„To kobiety zbudowały Gniezno”: Maria Springer

Od dziś, przez następne cztery tygodnie, co środę, prezentować będziemy życiorysy bohaterek zaczerpnięte z naszej wystawy „To kobiety zbudowały Gniezno”. Wystawa czeka na zwiedzających jeszcze do połowy miesiąca. Można ją oglądać, a przede wszystkim podczytywać, w bibliotecznym holu przy ul. Staszica 12a.

Dziś postać Marii Springer, najbardziej rozpoznawalnej wśród postaci przedstawionych na tej wystawie. Wszystko dzięki skutecznie przywracanej, zwłaszcza w ostatnich latach, pamięci o poetce. Poniżej kilka słów na temat życia lokalnej autorki.

Maria Springer (24.XI.1824 r. Bydgoszcz – 6.II.1872 r. Gniezno) – to pierwsza bohaterka żyjąca i działająca jeszcze w XIX w., znana jako poetka Maria z Gniezna. Jej aktywność w czasach gdy prawa kobiet były jeszcze mrzonką, stała się możliwa w dużej mierze dzięki pozycji klasowej. Maria, będąc córką sędziego i adwokata oraz dość przedsiębiorczej matki, miała więc z jednej strony łatwiej. Choć z drugiej pochodziła z religijnej rodziny, co już mogło nieco ograniczać. Niemniej jednak na swej edukacyjnej drodze spotkała dobrych nauczycieli, w tym księdza, którzy dostarczali jej odpowiednich lektur począwszy od Kochanowskiego, a skończywszy na Mickiewiczu. Co ważne, w 1848 roku, czyli w burzliwym czasie Wiosny Ludów, Maria wraz z matką i siostrą założyły sklep z bławatami oraz magazyn strojów i krawiectwa damskiego. Wskutek tego kształtująca się poetka nie miała zbyt dużo czasu na pisanie, co nie znaczy, że nie zabierała głosu. W tym okresie, a dokładnie rok później, wydany zostaje w gnieźnieńskiej drukarni jej tomik pt. „Poezje Marii z Gniezna”, który dedykowany był jednemu ze wspomnianych wyżej nauczycieli. Natomiast kolejny zbiór wierszy religijnych wyszedł już w 1854 r. w Poznaniu, a następne kilka lat później. Warto dodać, że poza pracą i pisaniem, Maria była też znana z akcji charytatywnych i pomagała m.in. biednym i sierotom oraz wspierała uczącą się młodzież.

Do sylwetki Marii Springer przygotowano także szerszy kontekst herstoryczny. Nie byłoby poetki Marii Springer, gdyby nie pierwsza grupa feministyczna Entuzjastki, która postulowała m.in. prawo kobiet do publicznego działania, w tym tworzenia literatury. Do zapoznania się z historią w skali makro – zapraszamy na wystawę.

Wystawa powstała w ramach VII Festiwalu „Fyrtel”, organizowanego przez Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna i Miasto Gniezno, dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje 2021”.

VII Fyrtel: „To kobiety zbudowały Gniezno” – wernisaż wystawy

„To kobiety zbudowały Gniezno” to wystawa będąca finałem warsztatów przeprowadzonych w ramach siódmej edycji Festiwalu „FYRTEL”. Punktem wyjścia do przygotowanej ekspozycji były biogramy znanych i zasłużonych gnieźnianek: harcerki Ewy Kolanowskiej, poetki Marii Springer, lekarki pediatry Stanisławy Sławskiej-Taczakowej oraz poetki Anny Piskurz. Prowadzący warsztaty – Kamila Kasprzak-Barkowiak i Paweł Bartkowiak – wraz z uczennicami II LO w Gnieźnie, czyli Anną Gumienną, Olgą Groblewską, Oliwią Mrówczyńską i Anną Skowrońską, do sylwetek lokalnych bohaterek dodali szerszy kontekst herstoryczny. Licealistki to uczennice klasy patronackiej powstałej dzięki porozumieniu Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna i szkoły.

