Tag: gwara

Pogodalim i się pochichralilm

Tak było, kto nie był niech żałuje! Dobra wiadomość to taka, że będą dalsze spotkania.
Wiaruchna przyszła bardzo przygotowana, nie było żadnej poruty, wszyscy sią chichrali, a na koniec wszyscy chapsnęli i spucnęli sznekę z glancem.
 
Piękna gwara w wykonaniu aktora, a jednocześnie popularyzatora gnieźnieńskiej gwary, pana Andrzeja Malickiego pozostawiła na uczestnikach niezapomniane wrażenia.
 
Na kolejne spotkania z gwarą zapraszamy:
– 11 i 18 października do Filii nr 2 przy ul. Staszica 12a na godz. 16.30,
– 12 października o godz. 16.00 do Czytelni Biblioteki Głównej,
– 21 i 25 października do Filii nr 9 na os. Orła Białego 18 na godz. 15.40 oraz 17.00.
 
Spotkania realizujemy w ramach projektu “Laboratorium słowa 2021”. Otrzymały one dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

 

 

Apetyt na gwarę w wykonaniu Myszki Marcysi

Nauka gwary może być wyjątkowo smakowita. Zwłaszcza, gdy jest się głodnym i gdy znudziły się kanapki z serem. Na szczęście od czego są restauracje na dowóz. Zwłaszcza takie, które w menu mają…gwarę, czyli plendze, sznekę z glancem i pyry z gzikiem. Zapraszamy na drugi wyjątkowo apetyczny filmik gwarowy z Myszką Marcysią.

Cykl „Myszka Marcysia uczy gwary” powstał w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!”, który uzyskał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”.

 

 

Zapraszamy na warsztaty i spotkania, które przygotowaliśmy w październiku

Koniec jednego zwykle oznacza początek czegoś innego. Tak samo u nas – z końcem miesiąca zapraszamy na nowe cykle spotkań i wydarzenia.

Projekt Laboratorium słowa 2021 zdążyliście już poznać głównie dzięki spotkaniom autorskim, które latem gościły na zaprzyjaźnionej Latarni na Wenei, teraz zapraszamy na warsztaty, które realizujemy w ramach tego przedsięwzięcia.

W październiku gorąco powitamy zainteresowanych grami. Gnieźnieński Klub „Fantasmagoria” poprowadzi obeznanych z tematem, jak i niewtajemniczonych w arkana planszowych, karcianych, słownych i innych rodzajów gier towarzyskich. Uczestnikom spotkań gwarantujemy doskonałą zabawę w doborowym towarzystwie. Rezerwujcie październikowe wtorki i czwartki – a dokładnie 12, 14, 26 i 28, zawsze o godz. 15.30. Swój udział należy zgłosić mailowo: piotr_dudek2689@o2.pl. Spotkania w Czytelni Biblioteki Głównej przy ul. Mieszka I 16.

Wszystkie październikowe poniedziałki, tj. 4, 11, 18 i 25 mogą rezerwować sobie ci, których marzenia wiodą w stronę wokalnych przymiarek. Po świecie dźwięków poprowadzi Aleksander Schmidt – najprawdziwszy wyznawca i pasjonat muzycznego rzemiosła, nauczyciel i muzyk. Zgłoszenia: alexstudio@o2.pl. Warsztaty „Co jest grane?” obywają się o godz. 16.00 w Czytelni Biblioteki Głównej przy ul. Mieszka I 16.

