Do końca grudnia w Bibliotece Publicznej Miasta Gniezna można zapoznawać się z historią i ćwiczyć wyobraźnię – to wszystko dzięki nowej wystawie związanej z działalnością Klubu Górskiego PTTK „Ornak” im. ks. Tadeusza Hanelta. Gnieźnieński klub, zrzeszający miłośników górskich wypraw, w tym roku świętuje swoje okrągłe 50-te urodziny. Otwarcie ekspozycji w gnieźnieńskiej książnicy, przy ul. Staszica 12a, zgromadziło członków i sympatyków Klubu. Na wystawienniczym holu słuchać było głównie gorące powitania i wspomnienia uczestników wypraw sprzed lat. Ta wyjątkowo ciepła atmosfera to pokłosie wspólnych wycieczek, rajów i zdobytych szczytów, a przede wszystkim niezapomnianych przygód, które były udziałem „Ornakowców”.
Autor wystawy i jeden z pierwszych członków organizacji – Tadeusz Gajda – opowiadając o znajdujących się w gablotach eksponatach nie omieszkał poczęstować słuchaczy zabawnymi historiami i anegdotami. Była więc opowieść o założycielu klubu – ks. Tadeuszu Hanelcie, o specjalistycznym sprzęcie alpinistycznym, a w zasadzie o jego braku i twórczej adaptacji istniejących w latach 80. zasobów do potrzeb, czy też o certyfikatach pomyślanych, aby motywować młodych do wspinaczki.
Zgromadzone zbiory nie oddają naturalnie całego dorobku związanego z działalnością Klubu Górskiego „Ornak”- są jedynie przyczynkiem do jego bogatej historii. Nie sposób opowiedzieć o ogromnej liczbie: wypraw (do ponad 140 krajów świata), szczytów powyżej 2 500 metrów n.p.m. zdobytych przez Klubowiczów (w sumie 143), inicjatyw i przygód. Tym bardziej cieszyć może deklaracja twórcy wystawy – pana Tadeusza, który zgodził się na kuratorskie oprowadzanie po ekspozycji. To propozycja skierowana głównie dla grup zorganizowanych – informacje w tej sprawie można uzyskać kontaktując się z działem Animacji i Promocji Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna tel. 61 426 32 61 wewn. 3.
Miejska książnica od lat gromadzi zbiory związane z lokalną historią Gniezna. Szczególne miejsce w tym zasobie zajmuje zbór dokumentów życia społecznego, czyli materiałów o różnorodnym charakterze, głównie informacyjnym, normatywnym, propagandowym i reklamowym, którego celem jest odzwierciedlanie wszelkich przejawów życia społeczno-kulturalnego i polityczno-gospodarczego miasta i jego regionu. Nie może w nim zabraknąć organizacji z 50-letnim dorobkiem, jakim jest Klub Górki „Ornak”.
Obecnie zrzeszają blisko 130 członków, ale przez pięćdziesięcioletni okres swojego działania, w szeregach organizacji znalazło się przynajmniej trzy razy tyle. Miłośnicy gór, wycieczek pieszych i wspinaczek, zwolennicy turystyki Gniezna i okolic – członkowie Klubu Górskiego PTTK „Ornak” świętują właśnie swój okrągły jubileusz – pół wieku działalności.
Na internetowej mapie na stronie organizacji aż gęsto od znaczników – bo te wskazują aż 143 szczyty powyżej 2 500 metrów n.p.m. zdobyte przez klubowiczów. Ponadto, relacje z blisko tysiąca wyjazdów krajowych i zagranicznych, rajdów, obozów górskich, spotkań towarzyskich i tych poświęconych krajoznawstwu. Działają nieprzerwalnie od 1971 roku. Mają swój hymn i maksymę niezmienną od lat: ,,nie ma pełnego przeżycia gór bez przyjaźni z ludźmi, którzy nam towarzyszą i po to, by ludzi takich znaleźć i wspólnie z nimi poznawać góry”.
Wspólnie z nimi pragniemy zaprosić na wystawę „50 lat Klubu Górskiego PTTK „Ornak”, która gościnnie pojawi się w Bibliotece Publicznej Miasta Gniezna w środę 17 listopada o godz. 17.00 przy ul. Staszica 12a.