Mikrohistorie postaci zostały poszerzone o kontekst w skali makro, sięgający nawet 150 lat wstecz. Takie przedstawienie lokalnych bohaterek pozwala na odkrycie, że najprawdopodobniej nie byłoby harcerki Ewy Kolanowskiej, gdyby nie wcześniejsze dokonania kobiet na tym polu. Nie byłoby poetki Marii Springer, gdyby nie pierwsza grupa feministyczna Entuzjastki, która postulowała m.in. prawo kobiet do publicznego działania, w tym tworzenia literatury. Nie byłoby też lekarki pediatry Stanisławy-Sławskiej, gdyby nie pierwsze organizacje działające na rzecz zdrowia matek i dzieci czy świadomego macierzyństwa tworzone także przez kobiety. I wreszcie, nie byłoby również poetki Anny Piskurz, gdyby nie emancypacyjna różnorodność kobiecych doświadczeń i wolność mówienia o każdym z nich, bez względu na to czy jest to doświadczenie duchowe, świeckie, konserwatywne czy progresywne.

Ekspozycja jest ostatnim punktem w festiwalowym programie. Na wernisaż zapraszamy w środę 27 października o godz. 14.00 do Galerii Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna przy ul. Staszica 12a.

Wystawa powstała w ramach VII Festiwalu „Fyrtel”, organizowanego przez Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna i Miasto Gniezno, dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje 2021”.

 

 

 

Neustadt – plany nowej dzielnicy Gniezna z początku XIX wieku

Czas na kolejną zapomnianą kartę z historii miasta. Zapomnianą i dodajmy – nigdy niezrealizowaną. Ponownie wracamy do tematu wystawy przygotowanej przez Rafała Wichniewicza, a opowiadającej o „Gnieźnie, które nigdy nie powstało”.
 
Dziś przedstawiamy fragment dotyczący „Nowego Miasta”. Plany powstania całkiem nowej dzielnicy miasta tzw. Neustadt, pojawiły się po pożodze z 27 maja 1819 roku.
Oto, co na ten temat wyczytamy z kolejnej tablicy wystawy:
 
„…Postanowiono stworzyć coś bardziej innowacyjnego, dającego perspektywę na przyszłość dla całego miasta, a nie tylko pogorzelców czekających na postawienie nowych domów dla swoich rodzin. „Retablissement Plan” był dziełem inspektora Crusiusa i zakładał dwie istotne kwestie.
Śmiałość założenia podkreślało powstanie osi widokowej na katedrę z nowej ulicy, zaprojektowanej z Rynku w kierunku południowo-wschodnim. To dzisiejsza ul. Chrobrego, która docelowo prowadziła do drugiego głównego założenia projektu – Nowego Miasta (niem. Neustadt). Miała to być zupełnie nowa dzielnica Gniezna z prostopadłą siatką ulic oraz nowym placem stanowiącym jej rynek. Władzom pruskim marzyło się, żeby stworzyć alternatywę dla dotychczasowego, „starego” centrum gospodarczego miasta. Nowy rynek miał być dwa razy większy od obecnego, a dodatkowo każda z posesji przeznaczona pod zabudowę w tej dzielnicy miał być wystarczająco duża i na planie prostokąta (w przeciwieństwie od małych i nierównych kształtem, znajdujących się w centrum).
 
Projekt Nowego Miasta upadł bardzo szybko, ponieważ… nikt nie chciał kupować posesji na tak „odległych” terenach. Mimo starań władz, polegających na osuszaniu podmokłych gruntów, stosowaniu niższych cen za ziemię, kupców brakowało. Nie pomogło nawet wytyczenie nowej ulicy łączącej Targowisko z Nowym Miastem – dzisiejsza ul. Mickiewicza. Nie poskutkowało także pobudowanie w pobliżu kościoła ewangelickiego oraz szpitala (dzisiejsza komenda Policji). W końcu projekt zarzucono.”
Wystawę można oglądać w Czytelni Biblioteki Głównej przy ul. Mieszka I 16Projekt powstał w ramach VII Festiwalu „Fyrtel”, organizowanego przez Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna i Miasto Gniezno, dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje 2021”.

 

Festiwal Fyrtel – twórczy konglomerat opowieści o mieście

Zakończył się VII Festiwal Fyrtel – czas na podsumowanie trzydniowego świętowania, choć warto od razu zaznaczyć, że niektóre działania (jedna wystawa i film o gnieźnieńskiej muzyce) swój finał będę dopiero miały, w niedalekiej przyszłości. Już natomiast wiemy, że tegoroczna edycja festiwalu była wyjątkowo udana, o czym zdecydował dobór twórców i artystów. Różnorodność talentów, pasji i artystycznych form wyrazu miała jeden wspólny mianownik – Gniezno. Miasto jako inspiracja, jako miejsce pochodzenia, jako punkt odniesienia przebijało przez wszystkie festiwalowe wydarzenia. Cieszymy się, że Gniezno ma tak wielu wspaniałych ludzi, których warto dostrzec i docenić.