A dzieci w wieku przedszkolnym wraz z rodzicami lub w grupach przedszkolnych zapraszamy na aż osiem spotkań czytelniczych pn. „Pierwsze czytanki”. Książkowym tematom patronuje akcja „Cała Polska czyta dzieciom”, a książkowymi bohaterami w październiku będą: „Akademia Pana Kleksa” „Wyprawy pirata Rabarbara”, „Wiersze, że aż strach” i „Szneka z glancem”. Najwyższa jakość czytelniczych warsztatów zapewnią prowadzące: Ewa Jaworska i Daria Polus. Dzieci z opiekunami zapraszamy w środy o godz. 16.30 (6, 13, 20 i 27 października), a grupy przedszkolne we wtorki o 10.00 (5, 12, 19 i 26 października) do Bazy Centrum Edukacji Kreatywnej przy ul. Jana Pawła II 5/6. Obowiązują zapisy: daria.polus@onet.pl

Pielęgnacja rodzimego języka, czyli gwary to jeden z ważniejszych dla nas kierunków działań. W październiku zapraszamy na spotkania prowadzone przez naszego „gwarowego” specjalistę – Andrzeja Malickiego. Zaplanowaliśmy w sumie 6 spotkań pn. „Blubramy na fyrtlu” w naszych bibliotekach, na których przyjrzymy się tradycji i współczesności lokalnego języka. Liczymy na wymianę doświadczeń uczestników spotkań, których zapraszamy 6 października na godz. 17.00 do Filii nr 1 przy ul. Kruczej 3, 11 i 18 października do Filii nr 2 przy ul. Staszica 12a na godz. 16.30, 12 października o godz. 16.00 do Czytelni Biblioteki Głównej, 21 i 25 października do Filii nr 9 na os. Orła Białego 18 na godz. 15.40 oraz 17.00.

W ramach projektu Laboratorium Słowa 2021 w październiku odbędą się jeszcze spotkania dla seniorów z cyklu „Pomocna dłoń”. Tym razem tematem rozmowy będą sposoby na dbanie o swoje zdrowie zarówno w zakresie fizycznym, jak i psychicznym. Wydarzenie odbędzie się 14 października o godz. 16.oo w Czytelni Biblioteki Głównej.

Do rozmów na temat czasu wolnego i rekreacji w mieście Pierwszych Piastów zachęcamy w ramach innego cyklu – „Porozmawiajmy”. O tym, jak wygląda kulturalna aktywność gnieźnian porozmawiamy 6 października o godz. 16.00, także w Czytelni Biblioteki Głównej.

Wydarzenia w ramach projektu “Laboratorium słowa 2021” Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna otrzymały dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

 

Myszka Marcysia uczy gwary: List od kuzynki Leokadii

„Myszka Marcysia uczy gwary!” Ten mały biblioteczny gryzoń, jak zapewne pamiętacie, jest wyjątkowo ciekawy świata. Tym razem Marcysię zaciekawił język, jakim mówi się w Gnieźnie. I takie słowa, jak: kikać, kielochy, iść na szagę czy…kociamber! Koniecznie zobaczcie, co przydarzyło się sympatycznej Myszce. I o co chodzi z tą gwarą!
 

„Myszka Marcysia uczy gwary” to filmiki gwarowe dla gnieźnieńskich dzieci (i nie tylko) w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”.

 

Myszka Marcysia uczy gwary! – ruszyły warsztaty dla dzieci

Mali gnieźnianie poznają elementarz gwary – ruszyły biblioteczne warsztaty gwarowe dla dzieci z gnieźnieńskich przedszkoli oraz szkół podstawowych. Gwary uczy – oczywiście! – Myszka Marcysia, czyli biblioteczna maskotka oraz nasze bibliotekarki. Dzieci poznają słówka gwarowe, dowiadują się czym w ogóle jest gwara i dlaczego nie należy się wstydzić mowy „małej Ojczyzny”. Zabawy ruchowe, plastyczne i animacje to najlepszy sposób edukacji, w tym przypadku gwarowej. A galeria „pyrek” stworzonych przez dzieciaki pokazuje, że gwara może być wspaniałym natchnieniem twórczym!

Warsztaty prowadzone są na podstawie autorskich scenariuszy opracowanych przez pisarkę Agnieszką Gadzińską. Towarzyszą im filmiki gwarowe dla dzieci – pierwszy zostanie wyemitowany już jutro na bibliotecznym profilu FB i Youtubie.

Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna od lat stara się popularyzować gwarę gnieźnieńską, czyli miejscową odmianę dialektu wielkopolskiego. Szereg procesów historycznych i społecznych doprowadził do regresu dialektu regionalnego. Coraz mniej osób posługuje się swobodnie kodem mieszanym, czyli i polszczyzną ogólną, i gwarą. Kampania „Gwarze mówimy TAK!” ma dotrzeć do gnieźnian, w różnym wieku, z jasnym komunikatem – gwara nie jest „gorszą” mową, jest wspólnym skarbem, mową tych ziem i naszych serc, językowym dziedzictwem. Niematerialny charakter gwary powoduje, że nie można jej zamknąć w muzealnej gablocie – żeby przetrwała, trzeba jej używać, mówić nią.

Na zdjęciach dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 7 w Gnieźnie oraz Przedszkola nr 15 „Pszczółka Maja”.

Warsztaty „Myszka Marcysia uczy gwary” przeprowadzone są w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!”, który uzyskał dofinansowanie ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”. Warsztaty odbywają się pod patronatem Fundacji ABC XXI Cała Polska czyta dzieciom!

Gwarowa mapa Gniezna – onomastyka od kulis

Czy pamiętacie, gdzie w Gnieźnie były ulice: 22 lipca, Młodej Gwardii czy Plac Bohaterów Stalingradu? Dlaczego wolimy mieszkać raczej przy ulicy Rycerskiej niż Polnej? Co wspólnego ma kiosk przy Poczcie Głównej w Gnieźnie z przysłowiowym pruskim porządkiem? Za co otrzymał mandat od policji budowlanej dziadek profesor Elizy Grzelak oraz jak (fascynująco!) wygląda praca badawcza językoznawcy?
 
Zapraszamy na ostatni, jak zawsze wyjątkowo ciekawy, odcinek „Gwarowej mapy Gniezna”. Prof. Eliza Grzelak odsłania przed nami kulisy onomastyki, jej sekrety i zawiłości. Dowiemy się, skąd się biorą terenowe nazwy własne, jak je rozumieć i interpretować oraz dlaczego nasze potoczne rozumienie tychże nazw często rozmija się z ustaleniami językoznawców.
 
Cykl „Gwarowa mapa Gniezna – nazwy terenowe” realizowany jest w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”.
https://www.youtube.com/watch?v=XPR0MTLBpgY

Z gwarą smakuje najlepiej!

Od kuchni – to najsmaczniejszy sposób poznawania nowych miejsc! A co w menu ma Gniezno? Pyry z gzikiem, plendze, sznekę z glacem i …gwarę! W ten weekend „Szef kuchni polecał gwarę”. Takie „gwarowe” wkładki do menu turyści i goście otrzymywali w ten weekend w gnieźnieńskich restauracjach, kawiarniach, pizzeriach oraz w informacji turystycznej „Szlak Piastowski” przy deptaku. Gwarową ulotkę kulinarną opracował Andrzej Malicki, znawca gwary.

Od kilku lat gnieźnieńska Biblioteka Publiczna realizuje projekty promujące tzw. „blubranie”, czyli naszą odmianę dialektu wielkopolskiego. Gwara to nasza mowa codzienna – słychać ją w naszych domach, na fyrtlu, w podwórkach i …w kuchni! Wiele gwarowych określeń to właśnie nazwy kulinarno-spożywcze: kuchennych utensyliów czy właśnie miejscowych specjałów.

Gwara to skarb kultury oralnej, nie da się wiec gwary wsadzić do szklanej gabloty, żeby przetrwała – musi być używana. Musimy nią mówić, nie możemy się jej wstydzić.

Akcja „Szef kuchni poleca gwarę” realizowana była w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”.

 

 

W ten weekend „Szef kuchni poleca…gwarę”!

Co to jest ajntopf, kamsztyk i świętojanki? Jak wyrychtować ślepe ryby z myrdyrdą?

