V dzień PRETEKSTÓW: lokalnie, kryminalnie i teatralnie

„Samotność to w końcu, jak powiedziałem, mgła, która wnika z każdym następnym oddechem w najskrytsze zakamarki naszego Ja. W tejże mgle słyszymy głosy innych ludzi, jednak ich nie dostrzegamy. Wiemy, że nie jesteśmy sami, pomimo braku możności pełnego dialogu z drugim człowiekiem. Gęstą mgłą będzie zatem na tej płaszczyźnie porozumienia język, który „nie widzi” rzeczy takimi, jakimi są w swojej istocie. Język, który wypluwa słowa jak wulkan lawę. Język, który parzy, rani, naznacza. Próbując nazywać rzeczywistość, oddać w słowie emocje, kaleczy je, oszpeca.” (Irmina Kosmala „Złuda”)

„Powłóczył się jeszcze chwilę, aż zaczęło go ssać w żołądku i suszyć w gardle. Zawsze tak się działo, kiedy kogoś zabił. Jakby spalał się tak mocno, że organizm w pewnym momencie musiał uzupełnić zapasy. Zabawne, i jego ciało, i land rover domagali się w tej chwili tego samego – więcej paliwa. Zajechał na stację benzynową i przez chwilę stał z włączonym silnikiem niedaleko wjazdu. Obserwował budynek. Przed dystrybutorami stały tylko dwa samochody, oba osobowe. W rozświetlonym wnętrzu dostrzegał kilka osób, w tym dwójkę znudzonych sprzedawców. Wiedział, że na stacji zamontowany jest monitoring, ale czy to miało jeszcze jakieś znaczenie? Odjechał daleko od Lesznowoli. Jeśli naprawdę go szukają, to już wiedzą, jakim samochodem jeździ i jak wygląda. Zresztą czy miał inne wyjście?” (Wojciech Chmielarz „Długa noc”)

Ostatni dzień spotkań autorskich rozpoczniemy lokalnym akcentem: spotkaniem z Irminą Kosmalą. Podczas Festiwalu Literackiego PRETEKSTY zostanie zaprezentowana jej druga powieść „Krótka historia nikczemności”. Następnie rozmowa z jednym z Waszych ulubionych autorów kryminałów, Wojciechem Chmielarzem. Nie ma sobie równych jeśli chodzi o umiejętność utrzymania napięcia i zaskakuje zakończeniem.Wisienką na torcie będzie tradycyjnie (i znów lokalnie) monodram Teatru Wszelki Wypadek: „O szkodliwości tytoniu”. Tytuł jest jednocześnie tematem wykładu bohatera sztuki.

8.09.2024
16:00 – spotkanie z Irminą Kosmalą / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
18:00 – spotkanie z Wojciechem Chmielarzem / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
20:00 – spektakl Teatru Wszelki Wypadek: Monodram „O szkodliwości tytoniu” / sala widowiskowa Miejskiego Ośrodka Kultury
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

IV dzień PRETEKSTÓW z powieścią i reportażem

„Wróciła podekscytowana do domu i w wybornym nastroju. Jednak humor trochę jej się popsuł, gdy zobaczyła pakującą walizki Martę. Dziewczyna nie płakała, ale ręce jej się trzęsły, miała nerwowe ruchy i smutek w oczach. Obrazek dopełniał wkurzony Kostek, pomstujący na polską władzę, na czym świat stoi. Pomyślała, że zaletą mieszkania w suszarni jest brak sąsiadów, którzy z pewnością usłyszeliby inwektywy padające pod adresem Moczara, Gomółki i Cyrankiewicza.” (Joanna Jax „Śpiew bezimiennych dusz”)

„Dopiero świtało, miasto było jak wymarłe, a pustymi ulicami zimny wiatr pędził gazetowe płachty, na których poprzedniego dnia uliczni sprzedawcy rozłożyli swoje towary. Gospoda nazywała się Key Key’s, a do wejścia położonego jakby w podziemiu prowadziły strome schody. Chowając się przed wiatrem i zacinającą mżawką, pchnąłem masywne, zbite z grubego drewna drzwi. Ze środka uderzyło ciepło i przyćmione, żółtawe światło. Nie pamiętam, czy przy drewnianych ławach odgrywających rolę restauracyjnych stolików siedzieli jacyś ludzie. Pamiętam za to, że izdebkę wypełniały płynące z głośników nad barem dźwięki pieśni Shine on You Crazy Diamond.” (Wojciech Jagielski „Na wschód od zachodu”)

Sobota to dwa spotkania z Waszymi ulubionymi Autorami powieści i reportażu. Joanna Jax w swojej twórczości najchętniej buduje wzruszające historie rodzinne, w które ingeruje wiatr historii. Wojciech Jagielski natomiast to gwiazda polskiego reportażu, podróżnik, dziennikarz i publicysta, były korespondent wojenny. Znany przede wszystkim z bezkompromisowości oraz reporterskiej dociekliwości.

