Reportażysta Cezary Łazarewicz będzie gościem trzeciego dnia festiwalu Preteksty – 2 września o godzinie 15:00 w auli „Medyka”. „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa” to najnowsza książka naszego gościa:
„Rano 7 maja 1977 roku w kamienicy przy Szewskiej w Krakowie znaleziono zwłoki mężczyzny. Był nim Stanisław Pyjas – student polonistyki, zaangażowany w działalność nieformalnej grupy studenckiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, która nawiązała kontakt z Komitetem Obrony Robotników i szybko stała się obiektem rozpracowania przez Służbę Bezpieczeństwa. Uczestnicy grupy byli zastraszani, inwigilowani, a nawet umieszczono pośród nich tajnych informatorów. Dlatego też podejrzenia o spowodowanie śmierci Pyjasa od razu padły na funkcjonariuszy bezpieki. W niedzielę 15 maja z inicjatywy przyjaciół Staszka na ulice miasta tłumnie wyszli studenci i jego mieszkańcy. W żałobnym marszu, nazwanym później czarnym, ruszyli pod Wawel, gdzie powołano Studencki Komitet Solidarności, pierwszą jawną opozycyjną organizację studencką w Krakowie.
Protokoły i notatki SB, milicji, prokuratury, a także relacje i wspomnienia uczestników i świadków krakowskich wydarzeń posłużyły Cezaremu Łazarewiczowi do skrupulatnego odtworzenia przebiegu i tła śledztw w sprawie tragicznej śmierci Stanisława Pyjasa – zarówno tego prowadzonego za komuny, jak i wznowionego w 1991 roku. Autor ukazał mechanizmy działania i interesy państwowych służb i organów, cele ich przełożonych oraz motywacje zwerbowanych współpracowników. Sportretował członków wolnościowego ruchu studenckiego, by śledzić także ich późniejsze losy. Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa to również historia wielkiej przyjaźni, którą spotkała niepojęta zdrada.”
(opis pochodzi od wydawcy)
Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Spotkane z Ziemowitem Szczerkiem rozpocznie drugi dzień „Pretekstów”, 1 września, a odbędzie się w Czytelni Biblioteki Głównej o godzinie 17:00. Dziś polecamy najnowszą książkę autora: „Wymyślone miasto Lwów”:
„Lwów – ukraiński, polski, galicyjski, austriacki, austro-węgierski, żydowski, europejski, poradziecki… To miasto jest jak kostka Rubika, nie jest łatwo rozdzielić poszczególne kolory i zbudować jednolitą ściankę. A wielu próbowało! Zwykle tożsamości mieszają się ze sobą, tworząc obraz fascynujący i nieoczywisty. I zmienny – bo to miasto, które ciągle wymyśla siebie od nowa.
Dla Ziemowita Szczerka Lwów to po prostu jego miasto. Miejsce, które zna od lat i w którym czuje się u siebie. Pisze o jego historii, bolączkach, zmianach, bohaterach pierwszego, drugiego i trzeciego planu. Patrzy mu prosto w twarz – zarówno wtedy, kiedy Lwów nakłada przykrywający wszystko makijaż sceniczny, jak i wtedy, kiedy miasto nad ranem z trudem dochodzi do siebie po nocnej hulance.”
(opis pochodzi od wydawcy)
Festiwal Literacki Preteksty dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Wszystkim, którzy uwielbiają czytać i lubią czasem odrobinę radosnej rywalizacji – proponujemy niecodzienne spędzenie wieczoru wśród innych moli książkowych.
Już 22 września wraca Turniej Książkożerców, który – choć z przerwami – towarzyszy Pretekstom od początku. W tym roku odbędzie się po raz szósty.
Członkowie Klubu Dyskusji o Książce, działającego od kilkunastu lat przy gnieźnieńskiej bibliotece, zapraszają do sprawdzenia swojej wiedzy o książkach, bohaterach i autorach. Quiz będzie dotyczył znajomości nie tylko klasyki ani też nie tylko najnowszych książkowych premier. Na miłośników słowa pisanego czekają konkursowe pytania w różnorodnej formie, atmosfera jak w teleturnieju i książkowe nagrody. A przede wszystkim – dużo zabawy.
VI Gnieźnieński Turniej Książkożerców na formułę otwartą. Mogą w nim wziąć udział trzyosobowe drużyny złożone z uczestników powyżej 15. roku życia. Zapraszamy uczniów (i nauczycieli) szkół ponadpodstawowych, grupy znajomych, kółka zainteresowań, a nawet reprezentacje firm i organizacji – jeśli tylko lubicie czytać, lubicie konkursy i chcecie spotkać innych wielbicieli książek.
