, Darek Jóźwiak – perkusja, no i wszyscy wyją do mikrofonów jak opętani!
Program „Wieczoru na Fyrtlu”:
– Ogłoszenie Laureata/ki „Królika” – Nagrody Kulturalniej Miasta Gniezna
– Podsumowanie warsztatów „To kobiety zbudowały Gniezno” oraz „Gniezno, które nigdy nie powstało”
– „Dźwięki naszego miasta” pokaz premierowy
– „Czy miasto do nas mówi?” pokaz premierowy
– „Dwoje ludzieńków” projekt Tom Bishop – sł. Bolesław Leśmian, muz. Aleksander Schmidt
– „Piosenka drogi. 30 lat Zagrali i Poszli”
Projekt zyskał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Kultura – Interwencje 2021”.

VII Festiwal Fyrtel organizują: Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna oraz Miasto Gniezna. Partnerami wydarzenia są: Miejski Ośrodek Kultury, Gnieźnieński Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Kultura – Interwencje 2021”.

VII FYRTEL – festiwal o Mieście

Drzewa w jesiennych barwach to niewątpliwa oznaka zbliżającej się kolejnej, siódmej już, edycji „Fyrtla” – festiwalu poświęconego dziedzictwu kulturowemu pierwszej stolicy Polski. To prawdopodobnie jedyne takie wydarzenie w naszym kraju w całości skupiające swą narrację i budujące program wokół życia przeszłego i teraźniejszego lokalnej społeczności. Niezmienne motto festiwalu „Fyrtel w stanach skupienia kultury” jest ponadto zachętą dla lokalnych artystów i animatorów do realizacji przedsięwzięć artystycznych z dziedziny filmu, literatury, muzyki, teatru oraz sztuk wizualnych inspirowanych „jedynym takim Miastem na świecie”.

Festiwal rozpocznie spotkanie autorskie z Krzysztofem Szymoniakiem pt. „Czytajcie swoich poetów!”. Okazją do spotkania z tym wybitnym poetą będzie nie tylko rozmowa o życiu literackim Gniezna, którego „gnieźnianin z wyboru” był wieloletnim animatorem, ale także niedawne wydanie jego najnowszej książki pt. „Zapiski cieszyńskie”. Spotkanie poprowadzi Irmina Kosmala. (30 września, g. 19.00, Stary Ratusz, ul. Chrobrego 41).

To nie koniec literackich premier na tegorocznym „Fyrtlu”, bowiem lada moment do księgarń (i bibliotek) trafi „Tu cień pada inaczej” Agnieszki Gadzińskiej, bardzo popularnej autorki książek dla dzieci i młodzieży, pierwszej laureatki „Marcysi”, wyróżnienia Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna. Do rozmowy o Jej najnowszej publikacji, której akcja dzieje się w jednej z kamienic na tytułowej gnieźnieńskiej ulicy zapraszamy już drugiego dnia festiwalu (1 października, g. 14.00, Filia nr 2 BPMG, ul. Staszica 12a).

Wieczorem, tego samego dnia i w tym samym miejscu, otwarcie wystawy „Zasypiam”, będącej efektem współpracy dwóch gnieźnianek: Wiktorii Młynarczyk i Adrianny Rakowskiej. Zagadkowy tytuł kryje znakomity komiks, który jeszcze czeka na wydanie, dlatego też będzie to jego pierwsza publiczna prezentacja (1 października, g. 18.00, Galeria BPMG, ul. Staszica 12a).

Również w piątek zapraszamy na spotkanie pt. „Milczenie jest złotem”, które bezpośrednio nawiąże do zuchwałej kradzieży figury św. Wojciecha z sarkofagu gnieźnieńskiej katedry w 1986 roku. Wydarzenie, o którym mówiła cała Polska, stało się w wiele lat później inspiracją do dwóch przedsięwzięć artystycznych: świetnej książki „księcia polskiego kryminału” Ryszarda Ćwirleja oraz przygotowywanego filmu fabularnego w reżyserii naszego krajana, Sebastiana Buttnego. Spotkanie z tymi dwoma autorami poprowadzi Agnieszka Ziebarth (1 października, g. 19.00, Stary Ratusz, ul. Chrobrego 41).