7.09.2024
17:00 – spotkanie z Joanną Jax / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
19:00 – spotkanie z Wojciechem Jagielskim/ aula Medyka / ul. Mieszka I 27
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Trzy podróże na III dzień festiwalu PRETEKSTY

„Jak każe stara tradycja, gość, który przybywa na Kaukaz, jest niczym wysłannik nieba i nieba trzeba mu przychylić, a ostatnimi czay przede wszystkim zapewnić go, że w Swanetii jest bezpiecznie. Dlatego też przy pierwszym spotkaniu przybysz otrzymuje solenną obietnicę, że jeśli spadnie mu choć jeden włos, gospodarz zastrzeli winowajcę, spokojna głowa, kałasznikow jest w domu. Kiedy Zakro poinformował nas o tej szczególnej polisie ubezpieczeniowej, nie byłam pewna, czy to żart, czy nie, na szczęście włos mi z głowy nie spadł, więc kałasznikowem nikt nie musiał dochodzić sprawiedliwości.” (Anna Dziewit-Meller i Marcin Meller „Gaumardżos! Opowieści z Gruzji”)
Trzeciego dnia PRETEKSTÓW zabieramy Was w podróż! Najpierw dosłownie, na spotkanie z Anną Dziewit-Meller, Autorką książek dla dzieci (między innymi „Damy, dziewuchy, dziewczyny. Podróże w spódnicy”), ale również współautorką książek podróżniczych. W swoich powieściach nasza gościni przedstawia głównie historie kobiet.
Następnie, wśród pięknych okoliczności przyrody, na latarni na Wenei czeka Was podróż poetycka (11. Slam poetycki im. Franciszka Rabelais) oraz muzyczna (koncert Smutnego Tuńczyka).
6.09.2024
18:00 – spotkanie z Anną Dziewit-Meller / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
19:30 – slam poetycki im. Franciszka Rabelais / Latarnia na Wenei
21.00 – koncert Smutny Tuńczyk / Latarnia na Wenei
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

II dzień PRETEKSTÓW historycznie i sensacyjnie

„Włościanki, wraz z udziałem Kółek Rolniczych, skrzętnie budowały zainteresowanie wystawą propagującą wytwórczość miasta i powiatu. Początkowo miała trwać od 3 do 6 października, jednak ogromne zainteresowanie wymusiło na organizatorach przedłużenie jej do 11 października. Od 26 września 1936 roku ukazało się kilkanaście tekstów w „Lechu”, a pierwsze z nich pełniły rolę przewodnika. Autor, zapraszając czytelników do obejrzenia wystawy, wskazywał kierunek zwiedzania i opisywał znajdujące się tam stoiska Koła Ziemianek, młodych artystów i dalej korytarzem prowadził do ogrodu, zachęcając też do zwiedzenia pawilonu nad jeziorem oraz hali Wielkopolskiej Garbarni. Ekspozycje zwiedziło ponad 16 tysięcy osób.” (E. Urbaniak i E. Kowalska-Śmielecka „Składy kupieckie i zakłady rzemieślnicze przy „pryncypalnej” ulicy w Gnieźnie w świetle lokalnej prasy z lat 1919-1939″)
„Mieszkał na drugim piętrze, ale winda była zepsuta od dwóch dni, więc ruszył po schodach. Doszedł na pierwsze półpiętro, gdy usłyszał trzaśnięcie drzwi i ruch na klatce schodowej. Po chwili szybkim krokiem zeszli trzej mężczyźni. Minęli go w milczeniu i znikli na dole. Nigdy ich wcześniej nie widział. Przyspieszył kroku. Dobrze przeczuwał: drzwi do jego mieszkania były uchylone. Pchnął je delikatnie, wsunął rękę i nacisnął włącznik, ale światło się nie zapaliło. Wyłączyli prąd, żeby nie działało wi-fi – pomyślał. Bali się ukrytej kamery. Poświecił sobie telefonem i włączył prąd. Dopiero teraz zobaczył, że program monitorujący mieszkanie wysłał mu ostrzeżenie.” (Vincent Severski „Nabór”)
Drugi dzień pretekstów, to niesamowite historie. Dosłownie – historia lokalna, którą opisały w najnowszej książce Autorki – lokalne patriotki, emerytowane muzealniczki i pasjonatki historii Gniezna. A zaraz potem historie tajemnicze i sensacyjne, czyli spotkanie z Vincentem Severskim, którego powieści szpiegowskie inspirowane są wieloletnią służbą wywiadowczą.
5.09.2024
17:00 – spotkanie z Elżbietą Urbaniak i Elżbietą Kowalską-Śmielecką / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
19:00 – spotkanie z Vincentem Severskim / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Duchy, upiory i fantastyka – czyli I dzień PRETEKSTÓW