Turniej odbędzie się 22 września (piątek) o godz. 17:00 w sali koncertowej Starego Ratusza.
Zapisy zostaną uruchomione na początku września – śledźcie wydarzenie na Facebooku oraz strony Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna i Klubu Dyskusji o Książce.
Niedziela, 3 września, będzie już czwartym dniem naszego festiwalu – ostatnim dniem spotkań autorskich, tradycyjnie zwieńczonym spektaklem Teatru Wszelki Wypadek:
Spotkanie autorskie z Katarzyną Michalczak Godzina: 15:00
Miejsce: Czytelnia Biblioteki Głównej
Spotkanie z Katarzyną Michalczak, poetką i pisarką, wokół jej głośnej książki „Synu, jesteś kotem” – o relacji z synem w spektrum autyzmu: „To jest książka o relacji matki z synem, który, tak się zdarzyło, jest w spektrum autyzmu. Jak akceptować swoje dziecko, kiedy się go zupełnie nie rozumie? Jak zobaczyć je naprawdę? To jest książka o nieadekwatnych oczekiwaniach rodzicielskich, wielkim rozczarowaniu, pracy nad sobą dla dobra relacji i o wielkiej miłości. Odwzajemnionej. W książce gościnnie występuje syn, który zdecydował się nie ujawniać nazwiska.”
Fragment książki:
„Wmawiałam sobie jakieś fantazyjne stany rzeczy, które nie miały nic wspólnego z rzeczywistością. Zauważałam, że niechętnie bawisz się z dziećmi, a jak już dochodzi do zabawy to komenderujesz – ale uznawałam, że jesteś indywidualistą, liderem. Kiedy obserwowałam, że dzieci nie słuchają twoich rozkazów i nie chcą podążać za twoją wizją, uznawałam że jesteś inteligentniejszy od rówieśników i oni nie rozumieją, czego od nich oczekujesz. Kiedy widziałam, że owszem jesteś inteligentniejszy od rówieśników, ale tylko w niektórych dziedzinach, za to w innych odstajesz in minus – dochodziłam do wniosku, że każdy może mieć gorszy dzień. I tak w kółko. Byle tylko nie zobaczyć PRAWDY”.
Katarzyna Michalczak (ur. 1981) pochodzi z Miechowa, miasta zakonu bożogrobców. Jej pierwsza książka z wierszami, „Pamięć przyjęć”, zdobyła Nagrodę Główną w Konkursie im. Jacka Bierezina w 2016 oraz otrzymała pierwsze miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Artura Fryza na najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2017. Publikowała m.in. w „Dwutygodniku” i „Opcjach”. Jest doktorką socjologii. Za „Klub snów” otrzymała nominację do Nagrody Literackiej Gdynia.
Spotkanie poprowadzi Agnieszka Antosik
2. Spotkanie autorskie z prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim i Aleksandrem Kaczorowskim Godzina: 17:00
Miejsce: Aula w Instytucie Kultury Europejskiej UAM (ul. Kostrzewskiego 5)
Wywiad-rzeka z prezydentem, który przeprowadził Polskę przez największe przełomy ostatnich 40 lat
Po raz pierwszy tak otwarcie mówi o PZPR, transformacji, kulisach władzy i prezydentury, partyjnych przyjaźniach i waśniach, spotkaniach z Putinem i sytuacji na Ukrainie, a także o dzieciństwie, rodzinie i relacjach z żoną i córką
Rozmowy przeprowadził Aleksander Kaczorowski – nagradzany dziennikarz i biograf Václava Havla
Gdy wybrano go w 1995 roku, Polska przecierała oczy ze zdumienia. Drugą kadencję kończył jako jeden z najbardziej cenionych i lubianych polityków w kraju. W międzyczasie współtworzył Konstytucję oraz wprowadził Polskę do NATO i Unii Europejskiej. Dziś jest bardziej dyplomatą niż politykiem, co pozwala mu spojrzeć z dystansem i głębią nie tylko na własną drogę, ale też na zmiany, przez które przeszły zarówno Polska, jak i cały świat.
Aleksander Kwaśniewski w rozmowie z biografem Aleksandrem Kaczorowskim po raz pierwszy tak otwarcie mówi o prezydenturze, rodzinie i samym sobie.
Opowiada o początkach w polityce i o wstrząsającym wydarzeniu, przez które prawie wystąpił z PZPR. Przybliża kulisy przemian po 1989 roku oraz wyjaśnia zawiłości przyjaźni łączącej go z Millerem, Oleksym i Michnikiem. Zdradza, jak to jest być jednocześnie prezydentem i ojcem nastolatki, oraz jaki ma przepis na udane małżeństwo. Wspomina swoje rozmowy z Putinem o Ukrainie, a także dzieli się znaną dotąd nielicznym wiedzą, jak kształtował się obecny układ sił na polskiej i globalnej scenie politycznej.