Na ekspozycji pamiątki, zdjęcia a nawet sprzęt alpinistyczny, z którego korzystali członkowie klubu zdobywając górskie wierzchołki. Przede wszystkim jednak historia wspaniałej organizacji pełnej pasji i niezwykłego ducha, który zdobył nie jeden osławiony szczyt.
Każda okrągła rocznica istnienia i działalności instytucji, fundacji to powód do dumy – potwierdza bowiem jej stabilną pozycję oraz dowodzi, że jest godna zaufania i dokonuje odpowiednich wyborów.
Taką okrągłą, już 20-letnią rocznicę będzie obchodziła w tym roku akcja Cała Polska Czyta Dzieciom. Akcja rozpoczęła się w czerwcu 2001 r. reklamowym spotem nadawanym w telewizji. Humorystyczna scenka prosto z życia przeciętnej polskiej rodziny przedstawia mamę – zajętą rozmową telefoniczną, tatę – pochłoniętego emocjami telewizyjnej relacji z meczu piłkarskiego. Do taty podchodzi dziecko: „Tatooo…Tatooo…Tatto!!! A ty umiesz czytać?” Tato próbuje zbyć niedorzeczne pytanie lekceważącym uśmiechem. „No to umiesz czytać, czy nie? „Oczywiście!” – zniecierpliwiony mężczyzna szybkim ruchem sięga po leżącą obok gazetę i czyta: „Legia – Górnik 2:0”. „DZIECKU!”– odzywa się głos z góry – „CZYTANIE DZIECKU! 20 minut dziennie! Codziennie!”. Tajemniczy głos uświadamia także młodym rodzicom, że “czytanie uczy myślenia, rozwija wrażliwość i wyobraźnię, pomaga zrozumieć siebie i świat”.
Filmik odniósł zamierzony skutek i do akcji Cała Polska Czyta Dzieciom zaczęli przyłączać się ludzie świata artystycznego, naukowego, politycznego, jednostki edukacyjne, kulturalne.
Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna rozpoczęła swoją przygodę z CPCD już we wrześniu 2001 roku najpierw w roli lidera, a od 2006 roku w roli koordynatora.
Gnieźnieńska odsłona akcji CPCD to mnóstwo imprez czytelniczych: spotkania z autorami książek, konkursy literackie, przedstawienia i zabawy inspirowane literaturą dziecięcą, wykłady, warsztaty, wystawy; to współpraca z nauczycielami przedszkoli i szkół gnieźnieńskich, ich ogromne zaangażowanie w popularyzację głośnego czytania. To wspaniali goście, mieszkańcy Gniezna, ludzie pełni pasji, którzy przyjmowali zaproszenie do czytania dzieciom. I wreszcie – to sami bibliotekarze, którzy włączają się w kolejne inicjatywy typu „Wędrujący bibliotekarz”, „Biblioteka dla pierwszaka”, „Biblioteka Pokoleń”, „Poczytajki – poranki czytelnicze dla najmłodszych”, „Czytadełko dla maluszka” itd.
Okres pandemii to czas sprawdzenia kreatywności bibliotekarzy, ich zaangażowania i pomysłowości. Stąd akcje: „Książki – plasterki”, „Z perspektywy wirusa”, „Królewskie Gniezno Czyta – warsztaty dla przedszkoli” itd. O zaangażowaniu i sukcesach w tym zakresie świadczą nagrody i wyróżnienia przyznane Ewie Jaworskiej, kierownikowi Filii nr 2 BPMG i koordynatorowi akcji (2007 Medal, 2009 Wyróżnienie w konkursie, 2012 Statuetka, 2014 Wyróżnienie Specjalne, 2016 Wyróżnienie, 2019 Nagroda, 2020 Nagroda).