Tradycyjnym finałem festiwalu będzie sobotni „Wieczór na Fyrtlu” w Teatrze im. Aleksandra Fredry. W programie wydarzenia m.in. ogłoszenie tegorocznego laureata „Królika” – Nagrody Kulturalnej Miasta Gniezna oraz podsumowanie kilku autorskich projektów edukacyjno-artystycznych realizowanych w ramach tegorocznego „Fyrtla”: „Gniezno, które nigdy nie powstało” Rafała Wichniewicza, „To kobiety zbudowały Gniezno” Kamili Kasprzak-Bartkowiak oraz Pawła Bartkowiaka, „Czy Miasto do nas mówi?” Pawła Bąkowskiego oraz „Dźwięki naszego Miasta” Jakuba Dzionka i Aleksandra Karwowskiego. Nie zabraknie też muzycznych niespodzianek w wykonaniu samego Aleksandra Schmidta, cenionego multiinstrumentalisty, pedagoga i animatora wielu wspaniałych przedsięwzięć muzycznych. Swoistym „deserem” wieczoru będzie koncert, uwielbianej w Grodzie Lecha (ale i nie tylko!) gnieźnieńskiej formacji „Zagrali i Poszli”, która w tym roku obchodzi 30 lat pracy twórczej. Podczas występu zaprezentowany zostanie także premierowy materiał z wydanej właśnie nowej płyty zespołu. Na „Wieczór na Fyrtlu” obowiązują bezpłatne zaproszenia do odbioru w placówkach Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna (2 października, g. 18.00, Teatr im. A. Fredry w Gnieźnie, ul. Mickiewicza 9).

VII Festiwal Fyrtel organizują: Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna oraz Miasto Gniezna. Partnerami wydarzenia są: Miejski Ośrodek Kultury, Gnieźnieński Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Kultura – Interwencje 2021”.

 

 

 

Drugi dzień XI Festiwalu Literackiego Preteksty

Trzecie popołudnie z Pretekstami rozpoczął spektakl Grupy Teatralnej „Daj ać!: poza” w Latarni na Wenei. W promieniach pięknego słońca prześwitującego przez kłęby scenicznego dymu młodzi aktorzy zaprezentowali swoją interpretację dwóch utworów Adama Mickiewicza: „Świteź” i „Świtezianka”, które połączyli w jedną opowieść o zagubieniu i miłości.
Jak sami podkreślali, przygotowania do występu trwały o wiele dłużej, niż zakładali, bo aż dwa lata. Powodem oczywiście była pandemia, która przeszkodziła we wcześniejszej premierze. Na szczęście tym razem wszystko odbyło się bez przeszkód, a znajdująca się nad jeziorem Latarnia była idealnym miejscem do opowiedzenia historii zatopionego miasta oraz wodnej nimfy w nowej, pomysłowej aranżacji.

Jeżeli ktoś miał wątpliwości, kim za młodu chciał zostać Jerzy Bralczyk, to po spotkaniu w Gnieźnie już ich nie ma. Scena wydaje się być jego naturalnym środowiskiem, a sam językoznawca ma świetny kontakt z publicznością, czym nie może się poszczycić niejeden aktor. Prowadząca spotkanie, Irmina Kosmala, nie miała łatwego zadania. Profesor Bralczyk miał tysiąc uwag, anegdot i refleksji, którymi sypał jak z rękawa.
Było więc o nielubianych pomidorach i o tym, czy należy je postawić czy położyć oraz o mało sympatycznych słowach, z których najbardziej nadużywane, to „prawda”. Naukowiec podkreślał także, że umiejętność prowadzenia rozmowy to najwyższa sztuka, która niestety zanika. Sporo miejsca poświęcono kijowi o dwóch końca oraz dyskusji o początkach, które w przypadku Polski zaczęły się w Gnieźnie – po tych słowach profesor otrzymał oczywiście brawa od zebranych.
Z pewnością spotkanie z językoznawcą takiego formatu na długo zapisze się w pamięci zebranych, zwłaszcza że wielu z nich zakupiło jedną z licznych książek napisanych przez Jerzego Bralczyka i otrzymało od niego autograf.
Piękną pretekstową sobotę zamknął koncert formacji „Szegetz” w Latarni na Wenei. Duet Paweł Bąkowski / Krzysztof Romanowski przeradzający się momentami w trio wciągnął publiczność w energiczny hiphopowo-raperski klimat. Osoby nieznające twórczości grupy (która – co sami podkreślali – wciąż czeka na swoją pierwszą płytę) były pod wrażeniem zarówno świeżości tekstowej, jak i zgrabności muzycznej występu.
Muzycy czuli się na scenie jak w domu, a publiczność traktowali jak starych znajomych. Zaowocowało to świetną więzią z zebranymi, którzy bawili się przednio. Jeżeli przyznawano by nagrodę za tworzenie dobrego klimatu na koncercie, to „Szegetez” powinien otrzymać co najmniej kilka nominacji. Liczymy więc, że twórcy grać teraz będą w swoim rodzinnymi mieście częściej niż raz na rok. Apetyty w publiczności rozbudzili bowiem nieziemskie.

