Myszka Marcysia uczy gwary! – ruszyły warsztaty dla dzieci

Mali gnieźnianie poznają elementarz gwary – ruszyły biblioteczne warsztaty gwarowe dla dzieci z gnieźnieńskich przedszkoli oraz szkół podstawowych. Gwary uczy – oczywiście! – Myszka Marcysia, czyli biblioteczna maskotka oraz nasze bibliotekarki. Dzieci poznają słówka gwarowe, dowiadują się czym w ogóle jest gwara i dlaczego nie należy się wstydzić mowy „małej Ojczyzny”. Zabawy ruchowe, plastyczne i animacje to najlepszy sposób edukacji, w tym przypadku gwarowej. A galeria „pyrek” stworzonych przez dzieciaki pokazuje, że gwara może być wspaniałym natchnieniem twórczym!

Warsztaty prowadzone są na podstawie autorskich scenariuszy opracowanych przez pisarkę Agnieszką Gadzińską. Towarzyszą im filmiki gwarowe dla dzieci – pierwszy zostanie wyemitowany już jutro na bibliotecznym profilu FB i Youtubie.

Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna od lat stara się popularyzować gwarę gnieźnieńską, czyli miejscową odmianę dialektu wielkopolskiego. Szereg procesów historycznych i społecznych doprowadził do regresu dialektu regionalnego. Coraz mniej osób posługuje się swobodnie kodem mieszanym, czyli i polszczyzną ogólną, i gwarą. Kampania „Gwarze mówimy TAK!” ma dotrzeć do gnieźnian, w różnym wieku, z jasnym komunikatem – gwara nie jest „gorszą” mową, jest wspólnym skarbem, mową tych ziem i naszych serc, językowym dziedzictwem. Niematerialny charakter gwary powoduje, że nie można jej zamknąć w muzealnej gablocie – żeby przetrwała, trzeba jej używać, mówić nią.

Na zdjęciach dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 7 w Gnieźnie oraz Przedszkola nr 15 „Pszczółka Maja”.

Warsztaty „Myszka Marcysia uczy gwary” przeprowadzone są w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!”, który uzyskał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”. Warsztaty odbywają się pod patronatem Fundacji ABC XXI Cała Polska czyta dzieciom!

Szlakiem Chociszewskiego w Gnieźnie – zapętlone zaułki historii i miasta

Kto spędził sobotę z Józefem Chociszewskim, na pewno nie żałował. W samo południe kilkadziesiąt osób przeszło szlakiem Chociszewskiego przez Gniezno. Spacer poprowadziła Wioletta Degórska, licencjonowana przewodniczka po Gnieźnie, która opracowała autorski Szlak Chociszewskiego. Są na nim miejsca związane z trwającą dwie dekady obecnością Chociszewskiego w Gnieźnie – choćby ulica Franciszkańska, budynek sądu – dawnego więzienia (Chociszewski był aresztowany za swoje patriotyczne wydawnictwa), ul. Łubieńskiego, Chociszewskiego i oczywiście ostatni przystanek – Cmentarz św. Krzyża, gdzie Józef Chociszewski jest pochowany ze swoją żoną Alodją.

Spacer zaprowadził uczestników nie tylko w przeszłość, ale też w nieoczekiwany zaułek miasta i historii. W trakcie spaceru dołączyła do niego mieszkanka ulicy Chociszewskiego, której ciotka mieszkała w tej samej kamienicy, w której żyli Chociszewscy. No właśnie – o tę kamienicę rozbija się cała tajemnica. Istnieje bowiem kilka różnych wersji, gdzie naprawdę Chociszewski spędził dwie gnieźnieńskie dekady. Jednoznaczne rozwiązanie tej zagadki uniemożliwiają supły historii, dokładnie topograficzne zawirowania na przestrzeni lat – zmieniały się nazwy ulic, numeracje. Śledztwo w archiwach nie daje prostych odpowiedzi. Ale może dają je właśnie świadkowie i rodzinne przekazy? Pani Lidia pamięta opowieści ciotki o jej sąsiadach Chociszewskich. Podczas spaceru zaprowadziła uczestników do budynku, w którym mieszkało małżeństwo. Trzeba wejść przez bramę przy ulicy Chociszewskiego 2/3, ten budynek znajduje się w głębi (jest w remoncie). Na zdjęciach Pani Lidia pokazuje okna, które należały do mieszkania zajmowanego przez Chociszewskich (jednocześnie była to też pierwotna lokalizacja wydawnictwa „Gazety Gnieźnieńskiej”).

Józef Chociszewski (1837-1914) był pisarzem ludowym, wydawcą, księgarzem, działaczem społecznym, wielokrotnie więzionym za swoją patriotyczną działalność (walkę z germanizacją za pomocą słowa i edukacji). Dwie ostatnie dekady życia spędził właśnie w Gnieźnie.

Zdjęcia: Anna Farman.

Spacer jest częścią projektu Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna „Biografie miasta: Józef Chociszewski” dofinansowanego w ramach programu „Patriotyzm Jutra” Muzeum Historii Polski w Warszawie.