O autorach:
ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI
Polityk, dyplomata, aktywista, prezydent Polski w latach 1995–2005.
Urodził się 15 listopada 1954 r. w Białogardzie, skąd w latach 70. wyjechał na studia do Gdańska. Szybko zaangażował się w działalność polityczną – najpierw jako działacz studencki i członek PZPR, a potem jako współtwórca Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej i Sojuszu Lewicy Demokratycznej.
Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przewodniczący Klubu Parlamentarnego SLD w I i II kadencji. W 1995 roku po raz pierwszy wystartował w wyborach prezydenckich, które zwyciężył, pokonując Lecha Wałęsę. W 2000 roku – już w pierwszej turze – wybrano go ponownie.
Współtworzył projekt Konstytucji III Rzeczypospolitej Polskiej, którą podpisał 16 lipca 1997 roku. Brał udział w działaniach na rzecz wstąpienia Polski w NATO, a 26 lutego 1999 roku podpisał dokumenty ratyfikujące polskie członkostwo w Sojuszu. Zwolennik wejścia Polski do Unii Europejskiej – aktywnie uczestniczył w kampanii poprzedzającej ogólnokrajowe referendum, w którym 77 proc. głosujących Polaków opowiedziało się za przystąpieniem do UE.
Człowiek dialogu: od początku swojej działalności podejmował inicjatywy na rzecz pojednania polsko-niemieckiego i polsko-żydowskiego. Od czasu pomarańczowej rewolucji zaangażowany także w kwestię ukraińską.
ALEKSANDER KACZOROWSKI (1969)
Eseista, tłumacz i dziennikarz, autor m.in. biografii Václava Havla, Bohumila Hrabala i Oty Pavla. Redaktor naczelny wydawanego w Pradze pisma „Aspen Review Central Europe”, członek Committee for Editorial Independence czeskiej grupy medialnej Economia, stypendysta nowojorskiego Remarque Institute i i wiedeńskiego Institut für die Wissenschaften vom Menschen. W 2015 roku za książkę Havel. Zemsta bezsilnych otrzymał tytuł Ambasadora Nowej Europy i był nominowany do Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej. W 2016 roku został laureatem Nagrody im. Václava Buriana przyznawanej za wkład w rozwój dialogu środkowoeuropejskiego. Jego książka Ota Pavel. Pod powierzchnią zdobyła Górnośląską Nagrodę Literacką „Juliusz” dla najlepszej polskiej biografii 2018 roku i znalazła się w finale nagrody literackiej NIKE. Był szefem działu publicystyki „Gazety Wyborczej” oraz zastępcą redaktora naczelnego tygodników „Newsweek Polska” i „Forum”.
Spotkanie poprowadzą: dr Katarzyna Jędraszczyk (IKE UAM) i dr Andrzej Byrt (WIG).
Wstęp na wydarzenie tylko za okazaniem zaproszenia. Bezpłatne zaproszenia można odbierać w placówkach BPMG od 23 sierpnia 2023.
3. Spektakl Teatru Wszelki Wypadek pt. „Merylin Mongoł” Godzina: 20:00
Miejsce: sala koncertowa Starego Ratusza
Osoba prowadząca: Grzegorz Buczkowski (MOK)
Teatr Wszelki Wypadek wystawia adaptacje sceniczne utworów epickich. W 2017 r. była to „Zbrodnia i kara”, oparta na motywach powieści Fiodora Dostojewskiego, a w 2018 r. „Sala nr 6” oparta na motywach opowiadania Antoniego Czechowa. Ten ostatni spektakl mogliśmy oglądać na zeszłorocznych PRETEKSTACH.
Tym razem teatr prowadzony przez Tomasza Kujawskiego – ważną postać dla gnieźnieńskiego teatru amatorskiego – zaprezentuje sztukę „Merylin Mongoł”.
Nikołaj Kolada „Merylin Mongoł” reżyseria: Tomasz Kujawski występują: Kalina Jankowiak, Cecylia Jankowska, Jakub Dorobiała, Paweł Gic.
