Festiwal Fyrtel – twórczy konglomerat opowieści o mieście

Zakończył się VII Festiwal Fyrtel – czas na podsumowanie trzydniowego świętowania, choć warto od razu zaznaczyć, że niektóre działania (jedna wystawa i film o gnieźnieńskiej muzyce) swój finał będę dopiero miały, w niedalekiej przyszłości. Już natomiast wiemy, że tegoroczna edycja festiwalu była wyjątkowo udana, o czym zdecydował dobór twórców i artystów. Różnorodność talentów, pasji i artystycznych form wyrazu miała jeden wspólny mianownik – Gniezno. Miasto jako inspiracja, jako miejsce pochodzenia, jako punkt odniesienia przebijało przez wszystkie festiwalowe wydarzenia. Cieszymy się, że Gniezno ma tak wielu wspaniałych ludzi, których warto dostrzec i docenić.

Festiwal otworzył czwartkowy wieczór autorski Krzysztofa Szymoniaka. Poeta rozwiesił literacki most między Gnieznem a Cieszynem w swoich najnowszych „Zapiskach cieszyńskich”. Spotkanie, odbywające się pod hasłem „Czytajcie swoich poetów!”, było swego rodzaju wezwaniem do wczytywania się w twórczość lokalnych poetów, przez których wrażliwość i język filtrowane są dusze „lokalnych fyrtli”.

Kolejny dzień festiwalu również rozpoczęła literacka premiera, tym razem dla młodszych czytelników. Pisarka Agnieszka Gadzińska zaprezentowała książkę „Tu cień pada inaczej”. Akcja powieści rozgrywa się właśnie w Gnieźnie, w kamienicy przy ulicy Kaszarskiej, a także na Rynku, Łazienkach, a nawet w Komendzie Policji. I jeszcze ciekawostka – wymieniona w książce Pani Ewa, bibliotekarka to autentyczna postać z gnieźnieńskiej książnicy.

Prawdziwym artystycznym odkryciem festiwalu była wystawa młodych artystek Adrianny Rakowskiej i Wiktorii Młynarczyk. W bibliotecznym holu przy ul. Staszica 12a otwarto wystawę „Zasypiam”, której znakomite grafiki zachwyciły zwiedzających. Podczas wernisażu można było posłuchać, jak powstały plansze, jak współpracowało się autorkom oraz jakie osobiste doświadczenia stoją za tą graficzną opowieścią. Bo wystawione plansze czekają na wydanie w formie powieści graficznej.

Tego samego dnia odbyło się spotkanie z pisarzem Ryszardem Ćwirlejem i reżyserem Sebastianem Buttnym. Temat spotkania, mimo iż historyczny, był naprawdę gorący – to zuchwała kradzież figury św. Wojciecha z sarkofagu gnieźnieńskiej katedry w 1986 roku. Tak się składa, że ów temat zainteresował obydwu twórców. Z tą różnicą, że – jak powiedziano na spotkaniu – tam, gdzie kończy się powieść Ćwirleja, zaczyna się scenariusz Buttnego. Dyskusja była bardzo ciekawa – rozmawiano o paradoksach śledztwa, o politycznym tle wydarzenia. Ujawniono też, kto zagra główną rolę w produkcji – otóż Mateusz Kościukiewicz. Już za pięć tygodni ruszają zdjęcia do filmu o tej kradzieży.

Wielkim finiszem Fyrtla była sobotnia gala, na której zaprezentowano m.in. projekty miejskiej książnicy. W tym wystawę Rafała Wichniewicza „Gniezno, które nigdy nie powstało”, którą niebawem można będzie poznać w Czytelni Biblioteki Głównej przy ul. Mieszka I 16. A także zapowiadana na koniec października ekspozycja „To kobiety zbudowały Gniezno”. Jej twórcy – Kamila Kasprzak-Bartkowiak i Paweł Bartkowiak – podkreślali, że rola kobiet w mieście Pierwszych Piastów jest ciągle mało eksponowana i doceniania. O innym, powstającym jeszcze, projekcie Jakuba Dzionka i Aleksandra Karwowskiego, opowiedział ze sceny ten drugi. Celem jest stworzenie opowieści o gnieźnieńskiej muzyce i jej twórcach. Materiału jest tak dużo, że powstanie kilka odcinków filmu – będzie można zobaczyć na profilu FB Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna. Tam też szeroka publiczność będzie mogła zobaczyć audiowizualny poemat „Czy miasto do nas mówi?” – słowa Pawła Bakowskiego do obrazu stworzonego przez Mateusza Zubla. Produkcja dosłownie zaparła dech w piersiach zgromadzonym w Teatrze widzom.