Festiwal otworzył czwartkowy wieczór autorski Krzysztofa Szymoniaka. Poeta rozwiesił literacki most między Gnieznem a Cieszynem w swoich najnowszych „Zapiskach cieszyńskich”. Spotkanie, odbywające się pod hasłem „Czytajcie swoich poetów!”, było swego rodzaju wezwaniem do wczytywania się w twórczość lokalnych poetów, przez których wrażliwość i język filtrowane są dusze „lokalnych fyrtli”.

Kolejny dzień festiwalu również rozpoczęła literacka premiera, tym razem dla młodszych czytelników. Pisarka Agnieszka Gadzińska zaprezentowała książkę „Tu cień pada inaczej”. Akcja powieści rozgrywa się właśnie w Gnieźnie, w kamienicy przy ulicy Kaszarskiej, a także na Rynku, Łazienkach, a nawet w Komendzie Policji. I jeszcze ciekawostka – wymieniona w książce Pani Ewa, bibliotekarka to autentyczna postać z gnieźnieńskiej książnicy.

Prawdziwym artystycznym odkryciem festiwalu była wystawa młodych artystek Adrianny Rakowskiej i Wiktorii Młynarczyk. W bibliotecznym holu przy ul. Staszica 12a otwarto wystawę „Zasypiam”, której znakomite grafiki zachwyciły zwiedzających. Podczas wernisażu można było posłuchać, jak powstały plansze, jak współpracowało się autorkom oraz jakie osobiste doświadczenia stoją za tą graficzną opowieścią. Bo wystawione plansze czekają na wydanie w formie powieści graficznej.

Tego samego dnia odbyło się spotkanie z pisarzem Ryszardem Ćwirlejem i reżyserem Sebastianem Buttnym. Temat spotkania, mimo iż historyczny, był naprawdę gorący – to zuchwała kradzież figury św. Wojciecha z sarkofagu gnieźnieńskiej katedry w 1986 roku. Tak się składa, że ów temat zainteresował obydwu twórców. Z tą różnicą, że – jak powiedziano na spotkaniu – tam, gdzie kończy się powieść Ćwirleja, zaczyna się scenariusz Buttnego. Dyskusja była bardzo ciekawa – rozmawiano o paradoksach śledztwa, o politycznym tle wydarzenia. Ujawniono też, kto zagra główną rolę w produkcji – otóż Mateusz Kościukiewicz. Już za pięć tygodni ruszają zdjęcia do filmu o tej kradzieży.

Wielkim finiszem Fyrtla była sobotnia gala, na której zaprezentowano m.in. projekty miejskiej książnicy. W tym wystawę Rafała Wichniewicza „Gniezno, które nigdy nie powstało”, którą niebawem można będzie poznać w Czytelni Biblioteki Głównej przy ul. Mieszka I 16. A także zapowiadana na koniec października ekspozycja „To kobiety zbudowały Gniezno”. Jej twórcy – Kamila Kasprzak-Bartkowiak i Paweł Bartkowiak – podkreślali, że rola kobiet w mieście Pierwszych Piastów jest ciągle mało eksponowana i doceniania. O innym, powstającym jeszcze, projekcie Jakuba Dzionka i Aleksandra Karwowskiego, opowiedział ze sceny ten drugi. Celem jest stworzenie opowieści o gnieźnieńskiej muzyce i jej twórcach. Materiału jest tak dużo, że powstanie kilka odcinków filmu – będzie można zobaczyć na profilu FB Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna. Tam też szeroka publiczność będzie mogła zobaczyć audiowizualny poemat „Czy miasto do nas mówi?” – słowa Pawła Bakowskiego do obrazu stworzonego przez Mateusza Zubla. Produkcja dosłownie zaparła dech w piersiach zgromadzonym w Teatrze widzom.

