10 września, 2021 – Biblioteka Gniezno

Co to jest ajntopf, kamsztyk i świętojanki? Jak wyrychtować ślepe ryby z myrdyrdą?

W ten weekend „Szef kuchni poleca gwarę”! Nasze gwarowe „menu” – w formie ulotki – znajdziecie w gnieźnieńskich restauracjach, kawiarniach, pizzeriach, a także Informacji Turystycznej „Szlak Piastowski” przy ul. Chrobrego 40/41. Gwarową wkładkę do menu opracował znawca naszej lokalnej gwary Andrzej Malicki.

Od kilku lat Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna realizuje projekty promujące tzw. „blubranie”, czyli gnieźnieńską odmianę dialektu wielkopolskiego. Gwara to nasza mowa codzienna – słychać ją w naszych domach, na fyrtlu, w podwórkach i …w kuchni! Wiele gwarowych określeń to właśnie nazwy kulinarno-spożywcze: określenia dań, produktów i miejscowych specjałów. Cenimy sobie naszą lokalną kuchnię – pyry z gzikiem, ślepe ryby czy sznekę z glancem. Jest prosta, smaczna i … wielokulturowa – wyczujecie w niej wpływy polskie, niemieckie i żydowskie. Podobnie wielokulturowa jest nasza lokalna mowa. Warto ją pielęgnować!

Akcja „Szef kuchni poleca gwarę” realizowana jest w ramach projektu „Gwarze mówimy TAK!”” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych 2021”.

Przy okazji XI Festiwalu Literackiego Preteksty otwieraliśmy dwie wystawy. Jedną z nich można oglądać na skwerze przy pomniku św. Wojciecha do końca października.

Pomysł na jubileuszową wystawę podyktował kalendarz. W 2020 roku Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna skończyła 75 lat. I na ubiegły rok planowaliśmy okolicznościową ekspozycję. Dlaczego więc oglądacie ją Państwo rok później? Odpowiedź jest oczywista – pandemia pokrzyżowała nasze plany. Może jednak dobrze się stało? – w ubiegłym roku inne sprawy zajmowały uwagę nas wszystkich.

Tytuł wystawy jest matematycznym działaniem – „Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna 75+1”. Dlaczego nie 76? Przede wszystkim dlatego, by podkreślić odrębność pandemicznego roku – roku, w którym po raz pierwszy w całej swojej historii Biblioteka musiała zamknąć – aż na kilkadziesiąt dni – swoje podwoje dla Czytelników, a między regały „wprowadził się” reżim sanitarny.

Tak pokrótce wygląda historia tej wystawy, a jak wygląda 75-letnia historia Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna? Przekonajcie się Państwo sami.

Nad realizacją wystawy czuwała Alicja Twardowska, kierownik Działu Gromadzenia, Opracowania i Bibliografii Regionalnej BPMG. Jej zawdzięcza ona obecny kształt, w tym podział tematyczny: Wnętrza, Sieć biblioteczna, Ludzie, Dokumenty i Czas pandemii.

Pandemiczny rok w Bibliotece uwiecznił fotografik Sebastian Uciński, któremu w podziękowaniu kłaniamy się nisko.