Gala Fyrtla oczywiście nie może obyć się bez miejskich nagród. „Królika” Nagrodę Kulturalną Miasta Gniezna wiceprezydent Jarosław Grobelny wręczył Irminie Kosmali – autorce, redaktorce i prowadzącej Kuźnie Literacką. Medal koronacyjny z rąk wiceprezydenta otrzymali: Tomasz Kujawski – twórca niezależnej sceny teatralnej Gniezna, Krzysztof Szymoniak – dziennikarz i poeta oraz Rafał Stańczak – dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej w Gnieźnie. Ostatnim akordem był znakomity, jubileuszowy koncert zespołu „Zagrali i Poszli”. Tego stażu – 30 lat na scenie – zupełnie po muzykach nie widać. Energii i pasji mogą im z pewnością pozazdrościć młodsi koledzy po fachu.

VII edycję Festiwalu „Fyrtel”, organizowanego przez Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna i Miasto Gniezno, dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje 2021”.

Zdjęcia Dawid Stube i Waldek Stube

 

 

 

„Wieczór na Fyrtlu” – piękne podsumowanie jubileuszu Biblioteki

Zdecydowanie „Wieczór na Fyrtlu” dla zgromadzonej na gali publiki, a także internautów, którzy mogli śledzić wydarzenie on-line zapamiętany zostanie jako święto miejskiej książnicy. Rocznicowe akcenty – Biblioteka obchodzi w tym roku 75. rocznicę istnienia, mocno zaznaczyły się podczas wydarzenia. Najpierw premierowy pokaz miał film „Spacerem po Bibliotece. Kilka opowieści o gnieźnieńskiej książnicy”. Historie opowiedziane przez bibliotekarzy i osoby, które wspominały bibliotekę sprzed lat, wzruszyły i byłych, i obecnych bibliotekarzy obecnych na sali. Pracownicy, którzy pożegnali się w tym roku z instytucją zostali wyróżnieni medalem koronacyjnym przyznanym przez Prezydenta Miasta Gniezna Tomasza Budasza. Anna Grygiel, Małgorzata Szymańska-Śmielecka i Urszula Piątyszek przyjęły wyróżnienie i gratulacje od wiceprezydenta Miasta Gniezna – Michała Powałowskiego. Pierwszy raz wręczono „Myszkę Marcysię” laur dla „Przyjaciela Biblioteki”. Jej laureatka – pisarka Agnieszka Gadzińska od dawna współpracująca z Biblioteką Publiczną Miasta Gniezna nie kryła radości i zaskoczenia.

Natomiast Królika – Kulturalną Nagrodę Miasta Gniezna otrzymał w tym roku Władysław Nielipiński – fotograf, kulturoznawca i animator kultury, który od lat wspiera, promuje i tworzy fotograficzną historię Wielkopolski. Nagrodę, w imieniu Kapituły Nagrody składającej się z osób, które „Królika” otrzymały dotychczas, ogłosił Paweł Bąkowski, zaś wręczył wiceprezydent Miasta Gniezna – Michał Powałowski.

Wydarzenie było także okazją do podsumowania VI Festiwalu FYRTEL, projektu od września realizowanego w Bibliotece. O warsztatach dziennikarsko-fotograficznych opowiedzieli członkowie niezależnej grupy fotografików „Gnieźnianie” Katarzyna Olejniczak-Gołembowska, Michał Koszela i Daniel Mopert. Był czas także na akcenty muzyczne – realizowane w Bibliotece warsztaty woklano-filmowe zaowocowały dwoma inicjatywami: premierowym pokazem wideoklipu projektu „Tom Bishop”. Utwór do słów Bolesława Leśmiana „Dwoje ludzieńków” zaśpiewali Aleksander Schmidt i Maciej Rembikowski. Swoje wokalne talenty u boku Aleksandra Schmidta zaprezentowała także Martyna Lepiesza.

Ostatnim punktem programu był spektakl w reżyserii Jarosława Mikołajczyka „Miasto portretów trumiennych”. Artysta – prawie jak na spacerach, które odbywa w roli przewodnika – poprowadził uczestników wydarzenia po zapomnianych postaciach gnieźnieńskiej kultury. Przy muzycznym wsparciu Michała Pilasa historie miasta opowiadały – ustami Mikołajczyka – duchy przeszłości.

Galę zakończyło wspólne zdjęcie byłych i obecnych na sali pracowników Biblioteki. Każdy miał różowy goździk w butonierce – ten florystyczny akcent wyróżniał całą biblioteczną rodzinę wśród publiki. I razem stworzył urodzinowy biblioteczny bukiet.