Festiwal organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna. Wsparcia udzielają partnerzy: Wielkopolska Izba Gospodarcza, Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie “Ośla Ławka”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie, GUTW, IKE, Biblioteka Pedagogiczna w Gnieźnie, KDoK, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”
Trzeciego dnia Festiwalu, 2 września, przygotowaliśmy dla Was spotkanie autorskie oraz panel dyskusyjny:
Spotkanie autorskie z Cezarym Łazarewiczem Godzina: 15:00 (90’)
Miejsce: aula WSCKZiU (Medyk)
Spotkanie z Cezarym Łazarewiczem (ur. 1966), czołowym reportażystą w Polsce, który w 2017 roku za reportaż „Żeby nie było śladów” (o sprawie Grzegorza Przemyka) otrzymał Nagrodę Literacką NIKE.
Łazarewicz to nagradzany dziennikarz prasowy, reporter, publicysta. Publikował w czołowych polskich tytułach prasowych – „Gazecie Wyborczej”, „Polityce”, „Przekroju”. Autor wielu książek reporterskich, m.in. „Elegancki morderca”, „Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka”, „Tu mówi Polska. Reportaże z Pomorza”, „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej”, „1968. Czasy nadchodzą nowe”,”Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa”. Jego żoną jest również wybitna reporterka Ewa Winnicka.
Ostatnia książka Łazarewicza „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa” to reporterskie śledztwo dotyczące innej kontrowersyjnej sprawy – śmierci Stanisława Pyjasa.
„Rano 7 maja 1977 roku w kamienicy przy Szewskiej w Krakowie znaleziono zwłoki mężczyzny. Był nim Stanisław Pyjas – student polonistyki, zaangażowany w działalność nieformalnej grupy studenckiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, która nawiązała kontakt z Komitetem Obrony Robotników i szybko stała się obiektem rozpracowania przez Służbę Bezpieczeństwa. Uczestnicy grupy byli zastraszani, inwigilowani, a nawet umieszczono pośród nich tajnych informatorów. Dlatego też podejrzenia o spowodowanie śmierci Pyjasa od razu padły na funkcjonariuszy bezpieki. W niedzielę 15 maja z inicjatywy przyjaciół Staszka na ulice miasta tłumnie wyszli studenci i jego mieszkańcy. W żałobnym marszu, nazwanym później czarnym, ruszyli pod Wawel, gdzie powołano Studencki Komitet Solidarności, pierwszą jawną opozycyjną organizację studencką w Krakowie.
Protokoły i notatki SB, milicji, prokuratury, a także relacje i wspomnienia uczestników i świadków krakowskich wydarzeń posłużyły Cezaremu Łazarewiczowi do skrupulatnego odtworzenia przebiegu i tła śledztw w sprawie tragicznej śmierci Stanisława Pyjasa – zarówno tego prowadzonego za komuny, jak i wznowionego w 1991 roku. Autor ukazał mechanizmy działania i interesy państwowych służb i organów, cele ich przełożonych oraz motywacje zwerbowanych współpracowników. Sportretował członków wolnościowego ruchu studenckiego, by śledzić także ich późniejsze losy. Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa to również historia wielkiej przyjaźni, którą spotkała niepojęta zdrada”. (Materiały Wydawnictwa Czytelnik)
Prof. Antoni Dudek: Sądziłem, że o sprawie tajemniczej śmierci Stanisława Pyjasa, która wstrząsnęła Krakowem wiosną 1977 r., wiem całkiem sporo. Po lekturze tej książki widzę, że tak mi się tylko wydawało. Wielowątkową, znakomicie skonstruowaną opowieścią Cezary Łazarewicz po raz kolejny potwierdził, że pozostaje mistrzem reportażu historycznego.
Marcin Meller: Czytałem ze ściśniętym sercem i wypiekami na twarzy. Z podziwem dla pisarskiego kunsztu autora, precyzyjnej kompozycji jego opowieści, sposobu w jaki pokazuje postawionych w niemożliwej sytuacji i targanych skrajnymi emocjami bohaterów. Jak łączy dystans reportera śledczego z wrażliwością człowieka pochylającego się nad skomplikowanymi ludzkimi motywacjami i wyborami.
Pod piórem Łazarewicza jeden z mitów założycielskich współczesnej Polski staje się niesamowitą, epicką historią o przyjaźni, zdradzie, młodości, śmierci, pragnieniu wolności i przeznaczeniu. To zarazem kryminał, thriller i opowieść o naszym kraju. Wielka rzecz.
Spotkanie poprowadzi Aleksander Karwowski.
2. Panel dyskusyjny z udziałem: Marka Budzisza, dr Jacka Bartosiaka, gen. Waldemara Skrzypczaka. Godzina: 17:00 (120’)
Miejsce: Aula w Instytucie Kultury Europejskiej UAM (ul. Kostrzewskiego 5)
Wojna na Ukrainie spowodowała, że poczucie bezpieczeństwa w naszej części Europy zmieniło się fundamentalnie. Kiedy i czy w ogóle powróci stabilizacja? Jakie zamiary ma Rosja wobec Polski? Czy NATO jest w stanie zagwarantować nam pokój? Jakie są scenariusze geostrategiczne dla świata? Czy Polska ma wypracowaną kompleksową strategię bezpieczeństwa?