Rok jubileuszowy to kolejne wyzwania. W każdy piątek miejska książnica zaprasza do zapoznania się z materiałami publikowanymi pod patronatem ogólnopolskiej akcji czytelniczej. Od stycznia zaprasza na nowe cykle: serię filmików „Bibliotecznym okiem Igora” przygotowanych z myślą o wspólnym, rodzinnym spędzaniu czasu z dobrą literaturą i działaniach wspierających czytanie, recenzje książek ze Złotej Listy Fundacji ABCXXI- Cala Polska czyta dzieciom przygotowane przez Zosię Wróblewską – „Zosia recenzuje”, a także prezentacje przedszkoli, które od lat współpracują z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna w zakresie promocji czytelnictwa w ramach cyklu: „Wszystko zaczyna się od przedszkola”. Warto więc zaglądać na stronę internetową biblioteki i jej profil FB.
Na ten wieczór specjalne zaproszenie przyjęli Ci, którzy przez ponad 10 lat współtworzyli najlepszą literacką bandę na świecie – członków
Klubu Dyskusji o Książce.
Na temat mijającej dekady można powiedzieć wiele. Pozostaniemy jednak na opisie jaki znalazł się na wystawie, którą otworzyło urodzinowe spotkanie.
To proste – jedno z nas poleca książkę, którą wszyscy czytamy. A następnie o niej dyskutujemy. I TYLE.
Choć nie tylko tyle, bo…
…KDoK łączy
Klub to ludzie, których łączy miłość do literatury i zamiłowania do płomiennych dyskusji. Z czasem jednak połączyła nas inna nić – nić przyjaźni. Hartowała się ona przez wszystkie te lata i trwa, mimo często rozbieżnych ocen czytelniczych. Oczywiście formuła Klubu jest otwarta – na przestrzeni dekady przy rozdyskutowanym stole spotykało się ponad 30 osób. W Klubie wciąż są jednak ludzie, którzy byli na pierwszym spotkaniu i – co pewne jak w banku – będą na tym nadchodzącym, w przyszłym miesiącu.
…KDoK odkrywa
Klub to też miejsce poznawania różnorodnej literatury, tak jak różni są członkowie Klubu. Na warsztat braliśmy powieści polskie i zagraniczne, reportaże i eseje, poezję i komiks. W każdym gatunku i w każdej literackiej formie może się bowiem skrywać piękno literatury. Kiedy jest – umiemy je docenić; gdy go zabraknie – nie owijamy w bawełnę!
…KDoK promuje czytelnictwo
Kiedy ma się tak zaprzyjaźnione grono miłośników słowa, trudno nie pójść dalej. Na przykład w miasto lub w plener. Klub Dyskusji o Książce wielokrotnie włączał się w miejskie inicjatywy kulturalne.
Mamy na swoim koncie kilkadziesiąt wydarzeń zrealizowanych w ramach akcji czytelniczych, miejskich imprez czy festiwali. Od sześciu lat Klub regularnie wymyśla (trudne!) czytelnicze quizy, pod nazwą
Gnieźnieński Turniej Książkożerców (w ramach Festiwalu Literackiego Preteksty). Systematycznie gościmy też na Królewskim Festiwalu Artystycznym. Hitem była wystawa zabawnych ilustracji Przemka Jarosza
„A gdyby ktoś pytał, to król w Gnieźnie też czytał”. Z kolei podczas akcji: „CZY-TU CZY-TAM” klubowicze zapraszali przechodniów do wsłuchania się w czytane na żywo fragmenty książek. Klub gościł też autorów: Annę Cieplak, Sylwię Błach.
…KDoK się afiszuje
Co łatwo zauważyć, Klub ma silną (choć jednoosobową) sekcję graficzną. Za pomocą plakatów Magdy Karpińskiej „afiszujemy” się na mieście z tym, co aktualnie mamy na tapecie. Lubimy też zdjęcia – np. takie jak te z wystawy „Znani zaczytani”. Przed obiektywem Anny Farman znaleźli się wtedy znani gnieźnianie ze swoimi ulubionymi książkami.
To tyle. Całą resztę zostawiamy dla siebie.