Gala Fyrtla oczywiście nie może obyć się bez miejskich nagród. „Królika” Nagrodę Kulturalną Miasta Gniezna wiceprezydent Jarosław Grobelny wręczył Irminie Kosmali – autorce, redaktorce i prowadzącej Kuźnie Literacką. Medal koronacyjny z rąk wiceprezydenta otrzymali: Tomasz Kujawski – twórca niezależnej sceny teatralnej Gniezna, Krzysztof Szymoniak – dziennikarz i poeta oraz Rafał Stańczak – dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej w Gnieźnie. Ostatnim akordem był znakomity, jubileuszowy koncert zespołu „Zagrali i Poszli”. Tego stażu – 30 lat na scenie – zupełnie po muzykach nie widać. Energii i pasji mogą im z pewnością pozazdrościć młodsi koledzy po fachu.

VII edycję Festiwalu „Fyrtel”, organizowanego przez Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna i Miasto Gniezno, dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje 2021”.

Zdjęcia Dawid Stube i Waldek Stube

 

 

 

„Tu cień pada inaczej” spotkanie z Agnieszką Gadzińską

Najmłodsi czytelnicy są jednymi z najbardziej wymagających. Nie ma ani grama przesady w stwierdzeniu: autorzy książek  dla dzieci muszą mieć nie tylko talent do pisania, ale także ważną umiejętność… muszą potrafić znów stać się dzieckiem. Tylko w takich okolicznościach dzieci zrozumieją przekaz zawarty w opowiadaniach, a książka zyska miano ulubionej.
Pani Agnieszka Gadzińska niewątpliwie należy do grona tych wyjątkowych autorek.
Jej książki  podbijają serca najmłodszych, a rodzice z wielką przyjemnością sięgają po kolejne tytuły. Książki Agnieszki Gadzińskiej jednocześnie uczą, bawią, stają się powodem do dyskusji na ważne tematy.
Najnowsza powieść „Tu cień pada inaczej” jest zachętą do odkrywania. Opowiada o tajemnicy gnieźnieńskiej kamienicy przy ulicy Kaszarskiej i zaprasza na spacer wraz z bohaterami książki: Magdą, Klaudią i Michałem,  po miejscach doskonale znanych każdemu gnieźnianinowi – Rynku, „Łazienkach”, czy Komendzie Policji.
I jeszcze ciekawostka – wymieniona w książce Pani Ewa, bibliotekarka to autentyczna postać z naszej książnicy.
Kwiaty wręczone podczas spotkania autorka otrzymała z rąk naszych młodych czytelników z Czytających Rodzin Marysi Wróblewskiej i Krzysia Krygiera.

VII Festiwal Fyrtel zorganizowały: Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna oraz Miasto Gniezna. Partnerami wydarzenia były: Miejski Ośrodek Kultury, Gnieźnieński Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie.
Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Kultura – Interwencje 2021”.
Zdjęcia Dawid Stube 

O zrozumieniu duszy „lokalnych fyrtli” – spotkanie autorskie z Krzysztofem Szymoniakiem

„Czytajcie swoich poetów!” pod takim hasłem odbyło się wczoraj w Starym Ratuszu w Gnieźnie spotkanie autorskie z Krzysztofem Szymoniakiem, wybitnym poetą, prozaikiem, dziennikarzem, wykładowcą poetyckim, a od niedawna także slamerem. Wydarzenie jednocześnie otworzyło VII edycję Festiwalu „Fyrtel”, organizowanego przez Bibliotekę Publiczną Miasta Gniezna i Miasto Gniezno, a dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura – Interwencje 2021”.
 
Spotkanie poprowadziła Irmina Kosmala, założycielka Kuźni Literackiej i przedstawiła licznie zgromadzonej publiczności poszczególne tomy „tryptyku cieszyńskiego”, czyli niedawno wydanych książek Krzysztofa Szymoniaka: „Melanż”, „Melanż 2”, „Osmozę” i ostatnie „Zapiski cieszyńskie”. Nie zabrakło barwnych anegdot i szczerych refleksji autora podsumowujących jego kilkuletnie obserwacje życia codziennego mieszkańców Śląska Cieszyńskiego. Podczas rozmowy nawiązano także do tytułowego hasła, które Krzysztof Szymoniak rozszyfrował jako wezwanie do wczytywania się w twórczość lokalnych poetów, których szczególna wrażliwość i wnikliwe spojrzenie mogą pomóc zrozumieć dusze „lokalnych fyrtli”.
 