Te i inne pytania zadamy podczas spotkania z autorami książek o strategiach bezpieczeństwa i specjalistami w dziedzinie obronności: dr. Jackiem Bartosiakiem, Markiem Budziszem i gen. Waldemarem Skrzypczakiem.
dr Jacek Bartosik – prawnik, dr nauk społecznych, ekspert ds. geopolityki i strategii. Autor książek i bloga na temat geostrategii Stanów Zjednoczonych, Chin i Rosji: „Najlepsze miejsce na świecie. Gdzie Wschód zderza się z Zachodem” (2023), „Rzeczpospolita między lądem a morzem. O wojnie i pokoju” (2018), „Pacyfik i Eurazja. O wojnie” (2016),
Marek Budzisz – dziennikarz, działacz polityczny i analityk. Zajmuje się tematyką Europy Wschodniej w wymiarze społeczno-politycznym. Autor książek o tematyce gospodarczej i geopolitycznej „Samotność strategiczna Polski” (2022), „Wszystko jest wojną. Rosyjska kultura strategiczna” (2021).
gen. Waldemar Skrzypczak – generał broni SZ RP w stanie spoczynku. Oficer dyplomowany wojsk pancernych. W latach 2008-2009 dowódca wojsk lądowych. Od 2011 doradca ministra obrony, a w latach 2012-2013 podsekretarz stanu w MON. Współautor książki „Moja wojna”– wspólnie z M. Majewskim, P. Reszką (2010) oraz wywiadu-rzeki „O wojnie w Ukrainie i bezpieczeństwie Polski”(2022).
Spotkanie poprowadzi dr Katarzyna Jędraszczyk (Uniwersytet im. A. Mickiewicza – Instytut Kultury Europejskiej w Gnieźnie).
Festiwal organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna. Wsparcia udzielają partnerzy: Wielkopolska Izba Gospodarcza, Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie “Ośla Ławka”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie, GUTW, IKE, Biblioteka Pedagogiczna w Gnieźnie, KDoK, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”
Drugiego dnia Festiwalu, w piątek 1 września, zapraszamy Was na dwa spotkania:
– Spotkanie autorskie z Ziemowitem Szczerkiem Godzina: 17:00 (90’)
Miejsce: Czytelnia Biblioteki Głównej
Co wiecie o Lwowie? Czy sądzicie, że to miasto swoją historią może was zadziwić? Ziemowit Szczerek swoją opowieścią zawartą w książce „Wymyślone miasto Lwów” opowie o tej mieszance tożsamości, historii i narracji. Ta podróż do jednego miasta nie raz was zaskoczy, zarówno w warstwie językowej jak i szalonej opowieści.
O książce napisali:
Ta książka jest przewodnikiem po wizjach Lwowa, po tym, „co się komu w duszy gra, co kto w swoich widzi snach”. Zakończenie zostawia mnie z wrażeniem, że wymyślony Lwów Szczerka pomieści wszystkich zainteresowanych.
Jacek Świąder, „Książki Magazyn Do Czytania”, Nr 5 z dn. 01.10.22
Ziemowit Szczerek patrzy na Lwów uważnie i wnikliwie, więc może opowiedzieć, jak z tym Lwowem było i jest. Ma miasto za swoje (też tak mam) i zgrabnie objaśnia, na czym polega przynależność Lwowa do Szczerek i Szczerka do Lwowa. Istnieje w tej relacji obustronne przekonanie – bo miasta jak Lwów magiczne mają swoje poglądy i przemyślenia – iż cywilizacja może zwyciężyć barbarię.
Paweł Smoleński, „Gazeta Wyborcza”, vogue.pl
Ziemowit Szczerek (ur. 1978) – dziennikarz i prozaik. Współpracuje z „Polityką”, „Gazetą Wyborczą”, „Krytyką Polityczną” i „Nową Europą Wschodnią”. Autor książek Siódemka, Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian, Rzeczpospolita zwycięska. Alternatywna historia Polski, Tatuaż z tryzubem, Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową, Siwy dym albo pięć cywilizowanych plemion, Via Carpatia. Podróże po Węgrzech i Basenie Karpackim, Cham z kulą w głowie, Kolejna alternatywna historia Polski oraz Wymyślone miasto Lwów. Jest także współautorem zbioru opowiadań Paczka radomskich. Laureat Paszportu „Polityki”, nominowany do Nagrody MediaTory i Nagrody im. Beaty Pawlak oraz trzykrotnie do Nagrody Literackiej Nike i Nagrody Literackiej Europy Środkowej „Angelus”.