Zdjęcia Dorian Kaczmarek

Organizatorem Festiwalu, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, już po raz trzeci będzie Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna razem z Miastem Gnieznem. Partnerami wydarzenia są: Stowarzyszenie Ośla Ławka oraz Miejski Ośrodek Kultury.

 

 

Święto Słowa po raz jedenasty!

Od 2 do 5 września 2021 r. Gniezno już 11 raz stanie się Literacką Stolicą Polski i areną ciekawych wydarzeń, dla których wspólnym mianownikiem jest właśnie Literatura.

Spotkania autorskie, slam poetycki, pasjonujące spektakle oraz nietuzinkowe koncerty, to tylko niektóre z pozycji programu, który ma ambicję przynajmniej „nie być słabszym” od ubiegłorocznego.  Wśród zaproszonych gości, którzy przyjadą do Pierwszej Stolicy,  możemy wymienić: prof. Jerzego Bralczyka, Jakuba Małeckiego, Michała Rusinka, Filipa Springera, Daniela Wyszogrodzkiego, a także Piotra Górnego, znanego szerzej pod artystycznym pseudonimem „DonGURALesko”. Honor Gniezna reprezentować będzie niezastąpiona prof. Eliza Grzelak, która przyjrzy się funkcji ogrodu w literaturze.

Teatr, czerpiący inspirację w Literaturze, od początku towarzyszy „Pretekstom”. Nie inaczej będzie w tym roku. Festiwalowa publiczność weźmie udział w premierze nowego spektaklu Teatru Wszelki Wypadek, a mianowicie „Emigrantów” na podstawie dramatu Sławomira Mrożka w reżyserii Tomasza Kujawskiego. Tenże sam zespół przypomni także własną sceniczną interpretację słynnej powieści Johna Steinbecka „Myszy i ludzie”. „Czarnym koniem” programu może okazać się z kolei spektakl „Projekt: Świteź” w wykonaniu Grupy Teatralnej „Daj ać!: poza”, a koncertowe atrakcje zapewni grupa Szegetz, która przedstawi materiał z najnowszej płyty „Przedświt”.

Nie zabraknie i wydarzeń skierowanych do najmłodszych miłośników literatury. Dla nich Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna przygotowała warsztaty „Wierszokleci też poeci”. O emocje i poetycką część programu zadbał, popularny już środowisku literackim, Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais’a, na którym pojawiły się slamerskie sławy z całej Polski. Wydarzenie to odbyło się wyjątkowo wcześniej, 13 sierpnia 2021 r. z bardzo ważnego powodu: otrzymania prawa do kwalifikacji laureatów do wrześniowych Mistrzostw Polski w Slamie.

Festiwalowi towarzyszyć będą także dwie bardzo ciekawe wystawy.  Filia nr 2 przy ul. Staszica 12a gościć będzie, dzięki uprzejmości Narodowego Centrum Kultury, wystawę „LEM” poświęconą postaci Stanisława Lema, prekursora fantastyki naukowej w naszym kraju. W plenerze z kolei przyjrzymy się dziejom gnieźnieńskiej książnicy, która w zeszłym roku obchodziła swoje 75. urodziny.