Zdjęcia Waldek Stube

VII Fyrtel: “Zasypiam” powieść graficzna Wiktorii Młynarczyk i Adrianny Rakowskiej – wystawa

To nie jest praca do szuflady. To rzecz do podziwiania, czytania i przeżywania wewnętrznego katharsis. Powieść graficzna „Zasypiam” Adrianny Rakowskiej i Wiktorii Młynarczyk to rzecz mocna i naprawdę wyjątkowo dobra. Jeśli utożsamiacie komiks z formą tematycznie lekką i przyjemną – to macie doskonała okazję na zmianę swojej opinii. Tu nie ma tematycznej beztroski, jest za to bardzo ważny problem społeczny i indywidualny – przemoc w bliskiej relacji – opowiedziany bezpretensjonalnie, przejmująco sugestywnie i szczerze.

Tak o powstaniu powieści graficznej opowiada jedna z autorek – Adrianna Rakowska: „Powieść graficzna „Zasypiam” to przede wszystkim efekt przyjaźni i głębokiego zaufania pomiędzy dwójką kobiet. Wspólna praca nad tak wrażliwą materią nie była prosta, kierowała jednak nami potrzeba poruszenia problematyki gwałtu w związku. Obie byłyśmy motywowane różnymi powodami, jednak wśród nich najmocniej wybijała się nadzieja, że nasza powieść pomoże komuś w podobnej sytuacji.”
Opowieść graficzna gnieźnianek powstała przy okazji pracy licencjackiej Wiktorii Młynarczyk, która studiuje grafikę warsztatową na Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu.
Na wydanie książkowe, przyjdzie nam jeszcze poczekać – to zła wiadomość dotycząca tego projektu. Dobra to ta, że prace z przyszłej publikacji można już podziwiać na wystawie. Na jej otwarcie zapraszamy 1 października tj. w piątek o godz. 18.00 do Galerii przy ul. Staszica 12a.
VII Festiwal Fyrtel organizują: Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna oraz Miasto Gniezna. Partnerami wydarzenia są: Miejski Ośrodek Kultury, Gnieźnieński Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie.
Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Kultura – Interwencje 2021”.

VII Fyrtel: „Milczenie jest srebrem” – spotkanie autorskie z Ryszardem Ćwirlejem i Sebastianem Buttnym

W historii każdego miasta są takie momenty, że czynią je centrum powszechnej uwagi. Gniezno takich momentów ma co najmniej kilkanaście, a jednym z najbardziej spektakularnych była zuchwała kradzież figury św. Wojciecha z sarkofagu gnieźnieńskiej katedry w 1986 roku. Wydarzenie, o którym mówiła cała Polska, stało się w wiele lat później inspiracją do dwóch przedsięwzięć artystycznych: świetnej książki „księcia polskiego kryminału” Ryszarda Ćwirleja oraz przygotowywanego właśnie filmu fabularnego w reżyserii naszego krajana, Sebastiana Buttnego.

Postanowiliśmy nie zmarnować takiej niebywałej okazji i zaprosiliśmy obu twórców do zwierzeń w temacie tych artystycznych inicjatyw. Festiwal „o mieście” zdaje się być idealnym tłem do przeprowadzenia takiej rozmowy. Na wydarzenie zapraszamy w piątek 1 października o godz. 19.00 do sali koncertowej Starego Ratusza, przy ul. Chrobrego 41. Spotkanie poprowadzi Agnieszka Ziebarth.

Ryszard Ćwirlej, ulubiony autor kryminałów wielu czytelników, o czym świadczy sympatia, z jaką przyjmowane są jego kolejne książki. Jest wykładowcą na Wydziale nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Przez krytyków uznany za twórcę nowego gatunku literackiego – „kryminału neomilicyjnego”.
Na podstawie własnej powieści „Ręczna robota” napisał 75-odcinkowy serial słuchowiskowy, zrealizowany przez Teatr Polskiego Radia dla radiowej Jedynki. W 2015 roku jego powieść „Błyskawiczna wypłata” otrzymała nagrodę Kryminalnej Piły dla najlepszej miejskiej powieści kryminalnej 2014 roku.
W 2017 roku „ Milczenie jest srebrem” –  książka z wątkiem kradzieży monstrancji św. Wojciecha w tle – otrzymała nagrodę Czytelników Wielkiego Kalibru, a w 2018 powieść „Tylko umarli wiedzą” nagrodzono podwójnie, nagrodą Wielkiego Kalibru przyznawaną przez jurorów oraz nagrodą Czytelników Wielkiego Kalibru.