„Karolek próbował zasnąć. Leżąc w trumience, ściskał pluszowego nietoperza, ale sen nie nadchodził, przeganiany uporczywym bólem brzucha. Dzisiejsze badanie… Było takie trudne! Mamusia mówiła, żeby nie gryzł pani dentystki. I prawie się udało. Dzielnie siedział w fotelu przez godzinę. Gdy jednak dentystka kciukiem dotknęła jego długiego kła, nie wytrzymał i chaps! Ugryzł.” (Sylwia Błach  „Wampiry, potwory, upiory i inne nieziemskie stwory”)
„Aleksander Dymitriewicz Skórzewski wypaplał, że jest pan bez grosza, potrzebuje pan znacznych funduszy na badania, a przy tym można zaufać pańskiej ogromnej wiedzy, połączonej z pomysłowością i duchem przygody. – Z tym duchem przygody smarkacz trochę przesadził – mruknął lekarz na wpół do siebie.” (Andrzej Pilipiuk „Szewc z Lichtenrade”)
Lubicie duchy (lub inne upiory)? 4 września, w pierwszy dzień PRETEKSTÓW czekają Was iście „duchowe” przeżycia. Ale wcale w nie tak oczywistym znaczeniu. Na pewno jednak oboje Autorzy (choć dla różnych grup Czytelników) zabiorą Was w swoje magiczne, fantastyczne i nieco mroczne światy.
4.09.2024
10:00 – spotkanie z Sylwią Błach / Dom Sąsiedzki pod Sówką / ul. Staszica 12a
18:00 – spotkanie z Andrzejem Pilipiukiem / aula Medyka / ul. Mieszka I 27
Festiwal PRETEKSTY dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Konferencja Prasowa na ostatniej prostej do PRETEKSTÓW

Dziś w Parku przy Urzędzie Miejskim odbyła się konferencja prasowa poświęcona Festiwalowi Literackiemu PRETEKTY, którego 14. edycja wystartuje już lada moment. Festiwal rozpocznie się w środę, 4 września 2024.

W konferencji wzięli udział: Prezydent Miasta Gniezna Michał Powałowski, Wicedyrektorka Miejskiego Ośrodka Kultury w Gnieźnie Marta Pacak, Prezes Wielkopolskiej Izby Gospodarczej Karol Sikorski oraz Dyrektor Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna Piotr Wiśniewski.

„Gnieźnieński Festiwal Preteksty ma na festiwalowej mapie Polski już swoją ugruntowaną pozycję, odbywa się bowiem w tym roku już po raz 14-ty. Nasza Biblioteka Publiczna, główny organizator festiwalu, przyjęła taką formułę, że z jednej strony sprowadza dla gnieźnieńskiej publiczności największe ogólnopolskie nazwiska – w tym roku będzie choćby pisarka Anna Dziewit-Meller. Ale na Pretekstach jest również miejsce dla autorek/autorów z Gniezna i okolic. Więc jest i ogólnopolsko, i lokalnie jednocześnie.” – mówił prezydent. Następnie głos zabrał Karol Sikorski, który opowiedział o najnowszej książce Elżbiety Urbaniak i Elżbiety Kowalskiej-Śmieleckiej „Składy kupieckie i zakłady rzemieślnicze przy „pryncypalnej” ulicy w Gnieźnie w świetle lokalnej prasy z lat 1919-1939″, którą będzie można zdobyć na pretekstowym spotkaniu z autorkami. Marta Pacak natomiast opowiedziała o spektaklu „O szkodliwości tytoniu” Teatru Wszelki Wypadek, na co dzień działającego przy Miejskim Ośrodku Kultury, który tradycyjnie zakończy festiwalowe dni spotkań autorskich. Dyrektor Piotr Wiśniewski podsumował całość PRETEKSTÓW, czyli spotkania autorskie, slam poetycki, koncert, spektakl oraz raz jeszcze wymienił wszystkich współorganizatorów i partnerów, bez których 14. Festiwal Literacki Preteksty nie mógłby się odbyć.

Zatem do zobaczenia 4 września na festiwalowym szlaku!