 

Wydarzenie Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna realizowane w ramach projektu “VI Festiwal “Fyrtel” dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Kultura – Interwencje 2020”.

 

Zdjęcia Anna Farman

 

 

Doceniamy nasze, czyli Festiwal Dziedzictwa Kulturowego Gniezna FYRTEL po raz piąty

Trudno o lepszy początek. FYRTEL rozpoczął się wernisażem wystawy zdjęć coraz bardziej rozpoznawalnego w fotograficznym środowisku Sebastiana Ucińskiego. Tłumnie przybyli uczestnicy wydarzenia byli tego samego zdania.
To pierwsza indywidulana wystawa fotografika. Autor od kilku lat należy on do nieformalnej grupy „Fotograficzny MŁYN”, w latach 2017 i 2018 otrzymał wyróżnienie w konkursie Wielkopolska Press Photo. Ostanie dwa lata, na zlecenie Urzędu Miasta Gniezna, pracował nad fotograficzną dokumentacją Traktu Królewskiego, a także zapisem uliczek Gniezna. W kwietniu 2019 roku wraz z Markiem Lapisem i Jerzym Andrzejewskim został zaproszony przez Miejski Ośrodek Kultury w Gnieźnie do wspólnej wystawy „Od stulecia do tysiąclecia” w ramach Dni Kultury Polskiej, która została zaprezentowana w Brnie (Czechy). Główną bohaterką prezentowanej w Bibliotece Publicznej Miasta Gniezna przy ul. Staszica 12a wystawy jest miasto Gniezno. Zdjęcia, które złożyły się na ekspozycję „Moje miasto, mój dom, MY” to głównie przedstawienia tkanki architektonicznej czy sceny z życia zwykłych mieszkańców. Jest tu odrobinę magii obserwowanej przyrody, sporo reporterskiej penetracji, a także niebanalne obrazy miejsc.
Tegoroczny Festiwal nie zapomniał także o najmłodszych – dla nich organizator przygotował warsztaty „Moje miasto Gniezno”. Pokazaliśmy Gniezno z nowych perspektyw, tak aby Ci mniejsi członkowie naszej miejskiej społeczności wiedzieli, że bycie „gnieźniokiem” to nie taka błaha sprawa – to duma!
Festiwal kończyliśmy „Wieczorem na Fyrtlu” w andrzejkowym entourage’u. „Wieczór na Fyrtlu” poprowadzili – czarownie – Iwona Piechocka-Jóźwiak i Piotr Wiśniewski. Był cylinder, więc oczywiście musiał być i „Królik”. Tegoroczna Nagroda Kulturalna Miasta Gniezna – wręczona przez Dariusza Pilaka w imieniu Prezydenta Gniezna – trafiła do Pawła Bąkowskiego. Ta nagroda – choć do ostatniego momentu trzymana była w tajemnicy – nie mogła być niespodzianką dla nikogo, kto choć trochę interesuje się kulturą w Gnieźnie. Paweł Bąkowski to laureat zasłużony i niepokorny. Prezes Stowarzyszenia „Ośla Ławka”, animator kultury, poeta, slamer, muzyk – długo by wymieniać. Odbierając statuetkę Królika, Paweł podziękował wszystkim, którzy mieli na niego formatywny wpływ. Ale nie była to jedyna nagroda wręczona tego wieczoru. Medal Koronacyjny odebrała inna ważna postać Gniezna – Piotr Żelazowski, właściciel Klubu Muzycznego „Młyn”. Trudno sobie wyobrazić miasto i jego scenę muzyczną bez tego miejsca na mapie. Piotr Żelazowski, odbierając medal, powiedział że choć nie pochodzi z Pierwszej Stolicy, to właśnie w tym mieście, z którym związał się 18 lat temu, spotkało go to, co najlepsze. Nagród tego wieczoru było więcej – podczas gali ogłoszono wyniki Konkursu Recytatorskiego „Peregrynacje po literaturze gnieźnieńskiej. Od źródeł do współczesności”. Jury artystyczne w składzie: Andrzej Malicki, Zenona Golc, Wanda Polkowska nagrodziło za interpretacje poezji Marii Springer uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. W kategorii szkół podstawowych nagrodzono: Annę Kozanecką (SP nr 7) – I miejsce, Maję Tomczyk (SP 10) – II miejsce, Jagodę Pleskot (SP 10) – III miejsce, wyróżnienie otrzymał Jakub Stefański (SP 1). W kategorii szkoły ponadpodstawowe nagrody otrzymali: Klaudia Świtalska (II LO) – I miejsce, Jakub Sufleta (I LO) – II miejsce, Adam Przybylski (I LO) – III miejsce, wyróżnienie w tej kategorii trafiło do Marika Kurczewska (I LO)
Wieczór był też okazją, by podsumować dwa ważne projekty zrealizowane w tym roku przez Miejski Ośrodek Kultury – „W zdrowym ciele – zdrowy duch” oraz Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna – „Tu blubramy po naszemu!”. Gwarowymi monologami gnieźnieńską publiczność rozbawiła do łez Eka Bolecha. Galę zakończył koncert „Między książką a piosenką” grupy Tom Bishop. Było muzycznie, poetycko i zagadkowo, bo wokalista Aleksander Schmidt, jako przerywniki, przygotował dla publiczności zagadki literacko-muzyczne.