Organizatorem Festiwalu, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, już po raz trzeci będzie Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna razem z Miastem Gnieznem. Partnerami wydarzenia są: Stowarzyszenie Ośla Ławka oraz Miejski Ośrodek Kultury. 

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny. Obowiązuje reżim sanitarny.

 

XI Festiwal Literacki PRETEKSTY
Gniezno, 2-5 września 2021
PROGRAM

 

02 września 2021 r. (czwartek)
10.00 „Wierszokleci też poeci”/ warsztaty dla dzieci/ Filia nr 2 BPMG
18.00 Jakub Małecki/ spotkanie autorskie/ Latarnia na Wenei
20.00 Piotr Górny (aka DonGURALesko)/ spotkanie autorskie/ Latarnia na Wenei

03 września 2021 r. (piątek)
10.00 „Wierszokleci też poeci”/ warsztaty dla dzieci/ Filia nr 2 BPMG
17.30 „Projekt: Świteź”/ Grupa Teatralna „Daj ać!: poza”/ spektakl/  Latarnia na Wenei
19.00 prof. Jerzy Bralczyk/ spotkanie autorskie/ Dziedziniec Starego Ratusza
20.30 Szegetz/ koncert/ Latarnia na Wenei

04 września 2021 r. (sobota)
16.00 prof. Eliza Grzelak „Pamiętajmy o ogrodach”/ spotkanie autorskie/ Dziedziniec Starego Ratusza
18.00 Filip Springer/ spotkanie autorskie/ Dziedziniec Starego Ratusza
20.00 Emigranci/ Teatr Wszelki Wypadek/ spektakl/ Latarnia na Wenei

05 września 2021 r. (niedziela)
16.00 Daniel Wyszogrodzki/ spotkanie autorskie/ Latarnia na Wenei
18.00 Michał Rusinek/ spotkanie autorskie/ Dziedziniec Starego Ratusza
20.00 Myszy i Ludzie/ Teatr Wszelki Wypadek/ spektakl/ Latarnia na Wenei

WYSTAWY:
LEM/ hol Fili nr 2/ ul. Staszica 12a
Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna 75+1/ skwer przy pomniku św. Wojciecha

XI PRETEKSTY: Szegetz – koncert

Na finał piątkowych spotkań w ramach PRETEKSTÓW, czyli dokładnie w połowie emocji i wrażeń, jakich dostarczy festiwal – koncert.

O odpowiednią temperaturę muzycznych emocji zadba Szegetz. Mając w pamięci ubiegłoroczny występ, nie mamy obaw co do wrześniowych chłodów – występ na pewno rozgrzeje publikę do czerwoności.

Szegetz – to muzyczna inkarnacja slamera z poetyckim dorobkiem. Gdzieniegdzie publikowany. Ma na koncie koncerty w ramach Festiwalu Malta i teatrze, grywał na skłotach, uniwersytecie i ciężarówce jeżdżącej po Warszawie. Obecnie kończy prace nad debiutanckim wydawnictwem rapowym pt. „Przedświt EP”.

„Przedświt” to epka o porażkach, gapieniu się nocą w gwiazdy; o sarnach, miłości, chodzeniu po ulicy, oddechu i krwi. Stylistycznie nawiązuje od eksperymentalnego hip-hopu po atmosferyczne odmiany trapu, ale całość materiału łączy brzmienie, które charakteryzuje przestrzenność, brud, głębokie i przesterowane dźwięki.

 

XI Festiwal Literacki Preteksty organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna.
Wsparcia udzielają partnerzy: Miejski Ośrodek Kultury, Stary Ratusz w Gnieźnie, Stowarzyszenie “Ośla Ławka”, Latarnia na Wenei, Stowarzyszenie “Fantasmagoria”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

 