Zdjęcia Anna Farman
Ta historia zaczyna się w 1974 roku i wierzymy, że będzie trwać tak długo, jak sama Biblioteka. Kiedy inicjatywa Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Poznaniu dociera do gnieźnieńskiej Książnicy rozpoczyna się, trwający do dziś, trud zabierania ulotnej rzeczywistości zaklętej w poligrafii okolicznościowej i użytkowej. Dokumenty życia społecznego, bo o nich mowa, stanowią bardzo ważną część zbiorów związanych tematycznie z regionem, w którym działa Biblioteka. Są odzwierciedleniem swoich czasów – zapisując przejawy życia społeczno-kulturalnego i polityczno-gospodarczego. Z upływem lat nabierają znaczenia historycznego, stając się śladem minionej epoki. Lata zabiegów pracowników Biblioteki, którzy starali się gromadzić druki związane z codziennością informacyjną, normatywną, propagandową czy reklamową miasta sprawiły, że dziś w zbiorach znajdują się materiały z lat 50. A sprawa wcale nie była – i nie jest – prosta, gdyż dżs-y nie są w zasadzie rozprowadzane na rynku handlowym. By je pozyskać, Biblioteka nawiązuje porozumienia z podmiotami, które je produkują i/lub dystrybuują. Często jednak trzeba osobiście (i to dosłownie!) dopilnować, żeby jakiś plakat czy ulotka trafiły do zasobów bibliotecznych. W tym kontekście dumą napawa ilość i różnorodność dżś-ów, które udało się nam zgromadzić. Żeby wymienić tylko: plany i mapy Gniezna z różnych lat, przewodniki po mieście, egzemplarze czasopism lokalnych – materiały z działalności MRN z lat 1985-1990, ulotki, afisze, odezwy organizacji społecznych i politycznych, plakaty z wystaw w MOK, MDK, MPPP (i innych instytucji), afisze informujące o spotkaniach, sesjach naukowych i popularnonaukowych odbywających się w mieście, plakaty sportowe, filmowe, teatralne, programy teatralne z lat 50-tych, materiały z wyborów państwowych i samorządowych od 1993 roku.
Nie mamy wątpliwości – dokumenty życia społecznego to skarbnica codziennej lokalnej historii miejsca. A zarazem bezcenny materiał do przyszłych badań i analiz.
Zainteresowanych tematem odsyłamy do bibliotecznego katalogu on-line. Od kilku lat znajduje się tam baza dokumentów życia społecznego (katalog zbiorów regionalnych). Tych, którzy chcieliby się im przyjrzeć z bliska informujemy, że jest to możliwe jedynie w Czytelni Biblioteki Głównej przy ul. Mieszka I 16 na miejscu.
Zapraszamy do innych wpisów przypominających rozliczne momenty z historii Biblioteki:
Biblioteczny kącik jubileuszowy – Filie przy zakładach przemysłowych
Biblioteczny kącik jubileuszowy – Koło Przyjaciół Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna
Kolejna odsłona naszej 75-letniej historii – Julian Śmielecki
Biblioteczny kącik jubileuszowy – spotkanie autorskie z Haliną Snopkiewicz
Dekada 1970 – 1980 to czas, gdy Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna szeroko rozkłada skrzydła i …wzlatuje. Rozrasta się sieć biblioteczna, powstają nowe inicjatywy, wzrasta księgozbiór, liczba czytelników i więcej jest działań kulturalno-oświatowych.
Dziś przyjrzymy się dwóm powstałym wówczas (dokładnie w 1977) filiom: nr 4 i nr 5. Są przykładem tego, że nic nie istnieje w próżni, a instytucjonalne przejawy życia społecznego, politycznego, kulturalnego, zwykle noszą znamiona swoich czasów. Te dwa wyjątkowe miejsca na bibliotecznej mapie miasta powstały przy gigantach ówczesnego przemysłu Gniezna i okolic. Pierwsza z nich – Filia nr 4 – działała przy Gnieźnieńskich Zakładach Przemysłu Odzieżowego „Polanex” przy ul. Roosevelta 44; druga – Filia nr 5 – znajdowała się w Wielkopolskich Zakładach Obuwia „Polania” na ul. 22 Lipca 10 (obecnie ul. Gdańska). Obie placówki miały za zadanie szerzyć wiedzę i propagować czytelnictwo wśród klasy robotniczej – w tym wypadku wśród zatrudnionych w wymienionych zakładach. Na podstawie porozumień między Biblioteką a Zakładami, ustalano wzajemne zobowiązania. Zakłady udostępniały lokal i dbały o jego utrzymanie; po stronie Biblioteki leżały wyposażenie i obsługa. W ten oto sposób, w przerwach między posiłkami lub po zakończonym dniu pracy, można było zajść do biblioteki i zaopatrzyć się – na przykład- we wzory robótek na drutach, instrukcje zakładania przydomowego warsztatu czy pomocne informacje encyklopedyczne (Wikipedii wszak wtedy nie było) dla dziatwy szkolnej. Lokale nie były zbyt obszerne: 34m² i 72m², ale posiadały kącik czytelniczy pozwalający zapoznać się z bieżącą prasą czy zrobić notatki.