W ten weekend „Szef kuchni poleca gwarę”! Nasze gwarowe „menu” – w formie ulotki – znajdziecie w gnieźnieńskich restauracjach, kawiarniach, pizzeriach, a także Informacji Turystycznej „Szlak Piastowski” przy ul. Chrobrego 40/41. Gwarową wkładkę do menu opracował znawca naszej lokalnej gwary Andrzej Malicki.

Od kilku lat Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna realizuje projekty promujące tzw. „blubranie”, czyli gnieźnieńską odmianę dialektu wielkopolskiego. Gwara to nasza mowa codzienna – słychać ją w naszych domach, na fyrtlu, w podwórkach i …w kuchni! Wiele gwarowych określeń to właśnie nazwy kulinarno-spożywcze: określenia dań, produktów i miejscowych specjałów. Cenimy sobie naszą lokalną kuchnię – pyry z gzikiem, ślepe ryby czy sznekę z glancem. Jest prosta, smaczna i … wielokulturowa – wyczujecie w niej wpływy polskie, niemieckie i żydowskie. Podobnie wielokulturowa jest nasza lokalna mowa. Warto ją pielęgnować!

Akcja „Szef kuchni poleca gwarę” realizowana jest w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!”” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”.

 

Wieczór z gwarą – Pan Walizka na fyrtlu i Juliusz Kubel

Były fruwające bejmy, było rychtowanie gzika, świeża redyska i szntylok zez targu, Misiula Szpeniolek, Stary Marych, Hela i Kasprzoczka, były nawet zawody sportowe – słowem: były blubry po naszymu! A blubrało dwóch fantastycznych ambasadorów gwary: nasz lokalny – Jarosław Mikołajczyk jako Pan Walizka na fyrtlu i ambasador regionalny z samego Poznania – Juliusz Kubel. Człowiek-instytucja i człowiek-legenda! Popularyzator gwary wielkopolskiej, autor kultowych gawęd gwarowych w Rozgłośni Poznańskiej – „Blubrów Starego Marycha”, „Blubrów Heli przy niedzieli”, tłumacz klasyki literatury dziecięcej na dialekt wielkopolski oraz prezes Towarzystwa Bambrów Poznańskich.

A blubrane było w przepięknym miejscu – na dziedzińcu Starego Ratusza! Z taką akustyką gwara wybrzmiała jeszcze mocniej!

Czwartkowy wieczór z gwarą to część bibliotecznego projektu „Gwarze mówimy TAK!”. Tak nazwaliśmy projekt, bo właśnie tak – gwarą – mówiło się kiedyś w Gnieźnie. I żeby w przyszłości nadal się mówiło – musimy gwarę pielęgnować. To nie poruta mówić gwarą – to mowa naszej małej Ojczyzny, naszych domów, fyrtli, podwórek. Mowa, w której odbija się historia regionu i jego wielokulturowość.

Zdjęcia: Anna Farman

Wieczór gwarowy zrealizowany był w ramach projektu “Gwarze mówimy TAK!”” dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021.

Mamy gwarowe tytki dla spacerowiczów!

Kto ma ochotę afiszować się z gwarą po mieście? Mamy dla Was takie fifne gwarowe tytki – a dokładnie dla spacerowiczów sobotniego gastro-spaceru. W tę sobotę (24.07), w samo południe, najlepszy przewodnik w gwarze – Jarosław Mikołajczyk – pokaże nam „Fyrtel od kuchni” – czyli spożywczo-gastronomiczne Gniezno naszych dziadków i pradziadków. Dawne lokale, składy, kolonialki.

Ruszamy sprzed Restauracji Europejska o godzinie 12.00 – a po spacerze „odstawimy” Was na Rynek, gdzie odbywa się Jarmark Średniowieczny!

Skosztujcie gwary, a potem jeszcze dawniejszej historii!

Spacer gwarowy realizowany jest w ramach projektu “Gwarze mówimy TAK!”” dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021.