 

I Piknik Czytelniczy – to była wspaniała impreza

Za nami nasz I Piknik Czytelniczy. Możemy powiedzieć, że było to naprawdę ekscytujące doświadczenie. Wspaniali uczestnicy, uśmiechy, dużo pozytywnej energii i serdeczne spotkania z naszymi czytelnikami, no i niestety deszcz, tak właśnie zapamiętamy to wydarzenie.
Przygotowaliśmy sporo atrakcji i cieszyliśmy się, że zyskały uznanie wśród odwiedzających nas osób. Nasze kluby – prezentując się – zapraszały do rozmaitych aktywności. Od zagadek literackich proponowanych przez członkinie klubu „Trzy kwadranse z książką”, przez pozycje książkowe nakłaniające do wyrobienia zdrowych nawyków żywieniowych klubu „Apetyt na książkę”, aż po propozycję włączenia się w akcję społeczną Fundacji im. Zbigniewa Herberta „Podaruj wiersz”. Można było w niej przygotować listowną wiadomość dla dowolnej osoby posiłkując się twórczością wieszcza. W „STREFIE CZYTANIA” przygotowaliśmy książki, które mogły umilić chwile odpoczynku na leżaku. Dla małych miłośników książek przygotowaliśmy prawdziwą atrakcję – czytanie wraz z animowaniem tekstu. Były warsztaty i zabawy dla dzieci „CZY TU, CZY TAM – CZYTAM! realizowane pod patronatem akcji „Cała Polska czyta dzieciom”, a także strefa Smerfów, w której można było ruszyć tropem małych bohaterów kreskówki i przygotować np. „smerfny domek”. Dla miłośników atrakcji sportowych były piłkarzyki, mini golf, czy koszykówka.
Szczególnym momentem w trakcie Pikniku było wręczenie Medalu Koronacyjnego, naszej koleżance z pracy, pani Elżbiecie Kamińskiej. Wyróżnienie wręczył Prezydent Miasta Gniezna Pan Tomasz Budasz. Cieszyliśmy się, że możemy podzielić się z naszymi czytelnikami tak ważnym momentem.
Dzięki pomocy i zaangażowaniu kilku instytucji, tym którzy w niedzielne popołudnie wybrali się do Doliny Pojednania mogliśmy zaproponować jeszcze spotkanie z prehistorią (stoisko paleontologiczne rodziny Degórskich), malowanie twarzy, zaplatanie warkoczy (Cechowa Szkoła Rzemieślnicza), zabawę z Panem Kleksem, który doskonale prowadził gry podwórkowe i zachęcał do bańkowego szaleństwa (Dobrzesiebaw.pl). Odważni mogli skorzystać z darmowej analizy ciała przeprowadzonej przez Klub Zdrowego Odżywiania, zapraszaliśmy także na słodki poczęstunek (Piekarnia i Cukiernia Familijna – Fałkowo), a dzięki pracownikom Miejskiego Ośrodka Kultury było gdzie usiąść. Swoją najnowszą książkę promowała Sylwia Błach. Mieliśmy ponad 400 nagród do rozdania dzięki hojności firm: Altom, Velux, TropSport hurtownia sportowa, Pracownia K@M, PSB Mrówka, Waflowóz, Firmia Karuś – Tomasz Karski.
Z uwagi na deszcz, który nie był naszym sprzymierzeńcem, ostatnim punktem naszego pikniku okazał się występ Iluzjonisty Amona – Arkadiusza Wiatrowskiego.
Odwołać niestety musieliśmy koncert zespołu Tom Bishop. Jest on przełożony na 30 listopada, będzie częścią Festiwalu Dziedzictwa Kulturowego Gniezna „FYRTEL”.
Bardzo dziękujemy za Państwa liczną obecność, mamy nadzieję, że to nieostatni piknik organizowany przez Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna.

 

Zdjęcia: Anna Farman