Biblioteka Otwarta Na Każdego – w nazwie naszego projektu nie ma ni grama przesady. Czytać może każdy, a czytelnicy są wszędzie, choćby z zakładach karnych. Właśnie tam, w Zakładzie Karnym w Gębarzewie, pojawiła się nasza „dostępna” oferta – w osobie pisarza Ryszarda Ćwirleja. To znany i bardzo poczytny autor kryminałów, także wśród osadzonych. Właśnie ten gatunek – czyli kryminał – był tematem spotkania autorskiego w Gębarzewie. Ryszard Ćwirlej przybliżył uczestnikom historię polskiego kryminału, począwszy od powieści Tyrmanda z lat 50., czyli kultowego „Złego”, poprzez propagandowe milicyjne produkcyjniaki z cyklu „Ewa wzywa 07” (wydawane od końca lat 60.) czy tzw. kolorowe zeszyty, czyli broszurowe komiksy z kapitanem Żbikiem, polską, i nieco siermiężną, wersją Jamesa Bonda. Rysował je m.in. Grzegorz Rosiński, autor słynnego „Thorgala”.
Ta przekrojowa historia kryminału kończy się na transformacji ustrojowej, kiedy to bezkrytycznie zachłysnęliśmy się tym, co wydawano na Zachodzie. A ostatnim rozdziałem, który wciąż się pisze, jest renesans polskiego kryminału. W mało którym gatunku literackim w Polsce wydaje się tak dużo i tak różnorodnie, jak właśnie w kryminale. A rękę, czy raczej klawiaturę, do tego boomu na kryminał przyłożył oczywiście sam Ryszard Ćwirlej. Jest on autorem dwóch cyklów kryminalnych: o milicjantach i policjantach działających od lat 80. XX w. do czasów współczesnych oraz przygód przedwojennego komisarza Fischera, który – jak zdradził autor – ma szansę załapać się na udział w II wojnie światowej.
Trzeba przyznać, że spotkanie było bardzo treściwe nie tylko z powodu zaproszonego gościa, ale także oczytanej i aktywnej publiki – osadzeni zadawali wiele ciekawych pytań, mieli też dużo własnych obserwacji i przemyśleń. Zapewne dlatego trwające ponad półtorej godziny spotkanie minęło nie wiadomo kiedy.
Projekt Biblioteka Otwarta na Każdego otrzymał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Kultura Dostępna” oraz Miasta Gniezna.