Spotkanie poprowadzi Paweł Bartkowiak.
– Spotkanie autorskie z Markiem Krajewskim Godzina: 19:00 (90’)
Miejsce: aula WSCKZiU (Medyk)
Marek Krajewski – ojciec chrzestny polskiego kryminału retro, autor ponad dwudziestu bestsellerowych powieści kryminalnych, tłumaczony na ponad dwadzieścia języków, laureat prestiżowych nagród, między innymi Paszportu Polityki, niemieckiej Nagrody im. Georga Dehio (Georg-Dehio-Buchpreis). Został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, oraz Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Filolog klasyczny. Miłośnik filozofii. Specjalista w zakresie językoznawstwa łacińskiego, były wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jest autorem kryminałów o Eberhardzie Mocku, pracowniku wrocławskiego Prezydium Policji. Na serię wydawaną od 1999 roku składa się dotychczas sześć tomów: „Śmierć w Breslau”, „Koniec świata w Breslau”, „Widma w mieście Breslau”, „Festung Breslau”, „Dżuma w Breslau” oraz „Głowa Minotaura”.
Spotkanie poprowadzi Agnieszka Ziebarth.
Festiwal organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna. Wsparcia udzielają partnerzy: Wielkopolska Izba Gospodarcza, Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie “Ośla Ławka”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie, GUTW, IKE, Biblioteka Pedagogiczna w Gnieźnie, KDoK, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”
II. Spotkanie autorskie z Ewą Lipską
Godzina: 18.00 (60’)
Miejsce: aula WSCKZiU (Medyk)
13. Festiwal Literacki „Preteksty” otworzy spotkanie z „Pierwszą Damą Polskiej Poezji”, czyli Ewą Lipską, laureatką wielu nagród i wyróżnień, m.in. nagrody im. Andrzeja Bursy (1971), nagrody Fundacji im. Kościelskich (1973), nagrody Pierścienia za całokształt twórczości w Gdańsku (1978), nagrody PEN-Clubu im. Roberta Gravesa (1979). W 1988 otrzymała nagrodę Fundacji POLCUL (Australia), w 1992 nagrodę Polskiego PEN-Clubu z Fundacji Büchnera, w 1993 nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku, w 1995 Nagrodę Miasta Krakowa, w październiku 2001 za tomik Sklepy zoologiczne – Nagrodę Krakowska Książka Miesiąca i w 2004 nagrodę miesięcznika „Odra” (Wrocław). W 2002 tomik Sklepy zoologiczne uhonorowany został nagrodą Śląskiego Wawrzynu Literackiego za najlepszą książkę roku, przyznaną przez Bibliotekę Śląską w Katowicach. Jej książka Ja znalazła się w gronie finalistów Nagrody Literackiej Nike 2004. W 2005 otrzymała nagrodę poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych za tom Gdzie indziej – za ten tom była nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2006. W 2007 otrzymała nagrodę Samuela Bogumiła Lindego Miast Partnerskich Getynga-Toruń. Za tom Drzazga była nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2007. Za tom Pomarańcza Newtona była nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2008 oraz do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2008 w kategorii książka roku. W 2009 roku otrzymała Złoty Klucz Smedereva – poetycką nagrodę Serbii, a w 2010 Naim Frasheri Prize, poetycką nagrodę Macedonii, oraz nagrodę Ministerstwa Kultury Republiki Kosowa – Przylądek Dobrej Nadziei. W 1998 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, a w 2005 roku Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.W 2011 otrzymała Nagrodę Literacką Gdynia i była nominowana do Nagrody Literackiej Nike oraz do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” za tomik Pogłos, a w 2013 była nominowana do Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tomik Droga pani Schubert… Za tomik Czytnik linii papilarnych była nominowana do Nagrody Literackiej „Nike” 2016. W czerwcu 2012 otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. W 2017 roku otrzymała Łódzką Nagrodę Literacką im. Juliana Tuwima. W 2018 za tom Pamięć operacyjna nominowana do Nagrody Literackiej Nike oraz Orfeusza – Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego. Laureatka Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” 2019 za całokształt twórczości. W 2020 nominowana do Nagrody Literackiej Nike. W tym samym roku została Laureatką Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii poezja za tom Miłość w trybie awaryjnym.
Spotkanie poprowadzi Dawid Jung, poeta i pisarz, redaktor naczelny „Zeszytów Poetyckich”, wiceprezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich OW w Poznaniu.