Za nami VIII Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais

Jedyna taka bitwa na wiersze, która odbywa się w Gnieźnie raz do roku – Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais właśnie przeszedł do historii. To była ósma odsłona wydarzenia, które od początku towarzyszy Festiwalowi Literackiemu PRETEKSTY. Nie inaczej jest w tym roku – gnieźnieński slam rozpoczyna cykl wydarzeń, które pojawią się w „PRETEKSTOWYM” programie. Nasz poetycki turniej wchodzi w skład eliminacji do ogólnopolskich mistrzostw Polski w slamie poetyckim – stąd też jego termin – o dwa tygodnie wyprzedzający wydarzenia realizowane w ramach Literackiego Festiwalu.
Do gnieźnieńskiego poetyckiego pojedynku stawiło się w sumie dziewięciu wspaniałych. O kolejności prezentowanej przez nich twórczości decydowało losowanie, a o wygranej – głosy publiczności. Gest uniesionej ręki widza dawał szansę na wygraną. A teksty? Jak zwykle, w przypadku poezji, odbijały współczesne i ponadczasowe problemy jednostki. Była więc w nich: Polska, polityka, miłość, feminizm, egzystencjalizm. Od wypowiedzi niezwykle intymnych po zaangażowane politycznie. Na podium stanęła trójka mistrzów słowa, której udało się zjednać względy publiczności: Patrycja Sikora (III miejsce), Fern (II lokata) i Paweł Szegetz (I miejsce). Mają szansę na krajową rywalizację podczas V Mistrzostw Polski w Slamie Poetyckim, który już niebawem, bo 22 sierpnia.
Po słownej rywalizacji zaproszenie na koncert. Na scenie pojawił się skład „Dzieci Sarah Lynn”. Młody, gnieźnieński zespół doskonale odnalazł się na Latarniowej przystani. Nawiązał znakomity kontakt z publicznością, która dopiero po drugim bisie pozwoliła zejść im ze sceny. Bardzo dobry występ hip-hopowego duetu „Dzieci Sarah Lynn” zakończył wieczór.

XI Festiwal Literacki Preteksty organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna.
Wsparcia udzielają partnerzy: Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie „Ośla Ławka”, Stowarzyszenie „Fantasmagoria”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Zdjęcia Dorian Kaczmarek

 

 

Restaurant Day – Gniezno na talerzu

Było smacznie, jubileuszowo i charytatywnie. Tegoroczny Restaurant Day miał wyjątkową formułę i… frekwencję. Za wszystkie smakowite przysmaki wystawione na Latarni na Wenei płaciło się wsparciem zbiórki – cały dochód z akcji zostanie bowiem przekazany na leczenie Magdy, gnieźnianki walczącej z nowotworem.
A smakołyków było mnóstwo. Nikt nie wyszedł głodny. Biblioteka częstowała gzikiem i śliwkami. Puściliśmy też naszych gości z torbami… gwarowymi z projektu Gwarze mówimy TAK! Restaurant Day był zarazem urodzinowym party Stowarzyszenia Ośla Ławka, które w tym roku kończy 10 lat. Jubilatce gratulujemy i życzymy wielu owocnych kolejnych dekad, a sobie następnych wspólnych projektów. To bowiem nasz partner w wielu inicjatywach kulturalno-literackich. Na deser akcji wystąpił zespół Małgola, No. Było pysznie!

 

 

X Festiwal Literacki PRETEKSTY udany jak nigdy!

Dwa weekendy wypełnione atrakcjami, ośmiu autorów, dwa koncerty, monodram, konkurs poetycki, wystawy i znakomita publiczność – tak w telegraficznym skrócie wyglądał tegoroczny jubileuszowy, bo dziesiąty już, Festiwal Literacki PRETEKSTY.

A jak AUTORZY

Na pewno najjaśniejszym momentem Pretekstów było spotkanie z Anną Seniuk. Okazją do niego była wydana w 2016 roku książka „Nietypowa baba jestem”, która powstała dzięki rodzinnej kooperacji – mamy Anny Seniuk i córki Magdaleny Małeckiej-Wippich. Autorka zauroczyła widownię optymizmem, energią i wigorem. W barwnych opowieściach przemyciła zachętę do czytania i pozytywnego patrzenia na życie.