O zamknięciu przyzakładowych filii zadecydowały te same względy, które powołały je do życia – ekonomia. Kiedy w latach 90., w okresie transformacji, oba zakłady dotknął kryzys, kultura i książka musiały się niestety wyprowadzić. 8 października 1992 roku zlikwidowano Filię nr 5. Dom Socjalny, w którym się znajdowała, został przeznaczony na sprzedaż. Zaś Filię nr 4 ostatecznie zamknięto 6 kwietnia 1995 roku, wcześniej przenosząc ją do gorszego lokalu i skracając godziny jej pracy.
Obie filie na pewno spełniły swoje zadanie. Książka i prasa przestały być utożsamiane jedynie z inteligencją (tu rozumianą jako klasa społeczna). Niejako trafiły pod strzechy, czyli zbliżyły się do zwyczajnego życia mieszkańców Gniezna. Życia, w którym ciężko się pracuje, w którym po pracy trzeba zrobić obiad, zatroszczyć się o sweter na zimę, a w wolnej chwili -poczytać.
Zapraszamy do innych wpisów przypominających rozliczne momenty z historii Biblioteki:
Biblioteczny kącik jubileuszowy – Koło Przyjaciół Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna
Kolejna odsłona naszej 75-letniej historii – Julian Śmielecki
Biblioteczny kącik jubileuszowy – spotkanie autorskie z Haliną Snopkiewicz
W dzisiejszym wpisie wspominamy Koło Przyjaciół Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna – niezwykłą społeczną inicjatywę, która przez ponad 20 lat wspierała działalność Biblioteki.
Koło powstało w 1978 roku. Zielone światło dał ówczesny Dyrektor Biblioteki Jan Maćkowiak; opiekunem związku z ramienia Biblioteki została natomiast Czesława Janowicz, późniejsza wicedyrektorka gnieźnieńskiej książnicy. Członkami Koła byli m.in. nauczyciele czy działacze kulturalno-oświatowi. Zawsze jednak były to osoby żywotnie zainteresowane kulturą i życzliwe Bibliotece. Warto przywołać choćby kilku z nich: Łucja Sternalska, Krystyna Walaszczyk (obie piastowały stanowisko przewodniczących), Bożena Brzezińska-Posłuszna, Włodzimierz Pinskwar, Daniela Michalak.
Zadania Koła to: udział w wydarzeniach Biblioteki, organizowanie własnych przedsięwzięć kulturalno-oświatowych popularyzujących czytelnictwo, pozyskiwanie nowych czytelników, starania o powiększenie zasobów książnicy, zabieganie o poprawę jej warunków lokalowych, utrwalanie postaw poszanowania i odpowiedzialności za dobro publiczne. Związek ma swój zarząd, osobne konto bankowe, na które wpływają składki członkowskie. Szybko okazuje się, że Koło posiada narzędzia pozwalające na skuteczny kontakt Biblioteki z miejskimi szkołami i innymi instytucjami kultury. Posiada również środki umożliwiające, na przykład, fundowanie nagród w konkursach międzyszkolnych, których jest organizatorem. W ten oto sposób zawiązuje się sieć kontaktów, znajomości, a z czasem – przyjaźni. Dzięki pomocy Koła oferta Biblioteki ma znacznie szerszy zasięg.