III. X. Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais
Godzina: 19.30 (120’)
Miejsce: „Latarnia na Wenei”
A po dziesiąte – slam im. Franciszka Rabelais.
To nie są żarty. Nasze czcigodne spotkanie ze słowem mówionym odbędzie się po raz dziesiąty. Gdy w Gnieźnie zaczynały się pierwsze slamy poetyckie, świat wyglądał inaczej i był trochę młodszy.
Ale! Slam im. Franciszka Rabelais to niezmiennie okazja do usłyszenia przedstawicieli i przedstawicielek lokalnego środowiska, ale również poetyckich delegacji z całego kraju (m.in. Bydgoszcz, Kraków, Poznań).
Zasady są proste i (slamowo) ortodoksyjne:
– runda trwa trzy minuty
– wyłącznie własna twórczość
– publiczność głosuje i wybiera
Wbrew złym zwyczajom i piosence zespołu ABBA – the winner doesn’t take it all. Z przyjemnością nagradzamy też inne miejsca (na podium). Szczegóły wkrótce.
Chcesz wziąć udział? Zgłoś się: latarnia.weneja@gmail.com a w tytule mejla wpisz SLAM.
Festiwal organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna. Wsparcia udzielają partnerzy: Wielkopolska Izba Gospodarcza, Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie “Ośla Ławka”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie, GUTW, IKE, Biblioteka Pedagogiczna w Gnieźnie, KDoK, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”
Już po raz trzynasty zapraszamy na Gnieźnieńskie Święto Słowa – Festiwal Literacki PRETEKSTY.
W bogatym programie tradycyjnie nie zabraknie różnorodnych tematycznie spotkań autorskich, wystaw czy spektakli, a także X. jubileuszowego Slamu Poetyckiego im. Franciszka Rabelais, który stał się już ogólnopolską wizytówką festiwalu.
Formuła „Pretekstów” od lat opiera się na 3 podstawowych motywach:
ZBLIŻENIA – ukazania literatury jako elementarnej część naszej codzienności,
INSPIRACJI – pokazania, że Słowo może inspirować artystów,
SPOTKANIA – przybliżenia twórców do publiczności.
Tym razem świętować będziemy od 31 sierpnia do 22 września.
Spotkanie autorskie z Ewą Lipską
Godzina: 18.00 (60’)
Miejsce: aula WSCKZiU (Medyk)
Festiwal Literacki „Preteksty” otworzy spotkanie z „Pierwszą Damą Polskiej Poezji”, czyli Ewą Lipską, laureatką wielu nagród i wyróżnień. Spotkanie poprowadzi Dawid Jung, poeta i pisarz, redaktor naczelny “Zeszytów Poetyckich”, wiceprezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich OW w Poznaniu.
X. Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais
Godzina: 19.30 (120’)
Miejsce: „Latarnia na Wenei”
Slam im. Franciszka Rabelais to niezmiennie okazja do usłyszenia przedstawicieli i przedstawicielek lokalnego środowiska, ale również poetyckich delegacji z całego kraju (m.in. Bydgoszcz, Kraków, Poznań). Pula nagród to 800 zł.
01.09.2023
Spotkanie autorskie z Ziemowitem Szczerkiem Godzina: 17:00 (90’)
Miejsce: Czytelnia Biblioteki Głównej
Ziemowit Szczerek swoją opowieścią zawartą w książce „Wymyślone miasto Lwów” opowie o mieszance tożsamości, historii i narracji. Spotkanie poprowadzi Paweł Bartkowiak.
Spotkanie autorskie z Markiem Krajewskim Godzina: 19:00 (90’)
Miejsce: aula WSCKZiU (Medyk)
Marek Krajewski – ojciec chrzestny polskiego kryminału retro, autor ponad dwudziestu bestsellerowych powieści kryminalnych, tłumaczony na ponad dwadzieścia języków, laureat prestiżowych nagród, między innymi Paszportu Polityki, niemieckiej Nagrody im. Georga Dehio (Georg-Dehio-Buchpreis). Spotkanie poprowadzi Agnieszka Ziebarth.
02.09.2023
Spotkanie autorskie z Cezarym Łazarewiczem Godzina: 15:00 (90’)
Miejsce: aula WSCKZiU (Medyk)
Spotkanie z Cezarym Łazarewiczem (ur. 1966), czołowym reportażystą w Polsce, który w 2017 roku za reportaż „Żeby nie było śladów” (o sprawie Grzegorza Przemyka) otrzymał Nagrodę Literacką NIKE.