14. Festiwal Literacki PRETEKSTY – Dzień Piąty – 8.09.2024

Piątego, ostatniego dnia spotkań autorskich Festiwalu Literackiego PRETEKSTY zapraszamy Was najpierw do auli WSCKZiU (ul. Mieszka I 27) na dwa spotkania: o godzinie 16:00 z Irminą Kosmalą oraz o godzinie 18:00 z Wojciechem Chmielarzem. Następnie przeniesiemy się do sali widowiskowej MOKu na spektakl Teatru Wszelki Wypadek o godzinie 20:00.

16:00 / aula WSCKZiU (ul. Mieszka I 27)

Irmina Kosmala – mgr filologii polskiej i mgr filozofii. Autorka Złudy  (wyd. VipArt 2020), tryptyku Złuda albo dziennik pandemiczny (opublikowanego na stronie „Latarni Morskiej”) oraz wyróżnionego nagrodą Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich zbioru recenzji Itinerarium (wyd. Zeszyty Poetyckie 2023). Współautorka posłowia do książki Słowo-Tok. Inicjatorka comiesięcznych spotkań literackich oraz – od dziewiętnastu lat redaktor naczelna Kuźni Literackiej: www.kuznia.art.pl

Krótka historia nikczemności – to jej druga powieść, która zostanie zaprezentowana podczas Festiwalu Literackiego PRETEKSTY.

18:00 / aula WSCKZiU (ul. Mieszka I 27)

Wojciech Chmielarz to obecnie jeden z najbardziej cenionych twórców kryminałów. Odkąd w 2015 roku zdobył Nagrodę Wielkiego Kalibru zgarnia wszystkie najbardziej prestiżowe dla kryminałów nagrody. Jego książki są z sukcesami ekranizowane i adaptowane do słuchowisk. Nie ma sobie równych jeśli chodzi o umiejętność utrzymania napięcia, potrafi też zaskoczyć zakończeniem. Dla fanów książkowych zbrodni i zdeterminowanych detektywów – spotkanie niemal obowiązkowe.

20:00 / sala widowiskowa Miejskiego Ośrodka Kultury

Teatr Wszelki Wypadek: Monodram „O szkodliwości tytoniu” oparty jest na jednoaktówce Antoniego Czechowa. Tytuł jest jednocześnie tematem wykładu bohatera sztuki. Jego wystąpienie szybko jednak przeradza się w intymne zwierzenia o własnym życiu. Monolog postaci, w którym komizm przeplata się z tragizmem, ujawnia dramat człowieka uwikłanego w toksyczne relacje, udręczonego, bezsilnego.

 

Festiwal organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna.
Wsparcia udzielają partnerzy: Wielkopolska Izba Gospodarcza, Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie “Ośla Ławka”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie, GUTW, KDoK, Stowarzyszenie “Fantasmagoria”, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich OW w Poznaniu.

„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”

14. Festiwal Literacki PRETEKSTY – Dzień Czwarty – 7.09.2024

Czwartego dnia PRETEKSTÓW odbędą się dwa spotkania w auli WSCKZiU (ul. Mieszka I 27) o godzinie 17:00 oraz 19:00.

Spotkanie autorskie z Joanną Jax – godz. 17:00

Joanna Jax – jedna z ulubionych autorek gnieźnieńskich czytelniczek i czytelników (co potwierdza historia wypożyczeń egzemplarzy jej powieści). W swojej twórczości najchętniej buduje wzruszające historie rodzinne, w które ingeruje wiatr historii. To właśnie realia historyczne, w których świetnie porusza się autorka oraz pełne emocji, a równocześnie realistyczne, rysowanie ludzkich losów na ich kanwie podbijają serca jej czytelników. Rozmowę z Joanną Jax przeprowadzi autorka książek dla dzieci, zapalona czytelniczka i wieloletnia przyjaciółka biblioteki, Agnieszka Gadzińska.

Spotkanie autorskie z Wojciechem Jagielskim – godz. 19.00

Wojciech Jagielski to gwiazda polskiego reportażu. Ale oprócz tego podróżnik, dziennikarz i publicysta, były korespondent wojenny. Znany przede wszystkim z bezkompromisowości oraz reporterskiej dociekliwości. Laureat wielu prestiżowych nagród, nominowany był do nagrody im. R. Kapuścińskiego oraz NIKE. Jego książki, wystarczy wspomnieć „Modlitwę o deszcz” wielokrotnie były przyczynkiem do dyskursu społecznego. Na tym spotkaniu z pewnością nie zabraknie emocji.

Festiwal organizują: Miasto Gniezno wraz z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna.
Wsparcia udzielają partnerzy: Wielkopolska Izba Gospodarcza, Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie “Ośla Ławka”, Klub Krytyki Politycznej w Gnieźnie, GUTW, KDoK, Stowarzyszenie “Fantasmagoria”, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich OW w Poznaniu.

„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”