7 września, 2020 – Biblioteka Gniezno

Drugi weekendowy cykl wydarzeń X Festiwalu Literackiego PRETEKSTY zakończą dwa wydarzenia, które odbędą się na Latarni na Wenei.

Niedzielne popołudnie będzie należało do twórców rodem z Gniezna. Rozpocznie je o godz. 18.00 spotkanie z Irminą Kosmalą.
„Złuda” – takim tytułem debiutuje w prozie Irmina Kosmala, animatorka życia literackiego, filozofka, redaktorka naczelna Kuźni Literackiej, recenzentka.
W swej debiutanckiej powieści autorka przedstawia czytelnikom miłość jako rodzaj słabości, leku i obłąkania. Nosząc w sobie niewidzialną ranę, tajemnicza bohaterka, Ewa, zapytuje spowiednika o rzeczy pierwsze i ostateczne.
Podczas wciągającej historii z jej życia dowiemy się również wielu ciekawostek z zakresu filozofii wsłuchując się wraz z bohaterką w wykłady o „Obłędnych samotnikach”, poznamy życiorys oraz poglądy takich myślicieli, jak: Artur Schopenhauer, Błażej Pascal czy Fryderyk Nietzsche.
W subtelny i zakamuflowany sposób autorka obnaży przed nami brutalną prawdę o dobru i złu, o miłości i jej demonach, ale przede wszystkim o Złudzie i jej syjamskim bracie – Obłędzie (z materiałów wydawnictwa).

O godz. 20.00 zapraszamy na monogram Tomka Kujawskiego „Dojrzałość Niedojrzałości” inspirowany „Dziennikami” Witolda Gombrowicza. W dobie epidemii widziało ją niewielu – to Ci, którzy na zaproszenie Tomka pojawili się w jego mieszkaniu. Teraz szanse mają Ci wszyscy, którzy cenią sobie twórczość dramatyczną Kujawskiego i dobry teatr poza instytucjami.
Tomek Kujawski nie rozpieszcza widzów swoją pracą. Jego spektakle pojawiają się z częstotliwością roczną. Nie zabiega o rozgłos. Dla części odbiorców jest postacią nieznaną, dla wtajemniczonych legendą gnieźnieńskiego teatru niezależnego.
Gra i tworzy przede wszystkim dla siebie. Tomek Kujawski to samotny wędrowiec przemierzający rejony, w których pomieszkują kreacje, sceny i ich odbiorcy. Jego doświadczenie stykania z Teatrem to proces, którego efektem jest dzieło. Tworzenie wymaga czasu, wymaga poznania. Spektakle Tomka Kujawskiego są niczym grafiki powstałe w wyniku działania kwasów, wymagają trawienia, katalizacji. Dla członków zespołu, z którym pracuje jednocześnie jako reżyser i aktor jest to doświadczenie, którego nie da się zapomnieć. Jest tam chaos i tajemnica, mistyczne uniesienia i niebezpieczne szaleństwo. Brzmi niesamowicie? I takie jest, ponieważ jest doświadczaniem artysty w procesie twórczym. Trudnym, bolesnym, ale i transcendentnym.
Za twórcą Tomkiem Kujawskim idą kolejne transformacje. Od pozbawionych słów działań Teatru Dramat skupionego na ekspresji, po Teatr Wszelki Wypadek, który jest mocno zakotwiczony w słowie. Jest jeszcze Kabaret Żart – niesamowity, wspaniały przykład inteligentnego komizmu i kolejnego wcielenia talentu Kujawskiego. I wreszcie najnowsze dziecko Tomka – monodram.

Festiwal otworzył kolejny Slam Poetycki im. F. Rabelais. Odbywający się od lat w klubowej przestrzeni, tym razem przeniósł się na plenerową scenę Latarni na Wenei. Atmosfera naładowana dodatnio, mniej miała z rywalizacji, więcej zaś ze zrozumienia i serdeczności, z którą przyjmowano kolejno prezentujących się slamerów. Uważne ucho publiki i jej decyzje zdecydowały o wygranej Smutnego Tuńczyka, który także w poprzednim roku znalazł się na podium. Do finałowej trójki zakwalifikowali się również: Krzysztof Szymoniak – debiutujący w roli slamera, gnieźnieński poeta oraz Sasza Kruk, dobrze znany już uczestnikom konkursu. Na wydarzenie przybyli poeci-performerzy z Wrocławia, Bydgoszczy, Poznania i Wrześni.

Piątkowy wieczór zakończył się koncertem zespołu Youth Novels. Nastrojowe nuty uspokoiły emocje i zaniosły myśli w krainy zadumy i melancholii. Wągrowiecki duet Anny Babrakowskiej i Emila Nowaka, młodych twórców stylistycznie odpowiada szeroko pojętej muzyce alternatywnej i jest porównywany do brzmień zespołów Daughter czy London Grammar. Duet przyjemnie rozkołysał zmarzniętą już nieco publiczność.

Sobota należała do znakomitej i niepowtarzalnej Anny Seniuk. Na spotkaniu na Dziedzińcu Starego Ratusza był entuzjazm i dobre fluidy. Prowadzący to spotkanie Anna Dzionek i Wiktor Koliński nie mogli narzekać na nadmiar pracy – aktorka dosłownie zawładnęła sceną. Od anegdotki do anegdotki przemycała ważne i mądre spostrzeżenia, a nawet apele i rady. Zwróciła uwagę na wartość słuchowisk dla dzieci, a także na historie rodzinne, które warto spisać dla najbliższych. Aktorka przygotowała także kilka wierszy, między innymi Wisławy Szymborskiej, które prezentowała podczas spotkania. Można pokusić się o stwierdzenie, że było spotkanie antydepresyjne. Trudno było się nie uśmiechać, jeszcze trudniej nie obdarzyć energicznego gościa sympatią. Anna Seniuk oczarowała widownię.

Pretekstowy weekend zakończyło spotkanie z reportażystką Olgą Gitkiewicz. W plenerowym zaciszu Latarni na Wenei, rozmowę z autorką poprowadziły Agnieszka Antosik i Kamila Arya Kasprzak. Oprócz publikacji, które mocno zaistniały w publicznym dyskursie „Nie hańbi” (o rynku pracy w Polsce) i „Nie zdążę” (o komunikacji publicznej), wspomniano także prozatorski debiut autorki, wydany jeszcze pod panieńskim nazwiskiem – „Zmiany światła”. Bardzo ciekawa rozmowa prowadziła słuchaczy od tematów związanych z wykluczeniem komunikacyjnym wielu obszarów kraju (z powszechnego dostępu do transportu), przez tematy dotyczące warsztatu pracy reportażysty, aż po bieżące inspiracje twórcze. Autorka odwiedziła Gniezno na zaproszenie gnieźnieńskiego klubu Krytyki Politycznej.

Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna zaprasza na pozostałe wydarzenia, które zaplanowano na kolejny wrześniowy weekend. Te działania odbędą się w centrum „Pretekstowej” aktywności, czyli na Latarni na Wenei.
W sobotę na spotkanie z gnieźnieńską publicznością przyjedzie Sławomir Shuty i Piotr Marecki. Zaraz po rozmowie z pisarzami, którą zaplanowano na g. 18.00, koncert Szegetza. W niedziele o g. 18.00 o swoim prozatorskim debiucie „Złuda” opowie Irmina Kosmala. Ten festiwalowy weekend zakończy monodram Tomka Kujawskiego – o godz. 20.00. „Dojrzałość niedojrzałości”, którą zaprezentuje powstała na podstawie fragmentów „Dzienników” Witolda Gombrowicza.

Zdjęcia Anna Farman