Do Gniezna przyjechał także literacki duet Sławomir Shuty i Piotr Marecki. Panowie, od lat związani zawodowo (Marecki jest wydawcą Shutego)  i przyjaźnią, opowiadali o swoich ostatnio wydanych książkach „Polsce przydrożnej” i „Ludziach z wolnego wybiegu”. Na PRETEKSTACH gościliśmy także Olgę Gitkiewicz, której ostatnia książka „Nie zdążę”, a także wcześniejsza „Nie hańbi” była punktem odniesienia, w rozmowie o wykluczeniu z powszechnego dostępu do transportu i polskim rynku pracy.

Końcówka festiwalowych wydarzeń należała do gnieźnieńskiej strony literatury. Na spotkaniu z Irminą Kosmalą, która prezentowała swój prozatorski debiut „Złudę”, gościli także Dawid Jung, Krzysztof Szymoniak i Rafał Wichniewicz. Zaproszeni przez debiutantkę autorzy mieli szansę do wspólnej promocji wydanych książek.

K jak KONCERTY

Po pełnych intelektualnych wyzwań spotkaniach autorskich był czas na muzyczne ukojenie. Na Festiwalu zagrał Youth Novels. Wągrowiecki duet Anny Babrakowskiej i Emila Nowaka, młodych twórców, stylistycznie odpowiada szeroko pojętej muzyce alternatywnej i jest porównywany do brzmień zespołów Daughter czy London Grammar. Duet przyjemnie i nastrojowo rozkołysał publiczność. Mocnym akcentem zaznaczył się sobotni koncert Szegetza. Paweł J. Bąkowski dał popis swoich znakomitych umiejętności: performerskich i literackich i otrzymał zasłużone wiwaty zachwyconej widowni.

A TAKŻE:

Sztandarowym działaniem Festiwalu jest od wielu lat Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais’a. W tegorocznym konkursie uczestniczyli poeci-performerzy przybyli z Wrocławia, Bydgoszczy, Poznania i Wrześni. Uważne ucho publiki i jej decyzje zdecydowały o wygranej Smutnego Tuńczyka, który także w poprzednim roku znalazł się na podium. Do finałowej trójki zakwalifikowali się również: Krzysztof Szymoniak – poeta debiutujący w roli slamera oraz Sasza Kruk, dobrze znany już uczestnikom konkursu.

Tomasz Kujawski pokazał się, w tym roku, z nowym monodramem „Dojrzałość Niedojrzałości” opartym na „Dziennikach” Witolda Gombrowicza. Doskonały wybór fragmentów literackich i wspaniała gra aktorska dosłownie przykuły widownię do miejsc. Było czym nasycić swe intelektualne potrzeby.

Jubileusz 10-lecia obchodził także Klub Dyskusji o Książce, spotkanie członków klubu i okazjonalna wystawa uświetniły tę rocznicę.

Wystawa „Gnieźnianie AD 2020” zamyka tegoroczny Festiwal PRETEKSTY. Podobnie jak w roku ubiegłym artyści sami wybrali temat do fotograficznych opowieści. Swoje „światłoczułe reportaże” 26 września o godz. 18.00 na placu przed pomnikiem św. Wojciecha zaprezentują: Anna Farman, Szymon Malengowski, Beata Orczykowska, Dawid Stube, Waldek Stube i Michał Wysocki.

Organizatorem Festiwalu, już po raz drugi, była Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna. Podobnie jak od wielu lat “Preteksty” wspiera Miasto Gniezno. Partnerami wydarzenia byli: Stowarzyszenie Ośla Ławka, Gnieźnieński Klub Krytyki Politycznej oraz Stary Ratusz.

 

Spotkanie z Anną Seniuk realizowane w ramach projektu “Laboratorium słowa” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

 

Zdjęcia Anna Farman

 

Spotkanie z Piotrem Mareckim i Sławomirem Shuty oraz koncert Szegetz

Tym razem Preteksty wyruszają w stronę tego, co w literaturze świeże jak cukinia z ogródka i ciekawe, jak wyprawa do wnętrza Polski.
Zapraszamy na niecodzienne spotkanie z Piotrem Mareckim i Sławomirem Shuty, którzy w tym roku zaprezentowali swoje nowe dzieła. „Polska przydrożna” i „Historie o ludziach z wolnego wybiegu. Pasty i skity” to dwie różne książki, których pozornie nic nie łączy, ale czy rzeczywiście, o tym przekonacie się na spotkaniu. Do zobaczenia 12 września 2020 r. (sobota) o godzinie 18.00 na Latarni na Wenei.