Sebastian Buttny – reżyser, scenarzysta, montażysta i fotograf. Rozpoczynał karierę filmową w roku 1998 jako twórca niezależny; kilka lat później ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. W trakcie studiów zrealizował krótkometrażowe filmy fabularne i dokumentalne. Jako profesjonalny twórca filmowy realizował teledyski, projekcje do spektakli teatralnych, spoty edukacyjne i reklamy telewizyjne. Pracował jako montażysta filmowy i telewizyjny, copywriter w agencji reklamowej DDB. Jest także autorem projektu fotograficznego „unmade.beds”, dostępnego na stronie www.buttny.net.

Trzykrotnie otrzymał stypendium scenariuszowe przyznawane przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, co przyczyniło się do powstania trzech pełnometrażowych scenariuszy filmów fabularnych: „Całkowita Harmonia”, „Pisarze”, „Lato/89”.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Kultura – Interwencje 2021”.

VII Fyrtel: „Czytajcie swoich poetów!” – spotkanie autorskie z Krzysztofem Szymoniakiem

„Czytajcie swoich poetów!” – czyli spotkanie autorskie z Krzysztofem Szymoniakiem z okazji jego najnowszej publikacji „Zapisków cieszyńskich”. Tytuł miał już swoją prapremierę kilka dni temu, bo 18 września w Zamku Cieszyn w Cieszynie. Teraz, czyli 30 września, tj. w czwartek o g. 19.00 w Starym Ratuszu, czytelnicy z Gniezna mają okazję posłuchać opowieści autora na jej temat.

„Zapiski cieszyńskie” są podsumowaniem czterech lat, w czasie których Krzysztof Szymoniak oddawał się peregrynacjom po Ziemi Cieszyńskiej. Poznawanie tych okolic odbywało się poprzez kontakt z ludźmi, instytucjami, poprzez historię miejsca i jej literaturę, czyli miejsca, obrazy i zdarzenia, ale również podróże, rozmowy i kontemplacje. Jest w tym serce, które unika taniego rozgłosu i pustych gestów. To próba zrozumienia losów miasta i ujęcia w literacki kadr portretów kilkunastu osób, które nie odmówiły autorowi intelektualnego wsparcia, koleżeńskiej życzliwości i zwyczajnej ludzkiej dobroci. Książkę zamyka cykl fotografii „Cieszyn antywidokówki”, w którym (wbrew nazwie) można odnaleźć swoiste piękno miasta, także to z bocznych ulic i nadrzecznych zaułków, gdzie nie zapuszcza się oko pospiesznego turysty.

Krzysztof Szymoniak – urodził się w 1953 roku w Kępnie. Od roku 1969 mieszka w Gnieźnie, od połowy lat 80. zawodowo związany z Poznaniem. Ostatni sekretarz redakcji poznańskiego miesięcznika NURT oraz założyciel i pierwszy redaktor naczelny dwutygodnika literackiego NOWY NURT. Absolwent poznańskiej polonistyki. Laureat, z roku 1988, poznańskiego Medalu Młodej Sztuki za reportaże literackie oraz srebrnego medalu „Za zasługi dla rozwoju twórczości fotograficznej”, nadanego w roku 2019 przez Fotoklub Rzeczpospolitej Polskiej.

Przez ostatnie 20 lat był wykładowca na Uniwersytecie Adama Mickiewicza.

W swoim dorobku posiada kilka zbiorów wierszy, kilka tomów prozy oraz cztery tomy eseistyki okołofotograficznej.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Kultura – Interwencje 2021”.

VII FYRTEL – festiwal o Mieście

Drzewa w jesiennych barwach to niewątpliwa oznaka zbliżającej się kolejnej, siódmej już, edycji „Fyrtla” – festiwalu poświęconego dziedzictwu kulturowemu pierwszej stolicy Polski. To prawdopodobnie jedyne takie wydarzenie w naszym kraju w całości skupiające swą narrację i budujące program wokół życia przeszłego i teraźniejszego lokalnej społeczności. Niezmienne motto festiwalu „Fyrtel w stanach skupienia kultury” jest ponadto zachętą dla lokalnych artystów i animatorów do realizacji przedsięwzięć artystycznych z dziedziny filmu, literatury, muzyki, teatru oraz sztuk wizualnych inspirowanych „jedynym takim Miastem na świecie”.