Łazarewicz to nagradzany dziennikarz prasowy, reporter, publicysta. Publikował w czołowych polskich tytułach prasowych. Spotkanie poprowadzi Aleksander Karwowski.
Panel dyskusyjny z udziałem: Marka Budzisza, dr Jacka Bartosiaka, gen. Waldemara Skrzypczaka. Godzina: 17:00 (120’)
Miejsce: Aula w Instytucie Kultury Europejskiej UAM (ul. Kostrzewskiego 5)
Wojna na Ukrainie spowodowała, że poczucie bezpieczeństwa w naszej części Europy zmieniło się fundamentalnie. Kiedy i czy w ogóle powróci stabilizacja? Jakie zamiary ma Rosja wobec Polski? Czy NATO jest w stanie zagwarantować nam pokój? Jakie są scenariusze geostrategiczne dla świata? Czy Polska ma wypracowaną kompleksową strategię bezpieczeństwa?
Te i inne pytania zadamy podczas spotkania z autorami książek o strategiach bezpieczeństwa i specjalistami w dziedzinie obronności: dr. Jackiem Bartosiakiem, Markiem Budziszem i gen. Waldemarem Skrzypczakiem.
Spotkanie poprowadzi dr Katarzyna Jędraszczyk (Uniwersytet im. A. Mickiewicza – Instytut Kultury Europejskiej w Gnieźnie).
03.09.2023
Spotkanie autorskie z Katarzyną Michalczak Godzina: 15:00
Miejsce: Czytelnia Biblioteki Głównej
Spotkanie z Katarzyną Michalczak, poetką i pisarką, wokół jej głośnej książki „Synu, jesteś kotem” – o relacji z synem w spektrum autyzmu. Spotkanie poprowadzi Agnieszka Antosik.
Spotkanie autorskie z prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim i Aleksandrem Kaczorowskim Godzina: 17:00
Miejsce: Aula w Instytucie Kultury Europejskiej UAM (ul. Kostrzewskiego 5)
Wywiad-rzeka z prezydentem, który przeprowadził Polskę przez największe przełomy ostatnich 40 lat. Aleksander Kwaśniewski w rozmowie z biografem Aleksandrem Kaczorowskim po raz pierwszy tak otwarcie mówi o prezydenturze, rodzinie i samym sobie. Spotkanie poprowadzą: dr Katarzyna Jędraszczyk (IKE UAM) i dr Andrzej Byrt (WIG).
Wstęp na wydarzenie tylko za okazaniem zaproszenia. Bezpłatne zaproszenia można odbierać w placówkach BPMG od 23 sierpnia 2023.
Spektakl Teatru Wszelki Wypadek pt. „Merylin Mongoł” Godzina: 20:00
Miejsce: sala koncertowa Starego Ratusza
Osoba prowadząca: Grzegorz Buczkowski (MOK)
Teatr Wszelki Wypadek wystawia adaptacje sceniczne utworów epickich. W 2017 r. była to „Zbrodnia i kara”, oparta na motywach powieści Fiodora Dostojewskiego, a w 2018 r. „Sala nr 6” oparta na motywach opowiadania Antoniego Czechowa. Ten ostatni spektakl mogliśmy oglądać na zeszłorocznych PRETEKSTACH.
Tym razem teatr prowadzony przez Tomasza Kujawskiego – ważną postać dla gnieźnieńskiego teatru amatorskiego – zaprezentuje sztukę “Merylin Mongoł”.
Nikołaj Kolada “Merylin Mongoł” reżyseria: Tomasz Kujawski występują: Kalina Jankowiak, Cecylia Jankowska, Jakub Dorobiała, Paweł Gic.
22.09.2023
VI Gnieźnieński Turniej Książkożerców
Wszystkim, którzy uwielbiają czytać i lubią czasem odrobinę radosnej rywalizacji – proponujemy niecodzienne spędzenie wieczoru wśród innych moli książkowych.
Już 22 września wraca Turniej Książkożerców, który – choć z przerwami – towarzyszy Pretekstom od początku. W tym roku odbędzie się po raz szósty.
Turniej odbędzie się 22 września (piątek) o godz. 17:00 w sali koncertowej Starego Ratusza.
Festiwal organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna. Wsparcia udzielają partnerzy: Wielkopolska Izba Gospodarcza, Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie “Ośla Ławka”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie, GUTW, IKE, Biblioteka Pedagogiczna w Gnieźnie, KDoK, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.
„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”
Strona ta wykorzystuje pliki cookies w celu realizacji swoich usług i funkcji zgodnie z polityką plików cookies. Możesz samodzielnie dostosować warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.Rozumiem
Polityka plików cookies
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