W 1985 roku za zasługi w dziedzinie upowszechniania kultury Koło Przyjaciół BPMG otrzymuje Dyplom Honorowy od Prezydenta Miasta Gniezna. Niestety, lata 90. to zmierzch działalności Koła – a w 1999 kończy związek swoją działalność.
Warto jednak zaznaczyć, że do dziś część członków Koła Przyjaciół BPMG kultywuje tradycje wspólnych spotkań.
Prezentowane zdjęcia pochodzą z uroczystości 20-lecia istnienia związku. Na zdjęciach pracownicy Biblioteki świętują razem z członkami Koła Przyjaciół Biblioteki.
Materiał powstał dzięki pomocy Pani Czesławy Janowicz.
Zapraszamy do innych wpisów przypominających rozliczne momenty z historii Biblioteki:
Kolejna odsłona naszej 75-letniej historii – Julian Śmielecki
Biblioteczny kącik jubileuszowy – spotkanie autorskie z Haliną Snopkiewicz
Dziś o jednym z najważniejszych literackich wydarzeń w dziejach Gniezna – „Piastowskim Lecie Poezji”. Jedynej takiej inicjatywie w Pierwszej Stolicy – o znaczeniu ogólnopolskim – poświęconej poezji.
Puste słowa? Bynajmniej! Jest rok 1978, koniec lipca, do Grodu Piasta, zwykle z Warszawy, ale także z innych miejsc w kraju, przybywają poeci. Ci uznani, zasłużeni i wiekowi, a także Ci całkiem młodzi, debiutujący. Są także znawcy i krytycy literaccy. Dzieją się: spotkania autorskie, odczyty, spektakle, maratony poetyckie, jest turniej jednego wiersza, są i inne konkursy. Przez trzy dni goszczący w Gnieźnie kwiat poetyckiej socjety odwiedza miejskie zakłady pracy, szkoły, ośrodki kultury i spotka się z szanownym audytorium. Tego pamiętnego roku są to: Jan Himilsbach i Roman Śliwonik, Krzysztof Gąsiorowski, Ryszard Danecki, Jan Marszałek. W kolejnych latach natomiast: Piotr Kuncewicz, Nikos Chadzinikolau, Artur Sandauer, Aleksander Rymkiewicz, Marek Słyk, Andrzej Tchorzewski, Jerzy Grupiński, Stefan Pastuszewski i wielu innych.
Popołudnia to czas na zwiedzanie lojalnych atrakcji i integrację z kolegami po tzw. literackim fachu. Doskonała organizacja, zaangażowanie osób biorących udział w przygotowanie imprezy, jej rozmiar – to wszystko sprawia, że Gniezno na poetyckiej mapie Polski zaznacza się bardzo wyraźnie.
Począwszy od 1978 do 1991 roku odbyło się IX edycji „Piastowskiego Lata Poezji”. Te z pierwszych lat robiono z dużym rozmachem, potem wydarzenie jakby się kurczyło w bardziej lokalne i kameralne.
W podsumowaniu należy wspomnieć inicjatora pomysłu – Grupę Literacką „Drzewo”. Składający się z młodych poetek i poetów gnieźnieński kolektyw podczas „Piastowskiego Lata Poezji” miał szansę poznać i zaprezentować się uznanym już i nowym twórcom, którzy po latach nierzadko stawali się kolegami.
Ostatnie słowo będzie dotyczyć Biblioteki, a tak naprawdę jej pracowników, którzy stanowili zaplecze organizacyjne imprezy. Ci „cisi” bohaterowie wydarzenia dbali, by autor dotarł na miejsce spotkania, znalazł się w miejscu zakwaterowania, czy podpisał stosowne kwity i – musimy to podkreślić – wspaniale bawili się, współtworząc to nadzwyczajne i historyczne już wydarzenie.
Zapraszamy do innych wpisów przypominających rozliczne momenty z historii Biblioteki:
Kolejna odsłona naszej 75-letniej historii – Julian Śmielecki
Biblioteczny kącik jubileuszowy – spotkanie autorskie z Haliną Snopkiewicz
ul. Staszica 12a
62-200 Gniezno
Tel.: 61 426 32 61
NIP: 784-19-66-621
REGON: 000980056
© 2019 All rights reserved