Festiwal rozpocznie spotkanie autorskie z Krzysztofem Szymoniakiem pt. „Czytajcie swoich poetów!”. Okazją do spotkania z tym wybitnym poetą będzie nie tylko rozmowa o życiu literackim Gniezna, którego „gnieźnianin z wyboru” był wieloletnim animatorem, ale także niedawne wydanie jego najnowszej książki pt. „Zapiski cieszyńskie”. Spotkanie poprowadzi Irmina Kosmala. (30 września, g. 19.00, Stary Ratusz, ul. Chrobrego 41).

To nie koniec literackich premier na tegorocznym „Fyrtlu”, bowiem lada moment do księgarń (i bibliotek) trafi „Tu cień pada inaczej” Agnieszki Gadzińskiej, bardzo popularnej autorki książek dla dzieci i młodzieży, pierwszej laureatki „Marcysi”, wyróżnienia Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna. Do rozmowy o Jej najnowszej publikacji, której akcja dzieje się w jednej z kamienic na tytułowej gnieźnieńskiej ulicy zapraszamy już drugiego dnia festiwalu (1 października, g. 14.00, Filia nr 2 BPMG, ul. Staszica 12a).

Wieczorem, tego samego dnia i w tym samym miejscu, otwarcie wystawy „Zasypiam”, będącej efektem współpracy dwóch gnieźnianek: Wiktorii Młynarczyk i Adrianny Rakowskiej. Zagadkowy tytuł kryje znakomity komiks, który jeszcze czeka na wydanie, dlatego też będzie to jego pierwsza publiczna prezentacja (1 października, g. 18.00, Galeria BPMG, ul. Staszica 12a).

Również w piątek zapraszamy na spotkanie pt. „Milczenie jest złotem”, które bezpośrednio nawiąże do zuchwałej kradzieży figury św. Wojciecha z sarkofagu gnieźnieńskiej katedry w 1986 roku. Wydarzenie, o którym mówiła cała Polska, stało się w wiele lat później inspiracją do dwóch przedsięwzięć artystycznych: świetnej książki „księcia polskiego kryminału” Ryszarda Ćwirleja oraz przygotowywanego filmu fabularnego w reżyserii naszego krajana, Sebastiana Buttnego. Spotkanie z tymi dwoma autorami poprowadzi Agnieszka Ziebarth (1 października, g. 19.00, Stary Ratusz, ul. Chrobrego 41).

Tradycyjnym finałem festiwalu będzie sobotni „Wieczór na Fyrtlu” w Teatrze im. Aleksandra Fredry. W programie wydarzenia m.in. ogłoszenie tegorocznego laureata „Królika” – Nagrody Kulturalnej Miasta Gniezna oraz podsumowanie kilku autorskich projektów edukacyjno-artystycznych realizowanych w ramach tegorocznego „Fyrtla”: „Gniezno, które nigdy nie powstało” Rafała Wichniewicza, „To kobiety zbudowały Gniezno” Kamili Kasprzak-Bartkowiak oraz Pawła Bartkowiaka, „Czy Miasto do nas mówi?” Pawła Bąkowskiego oraz „Dźwięki naszego Miasta” Jakuba Dzionka i Aleksandra Karwowskiego. Nie zabraknie też muzycznych niespodzianek w wykonaniu samego Aleksandra Schmidta, cenionego multiinstrumentalisty, pedagoga i animatora wielu wspaniałych przedsięwzięć muzycznych. Swoistym „deserem” wieczoru będzie koncert, uwielbianej w Grodzie Lecha (ale i nie tylko!) gnieźnieńskiej formacji „Zagrali i Poszli”, która w tym roku obchodzi 30 lat pracy twórczej. Podczas występu zaprezentowany zostanie także premierowy materiał z wydanej właśnie nowej płyty zespołu. Na „Wieczór na Fyrtlu” obowiązują bezpłatne zaproszenia do odbioru w placówkach Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna (2 października, g. 18.00, Teatr im. A. Fredry w Gnieźnie, ul. Mickiewicza 9).

VII Festiwal Fyrtel organizują: Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna oraz Miasto Gniezna. Partnerami wydarzenia są: Miejski Ośrodek Kultury, Gnieźnieński Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie.

Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury “Kultura – Interwencje 2021”.