O obydwu książkach pisze się wiele:
O „Polsce przydrożnej”:
„Od czasu Białoszewskiego nic mi takiej radości czytania nie dało. Przecież to jest lepsze niż Białoszewski połączony z reportażem typu „byliśmy głupi”. Piotr Marecki pojechał w Polskę w ramach wieczoru kawalerskiego, zniknął, wrócił po dwóch tygodniach i napisał najważniejszą książkę o Polsce od dawna. Czytam i czytam, i nie mogę się oderwać. I super zdjęcia też. To będzie hit.”
Ziemowit Szczerek

O „Historiach o ludziach z wolnego wybiegu. Pasty i skity”:
„W Pastach Shutego rzuca tobą, jakbyś robił zwrot przez sztag zdezelowanym statkiem kosmicznym miotającym się między planetami, z których każda ma inny ekosystem, florę i faunę, ustrój społeczny. Czytanie wywołuje efekty nieprzewidywalne – ale przeczuwalne, dociera do ciebie, że to wcale nie jest śmieszne, że oglądasz koniec świata live, z zapętleniem co bardziej efektownych momentów, z gadatliwym komentatorem; wkurwiają cię przerwy na reklamy, masz zastrzeżenia do decyzji sędziego, wstajesz i idziesz do lodówki, koniec świata dzieje się dalej przełączasz kanały, gasisz, bo jutro do pracy. koniec świata podgryza drzwi na klatkę 10. Zapominasz, że to tylko książka i wszystko dobrze się skończy, zaczynasz rozkminiać, gdzie przechować zapasy, kiedy to wszystko się zacznie”.
Agata Zu Jabłońska

Bohaterowie spotkania to:
Sławomir Shuty – artysta ruderalny; prozaik (Zwał, Cukier w Normie, Dziewięćdziesiąte), reżyser (Luna, Panoptykon, Pokój) i memiarz (art zin Baton, https://www.facebook.com/SlawomirShuty/). Laureat Paszportu Polityki za powieść Zwał („za literacki słuch, za pasję i odwagę w portretowaniu polskiej rzeczywistości”). Obecnie rolnik, prowadzi w Beskidzie Niskim gospodarstwo agroturystyczne Jasielówka.

Piotr Marecki (ur. 1976) – wychował się w Trzcinicy na Podkarpaciu, obecnie mieszka w Krakowie. Pracuje jako profesor na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie zajmuje się mediami cyfrowymi. Był profesorem wizytującym na amerykańskich uczelniach (m.in. MIT, Uniwersytet Kolorado w Boulder, Uniwersytet w Rochester). Jest także redaktorem naczelnym wydawnictwa Korporacja Ha!art. Tworzy literaturę eksperymentalną, m.in. boty, generatory tekstu, poezję flarf, gry.
Prowadzenie spotkania: Paweł Bartkowiak.

 

A po spotkaniu z literatami czas na koncertowe dźwięki – o godz. 20.00 na Latarni na Wenei zagra Szegetz.
Szegetz – raper, który zaczynał słowa na polskich slamach poetyckich. Członek duetu Destruenci, który łączył teksty z elektroniką i trąbką. Dotychczas Szegetz występował w „Mózgu” (Bydgoszcz), na Rozbracie, festiwalu Malta czy w “Pogłosie” i na warszawskich skłotach.
Na żywo towarzyszy mu KR, który od trzynastego roku życia gra na trąbce na pogrzebach, a wokalnie i instrumentalnie wspiera przedświtową chutzpę na żywo.
„Przedświt” – epka o porażkach, gapieniu się nocą w gwiazdy; o sarnach, miłości, chodzeniu po ulicy, oddechu i krwi. Komentuje siłę i brak sił, plany na życie i ludziach robiących społeczeństwo. Stylistycznie nawiązuje od eksperymentalnego hip-hopu po atmosferyczne odmiany trapu. Całość materiału charakteryzuje przestrzenne brzmienie oraz głębokie i przesterowane dźwięki.